Birja: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
'''Birja''' ({{lang-
Birja – qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada marağı olan hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən könüllü pay əsasında yaradılmış təşkilatdır. Birjaların yardılmasında dövlət orqnları, banklar, sığorta və investisiya şirkətləri və fondları, ictimai, dini və xeyriyyəçi təşkilatlar və qurumlar iştirak edə bilməzlər. Birjalar təsisçilərin iclasında qəbul edilmiş qərar əsasında yaradılır. Təsisçilər iclasda müəyyən edilmiş ölçüdə öz paylarını daxil edirlər. Daxil edilmiş pay ölçüsündə təsisçilər birjanın təsərrüfat fəaliyyətinin nəticələrinə görə əmlak məsuliyyəti daşıyırlar. Birja dövlət qeydiyyatından keçdiyi andan hüquqi şəxs statusunu əldə edir, birja ticarəti aparmaq üçün lisenziya əldə etdikdən sonra isə birja sövdələşmələri aparmaq hüququna malik olur. ▼
== Yaranma tarixi ==
İlk birja [[1406-cı il]]də Brügge şəhərində ( indiki Belçikada yerləşir ) Van der Bursa adlı varlı bir şəxsin evinin qarşısındakı meydanda yaranmışdır. Şəxsin soyadı (Bursa) “ pul kisəsi “ mənasını verir, eyni zamanda onun evinin üzərində təsvir olunmuş gerb üç pul kisəsindən ibarət idi. Bursa sözündən “ birja “ sözü yaranmış və bu söz tezliklə Antverpendə, Lionda, Amsterdamda, Londonda və s. şəhərlərdə yaranmış topdansatış əmtəə bazarlarına şamil edildi.
== Beynəlxalq əmtəə birjaları ==
▲Birja – qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada marağı olan hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən könüllü pay əsasında yaradılmış təşkilatdır. Birjaların yardılmasında dövlət orqnları, banklar, sığorta və investisiya şirkətləri və fondları, ictimai, dini və xeyriyyəçi təşkilatlar və qurumlar iştirak edə bilməzlər. Birjalar təsisçilərin iclasında qəbul edilmiş qərar əsasında yaradılır. Təsisçilər iclasda müəyyən edilmiş ölçüdə öz paylarını daxil edirlər. Daxil edilmiş pay ölçüsündə təsisçilər birjanın təsərrüfat fəaliyyətinin nəticələrinə görə əmlak məsuliyyəti daşıyırlar. Birja dövlət qeydiyyatından keçdiyi andan hüquqi şəxs statusunu əldə edir, birja ticarəti aparmaq üçün lisenziya əldə etdikdən sonra isə birja sövdələşmələri aparmaq hüququna malik olur.
Beynəlxalq [[əmtəə]] birjaları daim fəaliyyətdə olan bazarın xüsusi bir növüdür, burada soy əlamətləri olan, keyfiyyətcə həmcins və qarşılıqlı əvəzlənən kütləvi xammal və ərzaq məhsullarının alqı-satqısı üzrə sövdələşmələr keçirilir. Adətən birjada əmtəənin özü olmur. Əmtəə təqdim olunmadan və ona baxış keçirilmədən müəyyən olunmuş standartlar və nümunələr əsasında satılır və alınır. Sazişlərin bağlanması çatdırılmanın keyfiyyətini və müssənini sərt qaydada nizamlayan standart birja müqavilələri əsasında həyata keçirilir. Birjada müəyyən bir partiya əmtəə deyil, birja tərəfindən təyin olunan miqdarda müəyyən sort,tip,marka tərkibli birja müqavilələri satılır və alınırşsatıcı birjada alıcıya mal vermir, mal üzərində mülkiyyət hüququnu təsdiqləyən sənəd verir. Bu sənəd satıcının malı birja anbarına təhvil verdiyini təsdiqləyən anbar şəhadətnaməsidir. Bu sənəd əsasında alıcı malı birja anbarından götürə bilər.
|