Uşaqlıq borusu: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k r2.7.1) (Bot redaktəsi əlavə edilir: gl:Trompa de Falopio |
k r2.7.3) (Robot: Modifying es:Trompa de Falopio to es:Trompa uterina; kosmetik dəyişmələr |
||
Sətir 27:
'''Uşaqlıq (ya Fallop) borusu''' ({{lang-la|tuba uterina; tuba uterina fallopii - BNA}}, [[Yunan dili|yun.]] ''salpinx'') silindrəbənzər uzun boru şəklində cüt üzvlərdən olub, uşaqlığın yan tərəfində, enli bağın yuxarı kənarında yerləşmişdir. Böyüklərdə uzunluğu 6 sm-dən 20 sm-dək olur. Sağ boru sol borudan bir qədər uzun olur. Uşaqlıq borusu iki hissədən ibarətdir; 1) uşaqlıq borusu boşazı - {{lang-la|isthmus tubae uterinae}}, 2) uşaqlıq borusu ampulu - {{lang-la|ampulla tubae utrinae}}. Uşaqlıq borusu boğazı qısadır (təxminən 3-6 sm uzunluğundadır), uşaqlığın cismi ilə dibi arasında yan kənarından başlayaraq bayır tərəfə gedir və uşaqlıq borusu ampuluna keçir. Uşaqlıq borusu ampulu boğazdan izundur (təxminən 8 sm uzunluğundadır), diametri böyük (6-8 mm), divarları nazik, gedişi qıvrım və özü də yumurtalığa yaxındır.
Uşaqlıq borusu 1mm diametrində dəlik (ağız) - {{lang-la|ostium uterinum tubae}} vasitəsilə uşaqlıq boşluğunun yuxarı və bayır buçağından başlayaraq uşaqlığın divarını dəlir və xaricə çıxır; bunun uşaqlıq divarında olan hissəsi {{lang-la|pars uterina}} adlanır və uşaqlıq əzələlərindən ayrılır. Uşaqlıq borusu ampulu yumurtalıq yaxınlığında genələrək uşaqlıq doeusu qıfını - {{lang-la|infundibulum tubae uterinae}} vasitəsilə [[periton]] boşluğuna aşılır. Bu dəiyin diametri 2 mm-ə bərabərdir. Uşaqlıq borusu qıfının kənarları boru saçaqları - {{lang-la|fibriae tubae}} adlanan bir çox çıxıntılara bölünmüşdür. Bu saçaqlardan biri çox uzundur (təxminən 3 sm) və yumurtalığa çardığı üçün {{lang-la|fibria ovarca}} adlanır. Bəzən boru saçaqlarının üzərində qovuqcuqlu artımlar
== Divarı ==
[[Şəkil:Tuba-uterina (Mensch).jpg|thumb|230px|left|Qadının uşaqlıq borusunun
Uşaqlıq borusunun quruluşuna gəldikdə bir neçə qişadan təşkil olunduğunu görürük: selikli qişa, selikaltı qat, əzələ qişası, serozaltı qat və seroz qişa.
=== Selikli qişa və selialtı qat ===
Selikli qişa - {{lang-la|tunica mucosa}} birqatlı kubabənzər və ya silindrəbənzər epitel ilə örtülüdür, bunların çoxlarının üzərində kirpiklər vardır və bukirpiklərin ehtizazı uşaqlığa doğrudur.
Selialtı qat - {{lang-la|tela submucosa}} lifli birləşdirici toxumadan təşkil olunmuşdur və selikli qişanşn əzələ qatına söykənmişdir.
Sətir 39:
=== Əzələ qişası ===
Əzələ qişası - {{lang-la|tunica muscularis}} saya əzələ liflərindən təşkil olunmuş daxili həlqəvi - {{lang-la|stratum circularae}} və xarici boylama qatdan - {{lang-la|stratum longitudunale}} ibarətdir. boylama qat həlqəvi qatdan nazikdir. Ümumiyyətlə, ampul hissəsində əzələ qişası boğaz nahiyəsindəkindən nazikdir.
=== Seroz qişa və serozaltı qat ===
Seroz qişa - {{lang-la|tunica serosa}} qalın serozaltı qat - {{lang-la|tela subserosa}} vasitəsilə əzələ qişası ilə zəif rabitədədir. serozaltı qat kövşək hüceyrəli toxumadan təşkil olunmuşdur; borunun uclarında, bir qat lifli birləşdirici toxumaya keçdiyi üçün seroz qişa əzələ qişası ilə sıx rabitədədir. Yuxarıda qeyd olunduğu kimi, uşaqlıq borusunun qarın ağzı ({{lang-la|ostium abdominale tubae}}) periton boşluğuna açılır, buna görə uşaqlıq yolu və xarici cinsiyyət üzvləri vasitəsilə xarici mühit ilə birləşir.
Sətir 57:
== Mənbələr ==
* Prof. [[Kamil Balakişiyev|Kamil Əbdülsalam oğlu Balakişiyevin]], İnsanın Normal Anatomiyası, II cild, "MAARİF" Nəşriyyatı, Bakı - 1979
* Р. Д. Синельников. Атлас анатомии человека (4 тома)
* [http://de.labs.wikimedia.org/wiki/Gray%27s_Anatomy:_Embryologie/Gray's Anatomy: Embryologie]
{{commons|Vagina}}
Sətir 81:
[[en:Fallopian tube]]
[[eo:Ovodukto]]
[[es:Trompa
[[fa:لوله رحم]]
[[fi:Munanjohdin]]
| |||