00:01, 3 yanvar 2013 tarixindəki versiya redaktə Enver62 (müzakirə \| töhfələr) 44.494 redaktə Yeni səhifə: '''Təlhə ibn Ubeydullah''' ({{lang-ar\|'''طلحة بن عبيدالله'''}}) (?-?)—səhabə. == Həyatı == Adlı-sanlı səhabələrdəndir. Ömərin xilafət üçün təy...		00:03, 3 yanvar 2013 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar Enver62 (müzakirə \| töhfələr) 44.494 redaktə kRedaktənin izahı yoxdur Sonrakı redaktə →
Sətir 18: “Onların arasından biri kin üzündən üz döndərdi, başqa birisi öz yeznəsinə rəy verdi, daha başqa rüsvayçılıqlar da vardı...” [[Mühəmməd Əbdüh]] bu ibarətin şərhində deyir: Təlhənin Osmana çox istəyirdi. Çünki onların arasında bir neçə qohumluq əlaqəsi var idi. Necə ki, ravilər bu haqda qeyd etmişlər. Onun Osmanın tərəfdarı olmasına Əli ilə etdiyi düşmənçiliyi kafidir. Təlhə Təmim qəbiləsindən idi. Bəni Haşim və Bəni Təmim bir-birindən narazı idilər. Belə ki, Əbu Bəkr onların arasından xəlifə olmuşdu. (“Nəhcül-bəlağənin şərhi”, Mühəmməd Əbdüh, 1-ci cild, səh. 187-188, (“Şiq-şiqiyyə” xütbəsinin şərhi).) Şəksiz, Təlhə “Qədir” beyətində olan səhabələrdən biri olmuş, Peyğəmbərin (s) buyurduğu “Mən kuntu movlahu fəhaza Əliyyun movlahu”, yəni mən hər kəsin mövlası və rəhbəriyəmsə, Əli də onun mövlası və rəhbəridir – kəlməsini də eşitmişdi. Sətir 26: Amma çoxdankı düşmənçilik, paxıllıq ürəyini doldurmuşdu. Öz qəbiləsinin himayə etmək, Əbu Bəkrin qızı Aişə ilə (ki, əmisi qızı idi) – Peyğəmbərdən (s) sonra – evlənmək fikrinə düşməkdən savayı heç nə düşünmürdü, amma Quran onun qarşısını almışdı. Bəli, Təlhə Osmanın kənarında yer tutdu. Onunla bir xəlifə kimi beyət etdi. Çünki Osman həmişə ona hədiyyə və pay verirdi. O, xilafət taxtına oturduqdan sonra müsəlmanların beytül-malının saysız-hesabsız qapısını Təlhənin üzünə açdı. (“Təbəri”, 4-cü cild, səh. 405; “İbni Əbil-hədid”, 2-ci cild, səh. 161; Taha Hüseyn “Fitnətül-kubra” kitabının 149-cu səhifəsində qeyd etmişdir ki: Təlhə Osmandan əlli min dinar borc aldı. Bir gün ona dedi: “Malın hazırdır, bir nəfəri göndər aparsın.” Osman dedi: “Ey Əbu Mühəmməd! O, sənin əli açıqlığının qarşısında hədiyyədir.” Deyilənə görə, Osman daha iki yüz min dinar Təlhəyə bağışladı.) Təlhənin gəliri, sürüləri, nökərlərinin sayı çoxaldı. İş o yerə çatmışdı ki, onun yalnız İraqdakı sürülərindən gələn gündəlik gəliri min dinara çatmışdı. Sətir 40: İbni Əbil-Hədid deyir: Osman mühasirədə olduğu zaman deyirdi: Vay olsun mənə! O Həzrəmi oğluna (Təlhəyə) necə qızıllar verdim! İndi o mənim qanımı tökmək istəyir! Xalqı məni öldürmək üçün ayağa qaldırır! Pərvərdigara! Onu həyatda xoşbəxt etmə, bu həddi aşmanı ona dadızdır. Bəli, bu həmin Təlhədir ki, əvvəldə xilafəti Əlinin əlindən çıxarmaq üçün Osmanın tərəfdarı idi. Onu xilafətə çatdırdı. Osman da ona çoxlu qızıl və gümüş verdi. İndi isə xalqı onun əleyhinə qaldırıb ölüm hökmünü verir, hətta suyun belə ona çatmasının qarşısını alır. Cansız bədən gətirildiyi zaman onu müsəlman qəbristanlığında belə basdırmağa qoymur və axırda “Kokəb” adlanan yəhudi qəbristanlığında dəfn edirlər. (“Tarixi Təbəri”, 4-cü cild, səh. 405, Mədaini və Vaqidi (Osmanın öldürülməsi)) Bundan sonra gördük ki, Osman öləndən sonra həmin Təlhə birinci adamdır ki, Əliyə (ə) beyət edir və sonra yenidən beyətini sındıraraq Məkkədə öz əmisi qızı Aişəyə qoşulur. Qəflətən Osmanın qanını tələb etməyə başlayır. İlahi! Bundan böyük töhmət olarmı? Sətir 46: Bəzi tarixçilər bu hadisəni başqa cür qiymətləndirmək istəmişlər. Onlar Əlinin (ə) Təlhəni Kufə və onun ətrafına hakim təyin etməməsini Təlhənin beyət sındırmasına və dünən beyət etdiyi imamın əleyhinə müharibəyə qalxmasına dəlil gətirmişlər. Bu, dünya malına olan eşq ilə yaşayan, axirətini dünyaya satan, pul və məqamdan başqa heç nə düşünməyən bir kəsin adətidir. Taha Hüseyn deyir: Beləliklə, o, hakimiyyətin əleyhinə olanlar arasında özünəməxsus mövqeyə malik idi. Nə qədər ki, pul və qüdrətə malik idi, razı idi. Ondan artıq tamaha düşdüyü zaman müxalifətçilik etdi, öldürdü və öldü. (“Əl-fitnətul-kubra”, Taha Hüseyn, 1-ci cild, səh. 150) Bu həmin Təlhədir ki, dünən imam Əli ilə (ə) beyət etmiş və bir neçə gün sonra Allah Rəsulunun zövcəsi Aişəni özü ilə Bəsrəyə qədər çəkmişdi. Günahsızları öldürdü. Xalqı Əlinin (ə) hidayətindən çıxmağa çağırıb hədələdi. Azad surətdə beyət etdiyi zəmanə imamı ilə heç bir xəcalət çəkmədən müharibəyə başladı.

Təlhə ibn Ubeydullah: Redaktələr arasındakı fərq