Mahmud (Qəznəvi hökmdarı): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k r2.7.3) (Bot redaktəsi əlavə edilir: pa:ਮਹਿਮੂਦ ਗਜ਼ਨਵੀ; kosmetik dəyişmələr
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 12:
|Doğum yeri =
|Ölüm tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1030|4|30|971|10|2}}
|Ölüm yeri = [[QəzniQəznə]], [[Əfqanıstan]]
|Ölüm səbəbi =
|Dəfn yeri = [[Qəznə]]
|Atası = [[Səbuk Təkin]]
|Anası =
|Həyat yoldaşı = Kövsəri Cahan
|Uşaqları = [[Məsud Qəznəvi]] <br> [[Məhəmməd Qəznəvi]]
|Rəsmi vebsaytı =
|İmzası =
Sətir 24:
 
'''Sultan Mahmud Qəznəvi''' ([[971]]–[[1030]]) — Qəznəvilər dövlətinin hökmdarı ([[998]]-[[1030]])
== Atasının dövründə ==
 
[[994]]-cü ildə Samanilər dövlətinə xidmət edən Mahmud [[II Nuh]] tərəfindən Xorasan hakimliyini almışdı.
== Həyatı ==
== Hakimiyyəti ==
 
Səbutəkin öləndən sonra oğlu Sultan Mahmud Qəznəvi (998-1030) hakimiyyətə gəldi. Tarixdə ilk dəfə «sultan» titulu Mahmuda verilmişdir. Samanilər dövləti 999-cu ildə dağıldı, onun ərazisi Qəznəvi və Qaraxanlı dövlətləri arasında bölüşdürüldü. Nəticədə keçmiş Samani torpaqları olan [[Xorasan]], [[Xarəzm]], [[Sistan]] və indiki [[Əfqanıstan]] [[Qəznəvi dövləti]]nə qatıldı.
 
Mahmud Qəznəvi [[10021001]]-[[1026]]-cı illərdə 17 dəfə [[Hindistan]]a hücum etmişdi. Onun şimal və şimal-şərq torpaqlarını, yəni [[Kəşmir]], [[Pəncab]], [[Qucarat]] vilayətlərini Qəznəvi dövlətinə qatmış, Hindistandan çoxlu qənimət əldə etmişdi. Mahmud hakimiyyətini qərbi İranda yaymaq məqsədilə [[1029]]-cu ildə [[Rey]], [[Həmədan]] və [[İsfahan]] əyalətlərini, az sonra Gur əyalətini tutdu. Sultan Mahmudun hakimiyyətinin son dövründə Qəznəvi dövləti Hindistandan Xarəzmə və [[Xəzər]] sahili torpaqlara qədər ərazini əhatə edirdi.
 
[[1002]]-ci ildə [[I Xələf]]i devirərək Səffarilər dövlətinə son qoymuşdu. 1008-ci ildə Racput Konfederasiyasını məğlub edən Mahmud Şahilər sülaləsini Hindistanın dərinliklərinə qovdu. Sultan Mahmud [[hinduizm]]ə nifrət edirdi və hər hücumunda onlarla məbəd dağıdılırdı. == Mədəniyyət ==
== Sultan Mahmudun daxili siyasəti ==
O [[Rey]] və [[İsfahan]] kitabxanalarını Qəznəyə köçürmüşdü. [[Firdövsi]] məşhur [[Şahnamə]] əsərini Sultan Mahmudun sifarişi ilə yazmışdı.
 
== Sultan Mahmudun daxili siyasəti ==
Qəznəvi dövləti feodal monarxiyası idi. Dövləti sultan idarə edirdi. Sultan Mahmud mərkəzi hakimiyyəti möhkəmləndirirdi, bu məqsədlə mülki əsilzadə, qulamlardan ibarət hərbi əyanlara, türklərdən ibarət hərbi əyanlara arxalanırdı. Sultan Mahmudun ordusunda yüksək hərbi intizam var idi. Ordunun əsasını türk əsilli qulamlar (qvardiya) təşkil edirdi. Qəznəvi ordusunda «qazilər» deyilən könüllü döyüşçülər iştirak edirdi. Hərbi yolla əldə edilən qənimət ordu və dövlət məmurlarını təmin etmirdi. Dövlət ildən-ilə vergini artırırdı. Kəndlilər, sənətkarlar, tacirlər var-yoxdan çıxırdı. Sultan Mahmud Qəznə şəhərinin inkişafına kömək edirdi.
 
== HəyatıAiləsi ==
Mahmud Qəznəvi 971-ci ildə 2 noyabrda Qəznədə anadan olmuşdu. Kiçik qardaşının adı Yusif idi. Kövsəri Cahan adlı xanımından ekiz oğulları olan Məsud və Məhəmməd doğulmuşdu. Bacısı Sitri Muallanı şiə alim Əbu Həsən Müəlla ilə evləndirmişdi. Sultan Mahmud həm də biseksual idi. Məlik Ayaz adlı qulamı ilə sevgisinə dair hekayələr və şerlər yazılmışdır. <ref> Neill, James (2008). The Origins and Role of Same-Sex Relations In Human Societies. McFarland. p. 308. ISBN 978-0786435135. </ref>
 
== Siyasi dəyişikliklər və ölümü ==
[[Image:Tomb_of_Sultan_Mahmud_of_Ghazni_in_1839-40.jpg|thumb|320px|right]]
Həyatının son 4 ilini [[Oğuzlar]] və [[Səlcuqlar]]la mübarizəyə ithaf edən Mahmud [[1030]]-cu ildə vəfat etdi. Mavzoleyi [[Qəznə]]dədir.
Yerinə oğlu Məhəmməd keçdi.
 
== Sultan Mahmud haqqında rəvayətlər ==
Sətir 49 ⟶ 60:
== Həmçinin bax ==
 
* [[Qəznəvi dövləti]]
 
[[Kateqoriya:Hökmdarlar]]
 
[[Kateqoriya:Qəznəvilər]]
[[Kateqoriya:Sərkərdələr]]
[[Kateqoriya:Əfqanıstanda vəfat edənlər]]
Sətir 91 ⟶ 103:
[[vi:Mahmud của Ghazni]]
[[war:Mahmud han Ghazni]]
{{Sələf-xələf (Qəznəvilər) | HÖKMDAR = Mahmud Qəznəvi | ZAMAN = [[997]]–[[1030]] | SƏLƏF = [[İsmayıl Qəznəvi]] | XƏLƏF = [[Məhəmməd Qəznəvi]] }}
<references/>