11:50, 11 iyun 2013 tarixindəki versiya redaktə Sortilegus (müzakirə \| töhfələr) Bürokratlar, İnzibatçılar 273.246 redaktə k 217.168.187.173 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Addbot tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. ← Əvvəlki redaktə		12:37, 11 iyun 2013 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar Sortilegus (müzakirə \| töhfələr) Bürokratlar, İnzibatçılar 273.246 redaktə Redaktənin izahı yoxdur Sonrakı redaktə →
Sətir 30: }} '''Parqalı İbrahim Paşa''' - [[Sultan Süleyman Qanuni]]nin hakimiyyəti dövründə, [[1523]] - [[1536]]-cı illərdə [[Sədrəzam]]lıq etmiş dövlət xadimi. == Milliyyəti == İbrahim Paşa~~, bu~~ ~~gün~~indiki [[Yunanıstan]] ərazisində yerləşən ~~Parga~~Parqa şəhəri ~~yaxınlığında~~yaxınlığındakı ~~yerləşən~~bir kənddə anadan olmuşdur. Müxtəlif qaynaqlarda onun miliyyəti haqqında fərqli məlumatlar verilmişdir. Bəzi qaynaqlar ~~Rumıniyalı~~onun rumıniyalı, bəziləri isə ~~İtaliyalı~~italiyalı olduğunu ~~göstərmişdilər~~göstərmişlər. Parqalı İbrahim Paşa haqqında olan məlumatlarda, atasının balıqçı olduğu ~~məlumdur~~yazılır. 6 yaşında dəniz quldurları tərəfindən qaçırılaraq, [[Manisa ili]] yaxınlığında dul bir qadına satılmışdır. Bu qadın İbrahimin elm və tərbiyə almasında böyük rol oynamışdır. İbrahim ~~Paşanın~~Paşa musiqi ~~təhsilinidə~~təhsilini də bu qadından aldığı ehtimal olunur. Mənbələrdə İbrahim Paşanın ud alətinin mahir ifaçısı olduğu dəfələrlə vurğulanır. İbrahimin [[Sultan Süleyman Qanuni]] ilə tanış olması Qanuni Manisa ilində şahzadə olarkən baş vermişdir. Hər iki şəxs arasında qısa zamanda dostluq münasibətləri yaranmış və [[Sultan Süleyman Qanuni]] [[İstanbul]]da taxta çıxan zaman İbrahim ~~Paşanıda~~Paşanı da özü ilə birgə aparmışdır. == Yüksəlişi == Parqalı İbrahim Paşa edam olunan günə qədər 14 il müddətinə [[Sultan Süleyman ~~Qanuni]]nin~~Qanuninin ən yaxın adamı olmuşdur. Sultan bir çox məsələlərin həll olunmasında İbrahim Paşadan məsləhət alırdı. Bir çox mənbələr Sultan Süleymanın qəbul etdiyi hər hansısa bir qərardan daşındırmağı yalnız İbrahim Paşanın edə biləcəyini qeyd etmişdilər. ~~[[Sultan~~Sultanın ~~Süleyman Qanuni]]nin hökümdar~~hökmdar elan olunmasından sonra İbrahim Paşa Osmanlı ~~Sarayında ilk~~sarayında ~~olaraq~~əvvəlcə Hasodabaşı vəzifəsinə gətirilmişdir. ~~Bu müddət ərzində sultanla olan~~Sultanla şəxsi tanışlığı və isti münasibəti nəticəsində qısa müddətdə vəzifəsi ~~artırılmışdır~~pilləsi ilə yüksəlmişdir. İbrahim Paşa [[1521]]-ci ildə [[Belqrad]], [[1522]]-ci ildə isə [[Rodos]] fəthlərində iştirak etmişdir.▼ Əldə olunan uğurlar səbəbindən Parqalı İbrahim Paşa [[1523]]-cü ildə [[Osmanlı İmperiyası]]nın [[~~Sədrəzam~~sədrəzam]]ı təyin olunur. [[Sədrəzam]] kimi ilk fəaliyyəti [[Misir]]də sultan əleyhinə başlanan üsyanı yatırmaq olmuşdur. ~~Əldə~~Bu ~~olunan uğurlara~~uğuruna görə ~~İbrahim~~ona ~~Paşaya [[~~Misir]] Bəylərbəyi adı verilmişdir. [[Macarıstan]] səfərində iştirak etmiş və Moxaç müharibəsində Osmanlı İmperiyasının qalib gəlməsində mühüm rol oynamışdır. Sonrakı illərdə [[Anadolu]]da [[Ələvi]] - [[Türkmən]] üsyanlarının yatırılmasına rəhbərlik etmişdir. ~~[[Anadolu]]da~~Anadoluda imperiya əleyhinə ~~yaşanan~~olan üsyanların yatırılmasında İbrahim Paşanın rolu xüsusi vurğulanır. Avstriya İmperiyası ilə aparılan danışıqlarda şəxsən iştirak etməsi özünü Avstriya Kralı ilə eyniləşdirmək kimi qəbul olunmuşdur. [[Səfəvilər dövləti]]nə qarşı aparılan müharibələrdə iştirak etməsi və [[Təbriz]]i işğal edərək, ~~oradanda~~oradan da [[Bağdad]] istiqamətinə hərəkət etməsi məlumdur.▼ ▲Parqalı İbrahim Paşa edam olunan günə qədər 14 il müddətinə [[Sultan Süleyman Qanuni]]nin ən yaxın adamı olmuşdur. Sultan bir çox məsələlərin həll olunmasında İbrahim Paşadan məsləhət alırdı. Bir çox mənbələr Sultan Süleymanın qəbul etdiyi hər hansısa bir qərardan daşındırmağı yalnız İbrahim Paşanın edə biləcəyini qeyd etmişdilər. [[Sultan Süleyman Qanuni]]nin hökümdar elan olunmasından sonra Osmanlı Sarayında ilk olaraq Hasodabaşı vəzifəsinə gətirilmişdir. Bu müddət ərzində sultanla olan şəxsi tanışlığı və isti münasibəti nəticəsində qısa müddətdə vəzifəsi artırılmışdır. İbrahim Paşa [[1521]]-ci ildə [[Belqrad]], [[1522]]-ci ildə isə [[Rodos]] fəthlərində iştirak etmişdir. ▲Əldə olunan uğurlar səbəbindən Parqalı İbrahim Paşa [[1523]]-cü ildə [[Osmanlı İmperiyası]]nın [[Sədrəzam]]ı təyin olunur. [[Sədrəzam]] kimi ilk fəaliyyəti [[Misir]]də sultan əleyhinə başlanan üsyanı yatırmaq olmuşdur. Əldə olunan uğurlara görə İbrahim Paşaya [[Misir]] Bəylərbəyi adı verilmişdir. [[Macarıstan]] səfərində iştirak etmiş və Moxaç müharibəsində Osmanlı İmperiyasının qalib gəlməsində mühüm rol oynamışdır. Sonrakı illərdə [[Anadolu]]da [[Ələvi]] - [[Türkmən]] üsyanlarının yatırılmasına rəhbərlik etmişdir. [[Anadolu]]da imperiya əleyhinə yaşanan üsyanların yatırılmasında İbrahim Paşanın rolu xüsusi vurğulanır. Avstriya İmperiyası ilə aparılan danışıqlarda şəxsən iştirak etməsi özünü Avstriya Kralı ilə eyniləşdirmək kimi qəbul olunmuşdur. [[Səfəvilər dövləti]]nə qarşı aparılan müharibələrdə iştirak etməsi və [[Təbriz]]i işğal edərək, oradanda [[Bağdad]] istiqamətinə hərəkət etməsi məlumdur. == Hakimiyyətinin genişlənməsi == [[Şəkil:Parqalı İbrahim Paşa.jpg\|thumb\|Parqalı İbrahim Paşanın və elçilərin əks olunduğu minyətür.]] Parqalı İbrahim Paşanın hakimiyyətin artmasının ən böyük göstəricilərindən biri Qanuni tərəfindən Sərəsgərlik vəzifəsinə təyin olunmasından sonra baş vermiş rütbə məsələsi idi. Belə ki, həmin dövrdə hərbi rütbə daşıyan şəxslər 7 dərəcədən ibarət tuğlarla bölünürdü. VII dərəcli tuğ [[Sultan Süleyman Qanuni]]yə məxsus idi. VI dərəcə isə Parqalı İbrahim Paşa daşıyırdı. Arada olan bir dərəcə isə Xilafət tuğu idi. Bununla da ölkənin iki sultan tərəfindən idarə olunduğu fikri, günü-gündən güclənirdi. Tarixi baxımdan mübahisəli olsada, İbrahim Paşanın [[Sultan Süleyman Qanuni]]nin bacısı Xədicə Sultanla evləndiyi və vəzifəsinin yüksəlməsidə bu evliliyin mühüm rol oynadığı göstərilir. Bununlada Osmanlı İmperiyasının bütün xarici siyasəti İbrahim Paşanın əlinə keçmişdir. Onun razılığı olmadan hər hansısa qərarına qəbul edilməsi mümkün deyildi.

Parqalı İbrahim Paşa: Redaktələr arasındakı fərq