"Buz" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

'''Buz''' — bərk aqreqat halında olan [[su]], [[mineral]]. Bəzən buz dedikdə bərk aqreqat halında olan maddələr də nəzərdə tutulur. Məsələn, [[quru buz]], [[ammiak]] buzu və ya [[metan]] buzu.

Hal-hazırdaHazırda üç amorf və 15 kristal formalı buz modifikasiyalarımodifikasiyası məlumdur. Sağdakı şəkildə həmin modifikasiyaların temperatur və təzyiqlərdəki vəziyyətləri göstərilib.

Təbii şəkildə [[Yer]]də buz ancaq bir kristal modifikasiyada, [[geksoqonal sinqoniya]] (Buz I_h) şəklində mövcuddur. I_h buzunda hər Н₂O molekulu eyni məsafədə yerləşən dörd molekullarlamolekulla əhatə edilir. Bu məsafə 2,76 [[Å]]-yə bərabərdir və düz [[tetrader]]in zirvəsində yerləşir.

Buzun sıxlığı 0 °C-də 916,7 кг/м³-dir , bu isə suyun (999,8 кг/м³) sıxlığından azdır. Buna gğrəgörə də su buza çevrilərkən öz həcmini təqribən 9 % artırır<ref name="livescience.ru,25">[http://livescience.ru/article_25/ (video)]</ref>. Buz sudan yüngül olduğuna görə su hövzələrində suyun üst səthini örtür və bununla da suyun tam donmasının qarşısının qarşısını alır.

Buzun əriməsi üçün tələb olunan istilik həcmi 330 [[coul]]/kq-dır. Nümunə üçün dəmirin əriməsi üçün tələb olunan istilik həcmi 270 [[coul]]/kq-dır. Buz və ya qarın ərinməsinəəriməsinə tələb olunan istilik həmin çəkidə olan suyun 0 – dan0–dan 80 °C-dək qızdırılmadıqızdırılması üçün lazımdır. Bu sistem yerin istilik sisteminin qorunmasında vacib faktoramil sayılır.

BuzBuza təbiətdə adi buz və qar, [[qırov]] və s. şəkilndəşəklində rast gəlinir. Öz ağırlığı altında plastik forma alır. Buz suya nisbətən təmiz olur, çünki, buz kristalı qəfəsinəqəfəsində ilk növbədə su molekulları durur. Ancaq buz duzludursa bu suyun duzlu dəniz suyundan yaranması ilə başlıdırbağlıdır.