Standart Model: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
[[Şəkil:Standard Model of Elementary Particles.svg|thumb|300px|right|Standart Modelə daxil olan elementar [[fermionlar]] və [[bosonlar]]]]
'''Standart Model''' — [[hissəciklər fizikası]]na aid nəzəriyyənəzəriyyədir.
Standart Model (SM) [[fundamental qarşılıqlı təsirlər|fundamental qarşılıqlı təsir]] qüvvələrini və bu qüvvələrdə elementar hissəciklərin rolunu öyrənir.
 
Standart Model nəzəriyyəsinə görə Kainatdakı bütün materiya [[fermion]]lardan ([[kvark]]ların və [[lepton]]ların aid olduqları hissəciklər ailəsi) yaranmışdır. Məsələn, [[Proton (fizika)|proton]] iki yuxarı və bir aşağı kvarkdan ibarətdir.<br>
Fermionlar bir birinə təsir edirlər. Məsələn, protonun ibarət olduğu kvarklar bir birilə güclü qüvvə (ingiliscə, strong force) adlanan təsirlə bağlıdırlar. Belə ki, güclü qüvvə protonu hissələrə bölünməyə qoymur.<br>
Belə qarşılıqlı təsir qüvvələrinin sayı dörddür: [[elektromaqnetizm]], [[qravitasiya]], [[zəif nüvə qüvvəsi]], [[güclü qüvvə]]. Bu qarşılıqlı təsir qüvvələri [[boson]] adlanan (fotonun[[foton]]un da daxil olduğu hissəciklər qrupu) hissəciklərlə keçir (və ya daşınır). Məsələn, protonun hissələri arasındakı güclü qüvvə [[qluon]] adlanan boson vasitəsilə keçir.<br>
 
Standart Model nəzəriyyəsi hələ ki, üç qarşılıqlı təsir qüvvəsini əhatə edir: elektromaqnetizm, zəif nüvə qüvvəsi, güclü qüvvə.
<ref name="Greenwood">{{cite book|author=W.N. Cottingham, D.A.Greenwood|year=2007|title= An Introduction To The Standard Model of Particle Physics|pages=|publisher=[[Cambridge]]|isbn=978-0-521-85249-4}}</ref>
 
==Standart Modeldə hissəciklər==
==Hissəciklər və fundamental qüvvələr==
Standart Model nəzəriyyəsində hissəciklər aşağıdakı kimi təsnifatlanmışdır.
 
Sətir 19:
|-
!elementar Fermionlar
!''mürəkkəb Fermionlar''<br> '''[[Baryonlar]]'''
!elementar Bosonlar
!mürəkkəb Bosonlar<br> '''[[Mesonlar]]'''