Lullubilər: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Bot: Migrating 14 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1434558 (translate me) |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 4:
[[Güney Azərbaycan]] ərazisindəki bu etnos e.ə. XXIII əsrə aid akkad mənblərində lulubum adlandırılır.[[İ.M.Dyakonov]]a görə bu etnonim naməlum "lul" komponentindən və elamca əm bildiən "b" komponentindən ibarətdir.Məhz bu ehtimal lulubilərin tarixşünaslıqda uzun bir müddət Elamdilli və ya Kaspidilli olması fikrinə səbəb olmuşdur.[[İ.M.Dyakonov]] özü də bu fikrə tərəfdardır.Belə çıxır ki,akkadlar bu etnonimi elamlardan götürmüşlər.
[[Urartu]] mənbələrində isə "luli-in-a" düşmən ölkə anlamındadır.Lulubi etnonimi [[hürrilər]]də lullu,[[urartular]]da lulu kimi işlənmişdir.Deməli "bi" şəkilçisi [[urartular]] və [[hürrilər]]ə məlum deyildi.[[Q.A.Melikişvili]]yə görə,lulubi etnonim deyil,ona görə ki,hürricə lullu "içərisindən qul gətirilən dağlı",urartuca "yadelli","düşmən" mənalarındadır. Lakin lulublərin (eləcə də [[kaspilər]]in) "-bi"-"-pi" şəkilçisinə görə elamdilli sayılması ağlabatn deyil və elmi obyektivlikdən uzaqdır.Bu şəkilçi qədim türk etnonimiyası üçün səciyyəvidir.[[Herodot]] [[Skiflər|skiflər]]də aqrippi və traspi adlaı tayfaların adlarını çəkir.Mərkəzi [[Asiya]]da və [[Altay]]da erkən orta əsrlərdə barabi,nuşbisyanbi və tatabi adlı türkmənşəli tayfalar məlumdur.[[Qiyasəddin Qeybullayev|Q. Qeybullayev]] bu tayfaların adlarındakı "-bi","-pi" şəkilçisi ilə lulubi,subi və kaspi etnonimindəki "-bi","-pi" şəkilçilərini eyni sayır.
Ehtimal ki,lulubi etnonimi [[şumer dili]]ndə formalaşmış və onlardan da qonşu xalqlara ([[elamlar]],[[akkadlar]] və s.) keçmişdir.Şumercə "be" cənab,hökmdar sözü qədim türkcə bi,biy (müasir türk dillərinin əksəriyyətində bəy formasında işlədilməkdədir.) sözü ilə eynidirsə,onda ümumiyyətlə lulubi,subi,kaspi və skif tayfalarının adlarındakı bənzər komponentlər türkmənşəli sayıla bilər.Beləliklə,akkad mənbələrində "lulube "adlandırılanların etnik adı müəyyən olunmasa da etnonimdəki "be" sözü göstərir ki,lulubilərin qonşluğunda dilində "be" sözü olan bir türk etnosu yaşayırdı.Başqa sözlə lullu adlanan etnosu bir qonşu türkmənşəli etnos (güman ki,[[şumerlər]] və ya [[kutilər]]) "lulube" və ya"lulubi" adlandırmış və belə şəkildə də [[akkadlar]]a keçmişdir.Ehtimal ki,mənbələrdə lullu kii qeyd olunmuş bu etnosun adı [[Güney Azərbaycan]]da [[Lalandağ]] (Urmu bölgəsində),[[Leyla dağı]] ([[Səhənd]]də),Leylan və başqa toponimlərdə qalmışdır.
| |||