Əhməd Didat: Redaktələr arasındakı fərq

|Şəkil = Əhməd Didat.jpg

|Şəkil məlumat =

|Adı = Əhməd Didat

|Tam adı = Əhməd Hüseyn Didat

|Doğum tarixi = {{Doğum_tarixi|1918|7|1}}

|Doğum yeri = = Surat (Hindistan)

|Vəfatı = = {{Vəfat_tarixi_və_yaşı|2005|8|8|1918|7|1}}

|Vəfat yeri = = Cənubi Afrika Respublikası

Əhməd Didat, ibtidai təhsilini bitirir, orta təhsilinə başlayır, lakin 2-ci ili (8-ci sinifdə) vəziyyətləri ağırlaşdığı üçün iş axtarmaq məcburiyyətində qalır. Vəziyyətləri elə çətinləşirki, Əhməd Didat ailəsinə kömək etməli olur. Elə uşaq ikən məktəbi buraxır və işləməyə başlayır. Amma qiraəti (kitab oxumağı) tərk etmir, xüsusilə də [[İslam]] ədəbiyyatına, [[İslam mədəniyyətinəmədəniyyəti]]nə və İslami elmlərə üstünlük verməyə başlayır.

Beləcə o, Hindistanda Islamİslam dinini, [[Xristianlıq|xristian]] missionerləri qarşısında müdafiə etməyi öz üzərinə götürür.

Əhməd Didat böyüyüb, yaşa dolduqca, biliyi və elmi artır, təlimi özü özlüyündə davam etdirirdi. O artıq anlamışdıkianlamışdı ki, İslamı müdafiə etmənin ən gözəl yolu, elm və biliklə qarşı tərəfə hücum etməkdir, qarşı tərəfin hücumunu gözləmək deyil.. Belə qərar verdikdən sonra o, [[İncil]] kitabının 1-ci nüsxəsini alır və oxumağa başlayır. Bir müddət sonra o, artıq 4 nüsxəni də alır. Bu kitabları dərindən oxuyur və bəzi şeyləri qeyd edirkiedir ki, hər gün onun yanına gəlib mübahisə edən Xristian missonerlərinə desin.

Bir neçə görüşdən sonra, o artıq müzakirə və mübahisələrə hazır idi. O, xristian missionerlərin təbliğatı qarşısında duraraq, onlarla münaqişə etmək istəyirdi. Təbliğat aparan qruplar, onun güclü və sübutlu müzakirələri qarşısında tab gətirməyəndə, Əhməd Didat fikirləşdikifikirləşdi ki, indi onların böyüklərini, biliklilərini və rahiblərini[[rahib]]lərini təkbətək müzakirəyə çağırsın. Onlarla müxtəlif regionlarda görüşüb müzakirələr aparmağa başladı və bir çox mübahisələrdə onlardan üstün oldu. Bu minvalla o, bu işi bir məşğuliyyət və həvəs kimi deyil, artıq bir dəvət kimi davam etdirməyə başladı.

Cənubi Afrikaya köçdükdən sonra o, yüzlərlə mühazirələr və dərslər deməyə başlayır. Xristian papaları və rahibləri ilə görüşüb mübahisələrə girirdi. 20-dən artıq kitab yazdı. Bu fəaliyyətləri ilə davam edərək o, artıq İncil haqqında xüsusi-professional dərslər deməyə başlayır. Sonra "Salam" müssisəsininmüəssisəsinin əsasını qoyur və burada o, dəvətçiləri məşq etdirməklə məşgul olur.

Şeyx Didatın, dəvəti belə əda etməsi, hərəkatı, çox tənqidlərə məruz qalmışdır. BeləkiBelə ki, Şeyx Didatın dəvət üslubu ağır, istehza yönlü və əqidəli məsələlərdə çox xırdaçı kimi qələmə verilib. Bunu hətta xristianların özləri də anlamırdılar, yalnız bir-iki baş bilənlərindən başqa. Şeyx Didat qarşısındakı ilə elə bir məntiqlə danışırdıkidanışırdı ki, həmin şəxs qane olmasa da, cavab verə bilmirdi, bir növ susdurulurdu.

Atasının bu əməlini müdafiə edən Yusuf deyirkideyir ki; "Şeyxin üslubu ona görə belə idikiidi ki, ilk vaxtlarında, həyatının gənc yaşlarında, onun dininə görə onunla istehza edirdilər, onu lağa qoyurdular.

Şeyx Didat haqqında çox şey yaza bilərlər, onun üslubunu necə istəsələr tənqid edə bilərlər, onun dəvətinin kobud və ya çox xırdaçı olduğunu da iddia edə bilərlər, lakin onun ictimaiyyət arasında olan əxlaqına, davranışına, rəftarına bir söz deyə bilməzlər. Hətta onun kitablarında və əlyazamalarında belə, tənqid olunacaq bir kobudluq tapmaq mümkün deyil. Əksinə o, öz kitablarında hər zaman gözəl Islamİslam əxlaqlarından və ədəblərindən yazardı.

Əhməd Didat ibtidai təhsil almış, amma orta təhsilinin ikinci ilində həyat cətinlikləri ona təhsilini dayandırmağa və ailəsinə yardım üçün iş axtaramğa məcbur etmişdi. Kiçik bir dükanda işə düzəlir və beləliklə təhsildən bütünlüklə ayrılaraq işə bağlanr. Amma haradan biləydi ki, o kiçik dükan onunçünonun üçün böyük bir universitet olacaq. Bu dükanda işləyərkən Əhməd incil kitabları alaraq mütaliə etməyə başlayır. Kitabları oxuduqca onları müqayisə etməyə də başlayır. İncillərdəki ziddiyyətlər onda sual yaradır: görəsən bu kitablardan hansı daha doğrudur? O, bu kitablarda tapdığtapdığı ziddiyyətli məqamları özündə qeyd edərək hər gün dükana gəlib söhbət, hətta dini mübahisə edənlərə çatdırırdı.

== Dəvət yolunda dostlar. ==

Əhməd Didat geniş bilikli, dolğun fikirli həddi büluğa çatmış bir gənc idi. Yenə də çalışaraq özünü yetişdirməkdə, təlimdə davam etməkdə idi. O anlayırdı ki, İslamı müdafiə etməkdə ən yaxşı vasitə hücumdur. Bir gün Əhməd həyatında ilk dostu olan Cənubi Afrikalı Qulam Həsən Finka adlı biri ilə tanış olur. O yüksək hüquq təhsili almış, ayaqqabı ticarəti iəilə məşğul idi. Bu iki insanı birləşdirən bir çox sifətlər var idi. Onlardan ən əsasları isə hər ikisinin incə hisslərə malik olması və İslami məsələlərə qarşı maraq idi.

Qulam Didatla görüşərək onunla dinlər arsında müqayisəli arşdırmalar edir, kitablar oxuyur və öyrənirdilər. Bu Didata həm elm öyrənməyə, həm də praktiki hazırlığa kömək edirdi. Belə ki, gündəlik söhbət və mübahisələr nəticəsində Didatda dialoq və mükalimə qurmaq bacarığı formalaşırdı ki, sonralar bu potensialdan istifadə edərək kiçik kənd və şəhərərdə keşişlərlə dini mükalimələr aparmağa başladı. Bundan sonra o, Qulam ilə bərabər özlərindəki gücü hiss edərək bu işi daha da təkmilləşdirərək 1956-cı ildə [[Dirban]] şəhərində sadə bir ev kiralayaraq "Dəvət Mərkəzi" təsis etdilər. Buradan onlar [[Cənubi Afrika Respublikası|Cənubi Afrika]] daxilində məktəb və kilsələrə dəvət üçün səfərlər təşkil edirdilər. Burada Əhməd Didat öz alovlu nitqləri ilə disputlar keçirməkdə idi.

== Təvazökarlıq – ürəyə gedən ən qısa yol ==

Bu sifət onun dəvətinin uğurlu olmasına və insanları özünə cəlb etməsinə kömək edirdi. Bundan əlavə o həm də dərin ümumi zəkaya və güclü mühakimə qabiliyyətinə sahib idi. Gözündən heç nə yaynmazdı. Hər bir detalın üzərində diqqətlə dayanardı.

Əhməd Didatın bu şəxsi keyfiyyətləri və ətrafındakı vəfalı dostlarından formalaşan sağlam mühit ona nümunəvi dəvətçi olmaq imkanı verirdi. Buna görə 1977-ci ildə Böyük Londonun[[London]]un "Albert Holl" deyilən salonunda Traz Freyd ilə ilk dünya səviyyyəli disputuna çıxmadan əvvəl onu bütün [[Cənubi Afrika Respublikası]] tanıyırdı. Təəssüflər olsun ki, bu səfərində onun dostlaı Qulam Həsən və Salih Muhamməd yox idi. Onlar vəfat etmişdilər. Lakin bu iki dost vəvat etsələr də özlərindən sonra Didatın yanında çoxlu tələbələr qoyub getmişdilər. Bunlardan da biri bugünki İbrahim Cadatdır.