Peloponnes müharibəsi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 145:
 
== Son döyüşlər və müharibənin bitməsi ==
Lakin spartalılar da təslim olmaq fikrində deyildi. İoniyaya[[İoniya]]ya bacarıqlı sərkərdə olan Lisandrın[[Lisandr]]ın başçılığı ilə donanma göndərildi. O, spartalılar üçün nadir olan dəniz komandanı və diplomat keyfiyyətlərinə amlik idi. Həmçinin İramla[[Əhəmənilər|İran]]la yaxşı münasibətlərə malik idi, bunun nəticəsində də onlar Afinaya maliyyə dəstəyini kəsdilər və ona yardım göstərdilər.
 
Spartalılar üçün vəziyyəti yaxşılaşdıran bir digər cəhət də o idi ki, Noti yaxınlığında ([[e. ə. 406]]-cı il) kiçik məğlubiyətə uğrayan Alkiviad donanma komandanlığından uzaqlaşdırılmış və könüllü sürgünə yollanmışdı<ref>Alkiviad donanmaya birbaşa rəhbərlik etmirdi, lakin bu məğlubiyyətə görə günahlandırılmışdı</ref>. E. ə. 406-cı ildə əldə olan son vəsaitlə (Parfenonun[[Parfenon]]un qızıl və gümüş qab-qacağı) təchiz olunan Afina donanması [[Arqinus döyüşündədöyüşü]]ndə 70 düşmən trierini məhv edərək və özündən 25-ni itirərək qələbə qazandı<ref>Ksenofont, Yunan tarixi, kitab I, f. 6, § 34</ref>. Lakin fırtına nəticədində batmış gəmilərdəki dənizçiləri qurtarmaq mükün olmadı və geri qayıdan komandanları məhkəmə gözləyirdi.
[[Şəkil:Socrates Louvre.jpg|180px|right|thumb|Sokrat]] Pritanlardan (Pritaniyaların üzvü – Beşyüzlər Şurasının icraedici orqanı) biri olan Sokrat məhkəməyə mane olmağa çalışdı<ref>Bir neçə şəxsi birdən mühakimə etməyi qadağan edən qanun mövcud idi</ref>, ancaq buna baxmayaraq strateqlər mühakimə edilərək edam olundu.
 
Bu şərait altında mənəvi çüküntü altında olan Afina donanması yenidən hücuma keçmək məcburiyyətində idi. Lisandrın başçılıq etdiyi spartalılar yenidən boğazlarda göründülər. Aclıq və maliyyə böhranı ilə (Afina təkcə [[Qara DənizdənDəniz]]dən gətirilən buğdadan yox, həm də boğazlardan alınan gömrük rüsumundan asılı idi) üzbəüz olan Afina donanması Sparta donanmasının qarşısına çıxdı. Lakin mənəvi düşkünlük halında olan yeni toplanmış donanma kiçik Eqospotam çayının yaxınlığında Lisandrın tələsinə düşdü. O, Afina donanmasını hazırlıqsız yaxaladı və tamamilə darmadağın etdi (180 trierdən cəmi on ikisi xilas oldu). Strateq Kononun[[Konon]]un Afinaya qayıtmağa cəsarəti çatmadı və Kiprə[[Kipr]]ə qaçdı.
 
Afinanın nə donanması, nə ordusu, nə pulu, nə də ümidi qaldı. Dənizdən olan beş aylıq mühasirədən sonra şəhər təslim oldu. [[E. ə. 404]]-cü ilin aprelində sülh müqaviləsi imzalandı. Afinanın donanma saxlamaq hüququ on iki gəmi ilə məhdudlaşdırıldı, [[Uzun Divarlar]] dağıdıldı, şəhərdən başqa ərazilərindən imtina edildi və Spartanın müttəfiqinə çevrildi. Bu şərtlər hələ yüngül idi, çünki Fiva və Korinf Afina şəhərini tamamilə dağıtmağı təklif edirdi.
 
Müqavilədəki xüsusi bəndlə Afinadan qovulmuşların (əsasən oliqarxiya tərəfdarlarının) geri qayıtması razılaşdırıldı.
 
== Afinanın məğlubiyyətinin səbəbləri ==