Anqkor Vat: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
[[Şəkil:Angkor Wat W-Seite.jpg|240px|thumbnail|right|Anqkor Vat]]
'''Anqkor Vat''' və ya '''Anqkorvoat''' - [[Kamboca]]da yerləşən və tanrı [[Vişna]]ya həsr edilmiş nəhəng hinduizm məbədi kompleksi. Dünyanın vaxtilə yaradılmış mədəni tikilisi və arxeoloji abidələrindən biri sayılır. [[XII əsr]]
Anqkor Vat abidəsi Kambocanın [[Siemreap]] əyalətinin eyniadlı şəhərindən 5,5 km aralıda yerləşərək özündə [[kxmer]]lərin qədim paytaxtları olan [[Ankqor]]da məbəd kompleksini birləşdirir.Anqkor 200km² əraziyə malik olduğu bilinsə də, son tədqiqatlar nəticəsində buranın ərazisinin 3000 km² çox olduğu və əhalisinin sayının yarımmilyona çatdığı aşkar olunmuşdur.
İlk əvvəl tanrı Vişnaya həsr olunduğundan arxitektura nöqteyi-nəzərindən özündə induizmdəki tanrıların məskəni olan mifik dağ Merunu nümayiş etdirən dağ-məbədləri birləşdirir.Məbəd mərkəzə doğru getdikcə hündürlüyü artan 3 konsentrik düzbucaqlı tikililər formasından ibarət olmaqla,3,6 km uzunluğa və 190 m enə malikdir. Daxili tikililər lotos formasında 5 qüllədən təşkil olunmuşdur.Mərkəzdəki qüllə ibadətgahdan 42 km hündürlüyündə, ümumilikdə yerdən isə 65 km hündürlüyündədir.
[[XV əsr]]
== Etimologiya və yazılışı ==
Sətir 10:
"Anqkor" tarixi ad deyildir, Kambocada yerləşən əyalətə məxsus qədimi addır.Bu ad buradakı yerlərin kxmer başçıları tərəfindən tərk edildiyi zaman yaranmışdır.Buna baxmayaraq, burada adamlar yaşamağa davam etmiş və Anqkor kifayət qədər böyük şəhər əhəmiyyətini saxlayaraq, bunu öz adında əks etdirmişdir.Bilavasitə olaraq, onu da qeyd etmək lazımdır ki, kxmer dilində "şəhər" və "əsas şəhər" mınasını verən müxtəlif anlayışlar vardır. Krallığın indiki paytaxtı sayılan [[Pnompen]]i kxmerlər çox vaxt sadəcə ''"tikronq"'', daha doğrusu "kral yerinin olduğu şəhər" adlandırırlar.Lakin şəhər mənasını verən ''"noko"'' sözü ilə adlandırmırlar.
[[Şəkil:Flag of Cambodia.svg|200px|thumbnail|right|Anqkor Vat məbədi [[1863]]-cü ildən bəri Kamboca bayrağında təsvir edilir və milli qürur simvolu sayılır]]
Əsrlər ərzində xalq sözü olan "onqko" xüsusi ad alaraq, qədim paytaxt əyaləti Anqkor (Onkqor)adında möhkəmlənmişdir.
Sətir 17:
== Tarixi ==
Anqkor Vat özündə Kxmer imperiyasının arxitekturasının ilk nümunələri olaraq, [[VI əsr]]
Tikintinin başlanğıcı zamanı qoyulan nə kapsul, nə də məbədə aid bir sıra müasir yazılar tapılmamışdır. Ona görə, onun ilk əvvəlki adı məlum deyildir. Lakin ola bilsinki, məbəd Varah Vishnu-lok adlanırmış. (hərfi tərcüməsi:Müqəddəs Vişnanın yeri deməkdir)
Sətir 24:
[[Şəkil:Angkor-Wat-from-the-air.JPG|200px|thumbnail|right|Aerofotoşəkili.190 m enə malik su ilə dolu xəndək]]
Anqkor Vat [[XV əsr]]
Bu məbədə gələn ilk qərblilərdən [[portuqal]] monaxı [[Antonio da Madalena]] olmuşdur. O, buraya [[1586]]-cı ildə baş çəkmiş və buranın "qələmlə yazılması mümkün olmayan qeyri-adi tikili olaraq dünyada heç bir tikiliyə bənzəmədiyini" bildirmişdir.
Kompleks avropa sivilizasiyası üçün [[1860]]-cı ildə fransız səyahətçisi [[Anri Muo]] tərəfindən açılmışdır.Bura 5 il ərzində fransız missioneri [[Şarl-Emil Buyevo]] baş çəkərək, öz müşahidələrini 2 kitabda təsvir etmişdir.
| |||