Lao-tszı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 28:
Lao-tszı tərəfindən yaradılan təlim daosizm, bu təlimin şərh olunduğu ən ilkin və ən nüfuzlu əsər isə Dao de szin, yəni "Dao və de haqqında kitab" adlanır. Dao de szinin adından göründüyü kimi Lao-tszı fəlsəfəsinin və daosizm təliminin ən mühüm ideyaları dao və de anlayışları vasitəsi ilə ifadə olunur. Dao Azərbaycan dilinə tərcümədə yol mənasını verir. Çin mənşəli dao sözünü bir qədər geniş anlamaqdan ötrü yaxşı olardı ki, o, ərəb mənşəli din sözü ilə qarşılaşdırılsın. Din də dao kimi yol deməkdir. Maraqlıdır ki, din və dao sözlərinin hər ikisi öz mahiyyətləri etibarı ilə də təxminən eyni mənanı ifadə edirlər: Dünyanın da, həyatın da, insanın da düzgün, mütləq və həqiqi yolu, yəni mövcudluq üslubu vardır, yalnız bu yolla gedən insan həqiqi insan ömrünü sürmüş olur, yoldan çıxan kəsin ömrü isə həqiqi insan həyatı deyildir, nadanlığın və cəhalətin ifadəsidir. Daosizm təliminin ikinci mühüm anlayışı olan de dilimizdə əsasən dini kontekstdə işlənən və yenə də ərəb mənşəli olan halal anlayışına son dərəcə yaxındır. Dao və de anlayışlarının qoşalığı heç də təsadüfi deyildir. Doğrudan da, düz yolun sahibi olmaq ifadəsi ən ümumi halda halal işlər görmək, xüsusi hallarda isə halal çörək yemək və özgənin malında gözü olmamaq mənalarını verir.
==
1
Yolun istiqaməti müəyyəndirsə – o Haqq yolu deyil
Ad səsləndirilə bilərsə – o əbədi Ad deyil
Göyün və Yerin Atası – Adsızdır
Ad sahibi – saysız-hesabsız cisimlərin (şeylərin) Anasıdır
Ehtirassız halda Onun ecazkar Sirrini duyarsan
Ehtiraslarla dolu olaraq – Onun izhar səthini görərsən
Biri və başqası – adları fərqli, həqiqi mahiyyətləri eynidir
Birgə onlara Sirr Dəryası deyərlər
Dəryanın dibində birindən başqasına keçid var –
O Sirrin zərif möcüzələrinin qapısıdır
2
Hamı gözəlliyin gözəlliyini dərk edib – bunun üçün də eybəcərlik peyda oldu
Hamı xeyrin xeyirli olduğunu dərk edib – bunun üçün də şər peyda oldu
Ona görə də
Varlıq ilə Yoxluq bir-birini törədir
Çətin və Asan biri-birinə gətirib çıxarır
Uzun və Qısa biri-birlə tutuşdurulur
Hündür və Alçaq bir-birini təyin edir
Səslər bir-birlə həmahəng olur
Əvvəl və Axır bir-birini növbələyir
Buna görə Arif Aqil iş görəndə biəməldir, öyüd verəndə dinməzdir
Məşğul olduqda iştirak etmir
Yaratdığına yiyəlik etmir
Hərəkətdə cəhd etmir
Zəhmətini yönəltmir məqsədə
Nəticələrlə vaxtını itirmir fəxr edə
Buna görə də ruhu tükənməzdir
3
Qabiliyyətlilər sayılmazsa – eldə mübahisə və rəqabət olmaz.
Cavahiratın dəyəri olmazsa – eldə oğruluq olmaz.
Ehtiras doğuran şeylər görsənməzsə - qəlblər çaxnaşmaz.
Buna görə Arif Aqilin qaydası budur ki,
Ürək boş olmalı, qarın isə dolu;
Şövq olmalı zəif, özək isə möhkəm.
İstək az olmalı – naşükürlük olmasın,
Bilik az olmalı – narahatçılıq olmasın.
Biliyi çox olanlar isə fəaliyyətdən kənar qalmalıdır, çünki
Biəməllik ahəng eylər.
Dao De Cin əsərinin Azərbaycan dilinə tam tərcüməsinə link səhifənin aşağısında verilib.
== İstinadlar ==
| |||