Standart Model: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 156:
==Qarşılıqlı təsir qüvvələri==
Fundamental qarşılıqlı
*Elektromaqnetizm qüvvəsinin daşıyıcısı fotondur. O kütləsiz hissəcikdir.
▲Fundamental qarşılıqlı təsirlər üçün cavabdeh olan bosonlar aşağıdakılardan ibarətdir:
*Zəif nüvə qüvvəsinin daşıyıcıları [[W boson|W]]<sup>+</sup>, [[W boson|W]]<sup>−</sup> və neytral [[Z boson|Z]] bosonlarıdır. Bu bosonlar kütləyə malikdirlər.▼
*Güclü nüvə qüvvəsinin daşıyıcıları [[qluon]]lardır. Səkkiz qluon məlumdur, onların hər biri kütləsizdir və yüksüzdür. <ref name="Martin">{{cite book|author=B. Martin |year=2011 |title= Nuclear and Particle Physics: An Introduction |pages=|publisher=[[John Wiley & Sons]] |isbn=978-0-470-74274-7}}</ref>▼
*Qravitasiya qüvvəsini izah edəcək əsaslı kvant nəzəriyyəsi hələ yoxdur. Lakin qravitasiyanı keçirən hipotetik qraviton (ingiliscə graviton) hissəciyi haqqında nisbilik nəzəriyyəsi vasitəsilə bəzi göstəricilər hesablanmışdır. Qraviton 2 spinə malik, kütləsiz hissəcik olmalıdır.▼
▲Zəif nüvə qüvvəsinin daşıyıcıları [[W boson|W]]<sup>+</sup>, [[W boson|W]]<sup>−</sup> və neytral [[Z boson|Z]] bosonlarıdır. Bu bosonlar kütləyə malikdirlər.
▲Güclü nüvə qüvvəsinin daşıyıcıları [[qluon]]lardır. Səkkiz qluon məlumdur, onların hər biri kütləsizdir və yüksüzdür. <ref name="Martin">{{cite book|author=B. Martin |year=2011 |title= Nuclear and Particle Physics: An Introduction |pages=|publisher=[[John Wiley & Sons]] |isbn=978-0-470-74274-7}}</ref>
▲Qravitasiya qüvvəsini izah edəcək əsaslı kvant nəzəriyyəsi hələ yoxdur. Lakin qravitasiyanı keçirən hipotetik qraviton (ingiliscə graviton) hissəciyi haqqında nisbilik nəzəriyyəsi vasitəsilə bəzi göstəricilər hesablanmışdır. Qraviton 2 spinə malik, kütləsiz hissəcik olmalıdır.
<ref name="Gregersen">{{cite book|author=E. Gregersen |year=2011 |title= The Britannica Guide to Particle Physics |pages=|publisher=[[Britannica Educational Publishing]] |isbn=978-1-61530-382-3}}</ref>
Sətir 196 ⟶ 193:
<ref name="Gribbin">{{cite book|author=J. Gribbin |year=1999 |title= Q is for Quantum: An Encyclopedia of Particle Physics |pages=|publisher=[[The Free Press]] |isbn=0-684-85578-X}}</ref>
Qarşılıqlı təsir qüvvəsinin davranışını öyrənən ilkin nəzəriyyə [[kvant elektrodinamikası]] (KED) idi (quantum electrodynamics — QED) ki, bu nəzəriyyə elektromaqnetik təsiri yüksək dəqiqliklə araşdırırdı. Həmin nəzəriyyə zəif nüvə qüvvəsinin nəzərə alınması ilə genişləndirildi. Daha sonra isə fiziklər kvarklar arasındakı qarşılıqlı təsiri, yəni güclü nüvə təsirini öyrənmək üçün KED nəzəriyyəsi əsasında [[kvant xromodinamikası]] (KXD) nəzəriyyəsini yaratdılar (quantum chromodynamics — QCD).
<ref name="Gribbin">{{cite book|author=J. Gribbin |year=1999 |title= Q is for Quantum: An Encyclopedia of Particle Physics |pages=|publisher=[[The Free Press]] |isbn=0-684-85578-X}}</ref>
| |||