Surtsey: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k r2.7.3) (Bot redaktəsi əlavə edir: sh:Surtsey
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
'''Surtsey''', [[İslandiya]]nın cənubi sahili yaxınında vulkanik bir adadır. Adı, [[İslan dili]]ndə "Surturun adası" deməktir. 63.30° cənupcənub, 20.62° qerp koordinatlarında bulunan ada İzlanda'nın en cənubi torpaq parçasıdır.
 
1963-cü ilin payızında İslandiyanın cənubundakı Vestmannaeyar adasından cənub-qərbdə, suyun 130 metr dərinliyində sualtı vulkan püskürməsi başlamışdı. Bir neçə gün davam edən püskürmə nəticəsində soyumuş lava qatının su səthindən yuxarı qalxması ilə 14 noyabrda yeni ada yaranmışdı. 1967-ci ilədək fasilələrlə davam edən püskürmələr nəticəsində adanın sahəsi 2.7 km²-ə çatıb. Lakin sonralar eroziya və dalğaların yuyucu təsiri altında qalaraq 2000-ci ildə 1.5 кm²-ə qədər azalmışdır. Şəkildə Surtsey adasının 1999-cu ildəki görüntüsü əks olunub. İslandlar mifologiyalarında mövcud olan alov nəhənginin şərəfinə adaya Surtsey, "yəni Surtur adası" adını vermişlər. Ölkənin ən cənub nöqtəsi sayılan Surtsey adası məskunlaşmamış ada olub, Ümumdünya Təbiət İrsinin obyektlərindən sayılır.
Surtsey Yerin coğrafiya tarixində tək-tük adalardan biridir ki, yarandığı ilk günlərdən okean səviyyəsindən yuxarı qalxmış sərt səthi üzərində elmi tədqiqatlar aparılır.