Peloponnes müharibəsi: Redaktələr arasındakı fərq

| qeydlər = <!--Əlavə qeydlər-->

}}

 

Afina ilə Sparta arasında uzun zamandan bəri münaqişə mövcud idi. Bunun əsas səbəblərindən biri onların fərqli dövlət quruluşlarına malik olmasında idi. Afinada demokratiya, Spartada isə oliqarxiya üsul-idarəsi bərqərar idi. Hər iki tərəf onlara müttəfiq olan polislərdə eyni idarə üsulunu hakim etməyə çalışırdı. Bunlardan əlavə münaqişənin səbəblərindən biri də bu şəhərlərin əhalisinin fərqli xalqlara mənsub olmasında idi, belə ki, afinalılar (və onların müttəfiqlərinin böyük hissəsi) [[ioniyalı]], öz növbəsində spartalılar və onun müttəfiqləri [[dorilər]] idi.

 

== Pentekontaetiya (əlli illik) ==

Fukidid hesab edirdi ki, spartalılar “hələ o zamandan Yunanıstanın çox hissəsini özünə tabe etmiş afinalıların artan qüdrətindən qorxduqları üçün”<ref>Fukidid, I, 88</ref> müharibəyə başlamışdılar. Həqiqətən də Peloponnes müharibəsinin başlanmasında əvvəlki əlli il müddətində Afina Aralıq dənizinin ən qüdrətli dövlətinə çevrilmişdi. E.ə. 480-ci ildə İran hücumunun qarşısını almış Afina tezlikllə Əhəməni İmperiyası ilə İoniyada və Egey dənizindəki adalarda müharibəni davam etdirən yunan dövlətləri koalisiyasının liderinə çevrildi. Pentekontaetiya (əlli illik, adı Fukidid vermişdir) kimi tanınan bu dövrdə ilk əvvəldə Delos İttifaqında lider olmuş Afina qüdrətli dövlətə çevrildi<ref>''C. V. Fayn''. Qədim yunanlar: tənqidi tarix, s. 371</ref>. İran Egey dəniz sahillərindəki torpaqlarını Afinanın asılılığına verməli oldu. Eyni zamanda Afinanın gücü əhəmiyyətli dərəcədə artdı. Onun əvvəlki müttəfiqlərindən bir çoxu ondan asılığa düşdü və xərac verməyə məcbur oldu. Alınan bu vəsait Afinaya güclü donanma saxlamağa imkan verməkdən əlavə, habelə əsrin ortalarında Afinanın özündə getmiş böyük tikinti layihələrində sərf olundu<ref>''[[Donald Kaqan]]'' Pelloponnes müharibəsi, s. 8</ref>.

 

== Ədəbiyyat ==

{{commonscat|Peloponnesian War}}

=== İlkin qaynaqlar ===

* [[Aristofan]]. Atlılar. Antik ədəbiyyat Antologiyası. Şərq-Qərb nəşriyyatı. Bakı 2010

* Fine, John V.A. ''The Ancient Greeks: A critical history'' (Harvard University Press, 1983) ISBN 0-674-03314-0

* [[Donald Kaqan]] ''The Peloponnesian War''. New York: Viking, 2003 (hardcover, ISBN 0-670-03211-5); New York: Penguin, 2004 (paperback, ISBN 0-14-200437-5); a one-volume version of his earlier tetralogy.

 

{{Link FA|de}}

{{Link GA|zh}}

{{Link GA|ru}}