Ümumi yuxu arteriyası: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 24:
# {{lang-la|arteria carotis interna}} — [[daxili yuxu arteriyası]]
{{Arterial sistem}}
== Ümumi məlumat ==
Ümumi yuxu arteriyaları (sağ və sol) müxtəlif mənbələrdən başladıqları üçün sol tərəfdəki sağ tərəfdəkindən təxminən 2-3 sm uzundur. Bunlar başlanan uclarında bir-birinə yaxındırlar, yuxarı getdikcə əksinə bir-birilərindən uzaqlaşıb [[nəfəs borusu]] və [[qırtlaq]] vasitəsilə ayrılırlar və bu nahiyədə boyun üzvləri çox qabağa çıxdıqları üçün dərində yerləşirlər.Sol ümumi yuxu arteriyasının başlanan ucu sağ tərəfdəkindən orta xəttə yaxındır və [[aorta qövsü]]ndən başlandığı üçün [[döş sümüyü]]ndən uzaqdır. Onların aşağı hissələri qabaq tərəfdən [[döş-körpücük-məməyəbənzər əzələ|döş-körpücük-məməyəbənzər]] və [[döş-qalxanabənzər əzələ|döş-qalxanabənzər əzələlər]] ilə əhatə olunmuşdur. Ümumi yuxu arteriyası dəri üzərində [[döş-körpücük oynağı]]ndan məməyəbənzər şıxıntı ilə çənə şaxəsinin dal kənarı arasında olan məsafənin ortasına kimi çəkilən cizgi üzrə proyeksiya olunur və nəbzi həmin cizgi üzərində təyin edilir. Ümumi yuxu arteriyasının xarici və daxili arteriyalara bölünən yerində iki törəmə vardır: yuxu cibi və yuxu yumağı.
== Yuxu cibi ==
Yuxu cibi — {{lang-la|sinus caroticus}} daxili yuxu arteriyasının başlanan yerində olan bir genişlikdir. Onun əzələ qişası nazik, xarici qişası qalın və elastiki liflər ilə zəngindir. Xarici qişada xüsusi sinir ucları – reseptorlar vardır ki, onu karotid refleksogen məntəqə adlandırırlar. Yuxu cibinin divarlarının qıcıqlandırılması refleks hadisələri törədir:
# ürəyin işi yavaşıyır;
# ucqar damarlar genəlir, nəticədə qan təzyiqi enir.<br />
Buna oxşar törəmə [[aorta qövsü]] divarında da təsadüf edilir.
== Yuxu yumağı ==
Yuxu yumağı — {{lang-la|glomus caroticuni}} uzunluğu 5 mm və eni 3mm çəhrayı rəngli törəmə olub, ümumi yuxu arteriyanın haçalanan yerində yerləşir və bir neçə paycıqdan ibarətdir. Bu yumaq simpatik sinir sisteminə aiddir. Bəzi məlumatlara görə qanın kimyəvi və qaz tərkibinin dəyişməsinə müvafiq olaraq müəyyən reaksiya törədirŞ buradan qıcıq [[dil-udlaq siniri]] şaxələri vasitəsilə mərkəzə verilir və nəticədə reflektor surətdə [[tənəffüs]] dəyişir.
== Mənbələr ==
| |||