Standart Model: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 189:
Qarşılıqlı təsir qüvvəsinin davranışını öyrənən ilkin nəzəriyyə '''[[kvant elektrodinamikası]]''' ('''KED''') idi (quantum electrodynamics — '''QED''') ki, bu nəzəriyyə elektromaqnetik təsiri yüksək dəqiqliklə araşdırırdı. Həmin nəzəriyyə zəif nüvə qüvvəsinin nəzərə alınması ilə genişləndirildi. Daha sonra isə fiziklər kvarklar arasındakı qarşılıqlı təsiri, yəni güclü nüvə təsirini öyrənmək üçün KED nəzəriyyəsi əsasında '''[[kvant xromodinamikası]]''' ('''KXD''') nəzəriyyəsini yaratdılar (quantum chromodynamics — '''QCD''').
<ref name="Gribbin">{{cite book|author=J. Gribbin |year=1999 |title= Q is for Quantum: An Encyclopedia of Particle Physics |pages=|publisher=[[The Free Press]] |isbn=0-684-85578-X}}</ref>
1967-ci ildə Pakistanlı fizik [[Abdus Salam]]ın və Amerikalı fizik [[Steven Weinberg]]-in (Vaynberq) bir birindən asılı olmadan apardıqları tədqiqatlardan aydın oldu ki, elektromaqnetik və zəif nüvə qüvvələri bir birilə sıx əlaqəlidir. A. Salam və S. Weinberg iki fundamental qüvvə arasındakı bu əlaqəni riyazi formulalarla ifadə etdilər. Onların nəzəriyyəsi 1970-ci ildə [[Sheldon Glashow]] (Qlaşou) tərəfindən ümumiləşdirildi və bununla da '''[[elektrozəif qarşılıqlı təsir]]''' nəzəriyyəsi yarandı. <ref name="Gribbin">{{cite book|author=J. Gribbin |year=1999 |title= Q is for Quantum: An Encyclopedia of Particle Physics |pages=|publisher=[[The Free Press]] |isbn=0-684-85578-X}}</ref>
Bu nəzəriyyənin hər üç yaradıcısı 1979-cu ildə Nobel mükafatına layiq görüldülər.
<ref>{{cite web |author= |title=The Nobel Prize in Physics 1979 |url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1979/ |work=[[Nobelprize.org]] |year= |accessdate=2013-03-15}}</ref>
Beləliklə Standart Modelin özəyini iki nəzəriyyə - '''elektrozəif qarşılıqlı təsir''' və '''kvant xromodinamikası''' nəzəriyyələri təşkil edir.
<ref>{{cite web |author= |title=About the Higgs Boson |url=http://cms.web.cern.ch/news/about-higgs-boson |work=[[European Laboratory for Particle Physics]] |year= |accessdate=2013-03-15}}</ref>
| |||