Almos (başçı): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Addbot (müzakirə | töhfələr)
k Bot: Migrating 21 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q250708 (translate me)
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Dövlət xadimi
[[Şəkil:Almos2.jpg|thumb|Almosun bədii təsviri]]
| azərbaycan dilində adı = Almos
| adın orijinalı = Álmos
| portret = Almos2.jpg
| izah =
| portretin ölçüsü = 250
| titul = [[Knyaz]]
| bayraq =
| bayraq2 =
| dövr əvvəl = [[854]]
| dövr son = [[895]]
| sələfi =
| xələfi = [[Arpad]]
| tacqoyma =
| milliyəti = [[Macar]]
| dini = [[Tenqriçilik]]
| doğum tarixi = {{doğum tarixi|820}}
| doğum yeri =
| ölüm tarixi = {{vəfat tarixi|895}}
| ölüm yeri =
| dəfn yeri =
| sülalə =
| atası = [[Ügyek]]/[[Elöd]]
| anası = [[Emese]]
| uşaqları = [[Arpad]]
}}
 
'''Almos''' (820-895)—[[Macarıstan]] tayfalarının başçısı.
 
== HəyatıMənşəyi ==
Anadan olması haqda əfsanə belədir:<ref>Kristó, Gyula; Makk, Ferenc (1996). Az Árpád-ház uralkodói ("Arpad sülaləsi hökmdarları"). I.P.C. KÖNYVEK Kft. p. 9. ISBN 963-7930-97-3.</ref> Macarların başçısı Ügyekin xanımı Emesenin yuxusunda bir Turul adlı qızıl qartal ona bətnindən bir doğan bir uşağın hökmdar olacağını xəbər verir amma torpaqlarını indi yaşadıqları yerdə genişləndirməyəcəklərini deyir. Ügyek və Emese uşaqlarının adını Almos yəni (Yuxuda görülən) qoyur. Lakin bu məlumat ancaq [[Gesta Hungarorum]] əsərində belədir, [[Vyana rəsmli xronikası]]na əsasən, Almos [[Ügyek]]in oğlu [[Elöd]]ün oğludur.
 
== Hakimiyyətə gəlməsi ==
Krum xanın ölümündən 5 il sonra [[Atilla]]nın başqa bir nəvəsi, [[Macarlar]] Skif ölkəsində yaşayarkən Macarların başçısı Ügyekin xanımı Emesenin yuxusunda bir Turul (Toğrul) adlı Altun Qartal (Salar boyunun onqonu) ona bətnindən bir doğan bir uşağın hökmdar olacağını xəbər verir və ayaqları ilə uşaq doğulanda Atillanın qılıncını uşağa gətirib verir. Ügyek və Emese uşaqlarının adını Almos yəni (Yuxuda görülən) qoyur. Almos böyüyəndə Macar taxtına keçir.
Əfsanəyə əsasən <ref>Kristó, Gyula; Makk, Ferenc (1996). Az Árpád-ház uralkodói ("Arpad sülaləsi hökmdarları"). I.P.C. KÖNYVEK Kft. p. 9. ISBN 963-7930-97-3.</ref> Almos taxta [[Hetmaqyar]]ın (7 macar tayfası) səsverməsi nəticəsində gəlmişdi. Lakin [[Bizans]] imperatoru [[VII Konstantin]] De Adminstrando İmperio əsərində qeyd olunur ki, Almos bu vəzifəyə [[Xəzər xaqanlığı|Xəzər]] [[xaqan]]ın tərəfindən təyin olunmuşdu.
 
== Hakimiyyəti ==
[[Bizans]] imperatoru [[VII Konstantin]] öz De Adminstrando İmperio əsərində onu "7 Türk tayfası"nın başçısı olaraq tanımlayır (megas Turkias arxon). [[862]]-ci ilə qədər Almos ölkəsini [[Xəzər xaqanlığı|Xəzər]] [[xaqan]]ının vassalı olaraq idarə etdi.
Almos dövründə macarlar [[Xəzər xaqanlığı]]ndan müstəqil olaraq indiki Moldaviya bölgəsində yaşayırdılar. [[Kəbərlər]]in üsyanından sonra daha da güclənən macarlar 895-ci ilin yazında Bulqar xaqanlığına hücum etməyə başladılar. Bizans ilə müttəfiq olan macarlar [[I Simeon]]u məğlub edərək sülhə məcbur etdilər. <ref>Kristó, Gyula (1996). Magyar honfoglalás - honfoglaló magyarok ("Macarların öz ölkəsini ələ keçirməsi"). Kossuth Könyvkiadó. Səh. 66–67. ISBN 963-09-3836-7.</ref> Məğlubiyyətə dözməyən çar Simeon [[895]]-ci ildə [[Peçeneqlər]]lə ittifaq quraraq macarlara hücum etdi. 20000 nəfərdən ibarət bulqar ordusu macarları indiki Ukraynada məğlub edərək onları köçə məcbur etdi. [[Bulqarlar]] və [[Peçeneqlər]]lə döyüşdə məğlubiyyətlərə görə Macar şamanları Almosu Tenqriyə qurban verməyə qərar verdilər.
 
[[895]]-ci ildə [[Bulqarla]]r və [[Peçeneqlər]]lə döyüşdə məğlubiyyətlərə görə Macar şamanları Almosu Tenqriyə qurban verməyə qərar verdilər.
 
== İstinadlar ==
<references/>
 
== Həmçinin bax ==