Mirzə Vəli bəy Baharlı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 36:
== Həyatı ==
Mirzə Vəli bəy Baharlı təxminən 1725-ci ildə anadan olmuşdur. Onun
Gənclik illərində Mirzə Vəli bəy Baharlı Qarabağ xanlığının qurucusu Pənahəli xanın sarayında xidmət etmişdir. O, Pənahəli xanın etibar etdiyi, güvəndiyi saray əyanlarından biri idi. Bəzi tarixi faktlara əsasən ehtimal etmək olar ki, Pənahəli xan [[Kərim xan Zənd]]in dəvəti ilə Şiraza gedərkən özü ilə apardığı yaxın adamlari sırasında Mirzə Vəli bəy Baharlı da var idi.<ref>Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Mirzə Vəli bəy Baharlı. "Qarabağ" qəzeti, 28 dekabr, 2012, №39-40 (539-540)</ref>
Sonralar Mirzə Vəli bəy Baharlı Pənahəli xanın yerinə taxta çıxmış oğlu [[İbrahimxəlil xan]]ın etibarını qazanmış saray əyanlarından biri olmuşdur. Mirzə Vəli bəy Baharlı İbrahimxəlil xanın inandığı, arxalandığı, təcrübəli dövlət adamlarından sayılırdı. Xanlığın bütün məsələlərinin həllində onun verdiyi ağıllı məsləhətlər də əsas rol oynayırdı. Məhz bu istedadına, etibarına görə Mirzə Vəli bəy Baharlı Qarabağ xanlığının vəziri rütbəsinə qədər yüksəlmişdir. İbrahimxəlil xanın vəziri kimi o, bir sıra diplomatik danışıqlarda Qarabağ xanlığını layiqincə təmsil etmişdir.▼
▲Sonralar Mirzə Vəli bəy Baharlı Pənahəli xanın yerinə taxta çıxmış oğlu [[İbrahimxəlil xan]]ın etibarını qazanmış saray əyanlarından biri olmuşdur. Mirzə Vəli bəy Baharlı İbrahimxəlil xanın inandığı, arxalandığı, təcrübəli dövlət adamlarından sayılırdı. Xanlığın bütün məsələlərinin həllində onun verdiyi ağıllı məsləhətlər də əsas rol oynayırdı. Məhz bu istedadına, etibarına görə Mirzə Vəli bəy Baharlı Qarabağ xanlığının vəziri rütbəsinə qədər yüksəlmişdir. İbrahimxəlil xanın vəziri kimi o, bir sıra diplomatik danışıqlarda Qarabağ xanlığını layiqincə təmsil etmişdir.<ref>Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Mirzə Vəli bəy Baharlı. "Qarabağ" qəzeti, 28 dekabr, 2012, №39-40 (539-540)</ref>
İbrahimxəlil xan [[Ağa Məhəmməd şah Qacar]]la dostluq münasibətləri yaratmaq məqsədilə Mirzə Vəli bəy Baharlını əmisi oğlu Əbdüssəməd bəylə birlikdə [[İran]]a elçi göndərdi. Elçilər bir müddət [[Tehran]]da yaşamalı oldular. Bir sıra siyasi məsələlərin həll edilməsində yaxından iştirak etdilər. Lakin çox keçmədi [[Rusiya]]ya meylli olmaqda günahlandırılan İbrahimxəlil xanı cəzalandırmaq məqsədilə Ağa Məhəmməd şah Qarabağ elçilərini qətlə yetirilməsinə aid fərman verdi. Lakin onun bu fərmanı diplomatik nəzakət qaydalarına zidd idi. ▼
▲İbrahimxəlil xan [[Ağa Məhəmməd şah Qacar]]la dostluq münasibətləri yaratmaq məqsədilə Mirzə Vəli bəy Baharlını əmisi oğlu Əbdüssəməd bəylə birlikdə [[İran]]a elçi göndərdi. Elçilər bir müddət [[Tehran]]da yaşamalı oldular. Bir sıra siyasi məsələlərin həll edilməsində yaxından iştirak etdilər. Lakin çox keçmədi [[Rusiya]]ya meylli olmaqda günahlandırılan İbrahimxəlil xanı cəzalandırmaq məqsədilə Ağa Məhəmməd şah Qarabağ elçilərini qətlə yetirilməsinə aid fərman verdi. Lakin onun bu fərmanı diplomatik nəzakət qaydalarına zidd idi. <ref>Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Mirzə Vəli bəy Baharlı. "Qarabağ" qəzeti, 28 dekabr, 2012, №39-40 (539-540)</ref>
Qarabağa aid salnamə müəlliflərinin yazdığına görə Əbdüssəməd bəy Qarabağa qaçmağa təşəbbüs etsə də yolda qətlə yetirildi. Həmin müəlliflərin qələmə aldıqları salnamələrdə bildirilir ki, Qarabağ xanlığında İbrahimxəlil xana yaxın dörd şəxs olmuşdur. Mirzə Vəli bəy Baharlı, Əbdüssəməd bəy, [[Molla Pənah Vaqif]], qardaşı oğlu Batmanqılınc Məhəmməd bəy İbrahimxəlil xanın məsləhətləşdiyi, etibar etdiyi ağıllı dövlət adamları idilər. İbrahimxəlil xan xanlığın bütün məsələlərinin həll edilməsində onlarla məsləhətləşirmiş. İbrahimxəlil xan vəziri, etibar etdiyi yaxın məsləhətçisi Mirzə Vəli bəy Baharlını azad etməyə çalışsa da Ağa Məhəmməd şah Qacarla apardığı danışıqlar nəticəsiz olur. Qarabağ xanlığının güclənməsini istəməyən Ağa Məhəmməd şah Qacar xanlığın ağıllı, təcrübəli dövlət xadimi sayılan Mirzə Vəli bəy Baharlını İbrahimxəlil xana qaytarmadı.
1795-ci ildə Ağa Məhəmməd şah Qacar Mirzə Vəli bəy Baharlının qətlə yetirilməsi ilə bağlı fərman verdi. Ağa Məhəmməd şah Qacarın Mirzə Vəli bəy Baharlı haqqında çıxartdığı ölüm fərmanı xüsusi bir qəddarlıq idi. Mirzə Camal Cavanşir Qarabaği, Rzaqulu bəy Vəzirov, Məhəmmədəli bəy Vəlizadə kimi salnamə müəlliflərinin yazdıqlarına əsasən Mirzə Vəli bəy Baharlı Tehranda döyüş topunun lüləsinin ağzına bağlanılaraq işgəncə ilə öldürülmüşdür.<ref>Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Mirzə Vəli bəy Baharlı. "Qarabağ" qəzeti, 28 dekabr, 2012, №39-40 (539-540)</ref>
== Xələfləri ==
Sətir 57 ⟶ 59:
== İstinadlar ==
<references/>
<references/>
== Mənbə ==
* "Qarabağnamələr" (Tərtib edəni və çapa hazırlayanı tarix elmləri namizədi Akif Fərzəliyev) I kitab, Yazıçı, 1989.
|