İmadəddin Ay Aba: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur |
kRedaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 28:
Mahmud xanla sülh bağlandıqdan sonra Səncərin əmirləri Mərvə gedib onunla görüşə bilirdilər. Ancaq görüşdə oğuz bəylərindən Tuti bəy, Qorqud, yaxud Səlmənəci və Böyük Davud hökmən iştirak edirdilər. 551-ci ildə (ramazan-[[oktyabr]]-[[noyabr]], [[1156]]) Müəyyəd Ay-Aba keşik çəkən oğuzları aldadaraq Səncəri Bəlxdən [[Termez]]ə qaçırtdı. Bir müddət orada qaldıqdan sonra Səncər Mərvə gəldi. Bəlx bölgəsindəki oğuzlar Səncərin nə edəcəyini maraq və təşvişlə gözlədilər. 72 yaşlı ruhən düşkün, xəzinəsi boş, ölkəsi xarabazar, əsgəri dağılmış bir insan nə edə bilərdi? Gerçəkdən, Səncər heç bir təşəbbüs göstərmədən xilas olduqdan 7 ay sonra kədər içində Mərvdə öldü (14 rəbiüləvvəl 551 - 7 may 1156) və göy kaşısının birgünlük məsafədən göründüyü söylənən möhtəşəm türbəsində dəfn edildi.
Sultan Səncərin ölümündən sonra oğuzlar rahat nəfəs aldılar. İndi onlar Bəlx ətrafında yurd salmış, hətta yağmaçılıqdan vaz keçərək Sultan Mahmuda itaət etmək qərarına gəlmişdilər. Oğuzlar 553-cü ilin şaban ayında (avqust-[[sentyabr]], [[1158]]) Mərvə gəldilər, Sultan Mahmud və iqtidarı əslində öz əlində saxlayan Ay Aba [[Sərəxs]]də idilər. Ay Aba qoşunla oğuzların üstünə yürüyərək onların bir
[[1156]]-cı ildən sonra [[Nişapur]] vilayətinin valisi olmuşdu.▼
bölüyu ilə qarşılaşıb qalib gəldi, hətta onları Mərvə qədər qovdu. Bu qalibiyyət cürətini artırmış və ona oğuzları tamamən ortadan qaldıracağı ümidini vermişdi. Buna görə Sultan Mahmud da yanındakı oğuzlara hücum etdi. Ancaq Ay Abanın bu ümidi başa çatdı. Üç gün davam edən döyüşdə oğuzlar üç dəfə geri çəkilsələr də, axırda Ay Abanı ağır bir məğlubiyyətə uğratdılar (9 şəvval - 3 noyabr).
▲İmadəddin Müəyyəd Ay Aba [[1156]]-cı ildən sonra [[Nişapur]] vilayətinin valisi olmuşdu.
Müəyyəd Ay Aba bir ara atabəy [[Şəmsəddin Eldəniz]]ə xidmət etmişdi. [[Sultan Səncər]] vəfat edəndən sonra güclənən xarəzmşah [[Sultan İl Arslan]] ([[1156]]-[[1172]]) tərəfindən gözlənilən hücumların qarşısını almaq üçün [[Şəmsəddin Eldəniz]]ə ümüd bəsləyirdi. O, [[1163]]-cü ildə Kumis vilayətinə hücum etdi.[[Bəstam]] və [[Damğan]]ı ələ keçirdi. Ora öz canişini Təngizi vali təyin etdi. Təngizin vasitəsilə [[Mazandaran]] hakimi Rüstəm şahı məğlub edib o bölgəni də ələ keçirdi. Sultan Arslan şah və atabəy [[Şəmsəddin Eldəniz]] Ay Abaya fəxri libas, bayraq və hədiyyələr verdilər. Atabəyin təklifi ilə Ay Aba hakimiyyəti altında torpaqlarda Sultan Arslanşahın adına xütbə oxutdutdu. [[1167]]-ci ildə Ay Aba [[Həmədan]]a gəldi və bildirdi ki, xarəzmşah [[Sultan İl Arslan]] Nişapuru tutmağa yönəlib. [[Şəmsəddin Eldəniz]] xarəzmşaha hədə dolu məktub göndərdi.Məktubdan hirslənən xarəzmşah Nişapura hücumunu sürətləndirdi. [[Nişapur]] mühasirəyə tabladı. [[Şəmsəddin Eldəniz]] xarəzmşahın üstünə hücum etdi. Xarəzmşah Nişapurdan çəkildi. Az sonra Müəyyəd Ay Aba xarəzmşahın tərəfinə keçdi. Nişapur Atabəylər üçün itirildi.
| |||