Cuğa nekropolu: Redaktələr arasındakı fərq

[[Azərbaycan]] höküməti [[1998]]-ci ildə abidələrin məhv edilməsi ilə bağlı ilk iddiaların səsləndirildiyi dövrdən başlayaraq səsləndirilən fikirlərə ciddi cavab verməmişdir. 1998-ci ildə , “The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization” ([[UNESCO]]) Azərbaycan hökümətindən [[Culfa]]da mədəni abidələrin məhv edilməsini dayandırmağı tələb etmişdir.<ref name=Pickman/> Azərbaycan hökümətinə qarşı eyni tələb “The International Council on Monuments and Sites” (ICOMOS) tərəfindən də səsləndirilmişdir.

 

Beynəlxalq təzyiqlərin çoxalmasından sonra [[Azərbaycan]] tərəfi [[Naxçıvan]] bölgəsində heç zaman ermənilərin yaşamadığını və buna görə də bölgədəheç bir erməni abidəsinin olmadığını bildirmişdir. [[2005]]-ci ildə Naxçıvan MR-in [[Bakı]]dakı nümayəndəsi [[Həsən Zeynalov]] [[BBC]]-yə müsahibəsində qeyd edir ki, ''“ermənilər heç vaxt Naxçıvanda yaşamamışlar, həmin torpaqlar qədim dövrlərdən Azərbaycan torpaqlarıdır və bu səbəbdən də həmin ərazidə heç bir erməni qəbirsanlığı, erməni abidəsi olmamışdır.”''<ref name=Pickman/> Azərbaycan tərəfi Naxçıvandakı bu xristian abidələrinin ermənilərə yox, [[Qafqaz albanları]]na məxsus olduğunu bildirmişdir.

 

Məsələyə münasibət bildirən [[Azərbaycan]]ın [[ABŞ]]-dakı Fövqəladə və Səlahiyyətli Səfiri [[Hafiz Paşayev]] bildirmişdir ki, abidələrin dağıdıldığını sübut etdiyi iddia edilən videolarda insanların üzləri dəqiq görünmür, onların kimlər olduğu və nəyi dağıtdıqları bilinmir. Buna görə də həmin videolar heç nəyi sübut etmir. Səfir eyni zamanda qeyd etmişdir ki, Ermənistan tərəfi Ermənistan ərazisində məhv edilmiş Azərbaycan abidələrindən diqqəti yayındırmaq üçün Azərbaycana qarşı propaqanda ilə məşğuldur.<ref>"[http://www.regnum.ru/english/574041.html Will the arrested minister become new leader of opposition? Azerbaijani press digest]." ''[[Regnum News Agency]]''. January 20, 2006. Retrieved April 15, 2007.</ref> Məsələyə münasibət bildirən [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] isə söylənilən iddiaları “''provokasiya xarakterli yalanlar''” adlandırmışdır.<ref name=IWPR/>

 

[[2006]]-cı ildə [[Azərbaycan]] höküməti tərəfindən nekropolun yoxlanmasına maneələr törədilməsi və əlavə şərtlərin irəli sürülməsindən sonra [[Avropa Parlamenti]] nümayəndələri məsələylə bağlı Azərbaycanın tutduğu mövqeyə ilk dəfə etiraz etdilər.

 

Bir neçə təxirə salınmış səfərdən sonra, [[2007]] – ci ilin [[29 avqust]] – [[6 sentyabr]] tarixlərində PACE nümayəndələrinin [[Böyük Britaniya parlamenti]]nin sədrinin rəhbərliyi ilə [[Naxçıvan]]dakı abidələrə baxış keçirməsi məsələsi gündəmə gətirildi. Nümayəndələrin daha sonra [[İrəvan]], [[Bakı]] və [[Dağlıq Qarabağ]]dakı abidələr də baxış keçirməsi nəzərdə tutulmuşdu.<ref>Agayeva, S. "[http://en.trend.az/news/karabakh/980119.html Pace Mission to Monitor Cultural Monuments]." ''Trend News Agency, Azerbaijan''. August 22, 2007.</ref> Nümayəndə heyəti Dağlıq Qarabağa [[Ermənistan]] ərazisindən keçərək getməyi planlaşdırmışdı. Lakin səfərin başlamasına bir gün qalmış, [[28 avqust]]da [[Azərbaycan]]ın PACE nümayəndəsi bildirdi ki, Azərbaycan nümayəndə heyətinin Dağlıq Qarabağa Azərbaycan ərazisindən keçərək getməsini tələb edir. [[29 avqust]] [[2007]] – ci ildə PACE nümayəndəsi Mateo Sorinas səfərin Azərbaycanın tələbləri çərçivəsində gerçəkləşdirilməsinin çoxlu çətinliklər yaradacağı nəzərə alınaraq, təxirə salındığını elan etdi. Bu elandan sonra, Ermənistan [[Xarici İşlər Nazirliyi]] Azərbaycanın, bilərəkdən, ''“Naxçıvandakı erməni abidələrinin məhv edilməsini gizlətmək üçün, xarici nümayəndələrin səfərinin qarşısının alınması”''nı təşkil etdiyini bildirdi. <ref>[http://www.armeniaforeignministry.com/news/q_a/070829_karapetian-armenpress.html Vladimir Karapetian, Spokesperson of Ministry of Foreign Affairs, responds to a question by “Armenpress” News Agency on the cancellation of the visit of the PACE subcommittee on cultural issues to the region]. Armenian Ministry of Foreign Affairs. August 29, 2007.</ref>

 

[[2011]]-ci ilin [[aprel]] ayında, [[ABŞ]]-ın Azərbaycana yeni təyin edilmiş səfiri [[Metyu Brayza]] [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]]na səfər etsə də, naməlum səbəblərdən [[Culfa]] rayonuna getməsi təmin edilməmişdi.<ref name="RFERL">"[http://www.rferl.org/content/us_envoy_bryza_barred_from_ancient_armenian_cemetery_in_azerbaijan/9502346.html U.S. Envoy Barred From Ancient Armenian Cemetery In Azerbaijan]." ''[[RFE/RL]]''. April 22, 2011. Retrieved April 22, 2011.</ref> Brayza Culfaya gedərək, məzarlığı ziyarət etmək istədiyini bildirsə də, Azərbaycan höküməti belə bir səfərin qarşıdakı aylarda həyata keçiriləcəyini bildirmişdi.<ref name="Embassy">"[http://photos.state.gov/libraries/azerbaijan/366196/Press%20Releases/Press%20Release%20Nakhchivan%20Trip%2004%2021%202011_ENG.pdf US Ambassador Visits Nakhchivan, Calls for Respect for Cultural Sites April 21, 2011]." Embassy of the United States of America, Baku. April 21, 2011.</ref> [[Bakı]]dakı ABŞ səfirliyinin yaydığı rəsmi məlumatda Brayza qeyd edir ki, ''“Əgər mən gedib orda qəbirsanlığın dağıdıldığının şahidi olsaydım, mədəni abidələrə - xüsusilə qəbirsanlıqlara təcavüz edilməsinin, harada baş verməsindən asılı olmayaraq pis və acı verici hadisə olduğunu bəyan edəcəkdim.”''<ref name="RFERL"/>