10:14, 27 iyul 2013 tarixindəki versiya redaktə Babək Akifoğlu (müzakirə \| töhfələr) Təcrübəli istifadəçilər, Səhifə addəyişdiriciləri, Patrullar, Rolbakerlər 76.896 redaktə 89.147.210.108 (müzakirə) tərəfindən edilmiş 2718898 dəyişikliyi geri qaytarıldı. ← Əvvəlki redaktə		10:14, 27 iyul 2013 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar Babək Akifoğlu (müzakirə \| töhfələr) Təcrübəli istifadəçilər, Səhifə addəyişdiriciləri, Patrullar, Rolbakerlər 76.896 redaktə 89.147.210.108 (müzakirə) tərəfindən edilmiş 2718875 dəyişikliyi geri qaytarıldı. Sonrakı redaktə →
Sətir 1: {{İmamlar}} ~~BELE BIR TERIQET OLMAYIB FARSLAR CIXARIB. AY AXMAQ DIN HARDA YARANIBSA ORDADA DUZDU. QIZ EVINDE TOYDU OGLAN EVININ XEBERI YOX~~ '''Əhli-beyt''' sözü lüğətdə "ev əhli" mənası verir. == Əhli-Beyt Quranda == [[Əhzab surəsi]]nin 33-cü ayəsində buyurulur: {{Sitatın əvvəli}} "...Ey əhli-beyt! Allah sizdən çirkinliyi (günahı) yox etmək və sizi tərtəmiz (pak) etmək istər!" {{Sitatın sonu}} {{Sitatın əvvəli}} (Ya Peyğəmbər!) De: "Mən sizdən bunun (risaləti təbliğ etməyimin) müqabilində qohumluq məhəbbətindən (əhli-beytə sevgidən) başqa bir şey istəmirəm. <ref>[[Şura surəsi]], 23</ref> {{Sitatın sonu}} == Əhli-Beyt sünni nəzərində == [[Sünni]]lərin ən mötəbər hesab etdikləri [[altı kitab]]dan biri olan "Səhihi-Müslim"də Peyğəmbərin zövcəsi Ayişədən nəql olunur: {{Sitatın əvvəli}} "Bir gün Peyğəmbər kürəyində əba ilə evdən çıxdı. Onu görən Həsən yanına getdi, Peyğəmbər ona əbasının altına girməsini söylədi. Sonra [[İmam Hüseyn\|Hüseyn]] gəldi, [[Məhəmməd peyğəmbər\|Peyğəmbər]] onu da əbasının altına aldı. Daha sonra [[Həzrəti Fatimə]] gəldi, [[Məhəmməd peyğəmbər\|Peyğəmbər]] onu da əbasının altına aldı. Daha sonra [[Əli ibn əbu Talib\|Əli]] gəldi, [[Məhəmməd peyğəmbər\|Peyğəmbər]] onu da əbasının altına aldı. Sonra [[Məhəmməd peyğəmbər\|peyğəmbər]] "Ey əhli-beyt! Allah sizdən çirkinliyi (günahı) yox etmək və sizi tərtəmiz (pak) etmək istər!"<ref>[[Əhzab surəsi]], 33-cü ayə</ref> ayəsini oxudu<ref>[[Səhihi Müslim]], c.4, s.1883, hadis.2424 (Kitab-ı Fezâili’l-Sahabe, bab-ı fezâil-i Ehl-i Beyt, 44500).</ref> Buradan aydın olur ki, Peyğəmbərin Əhli-Beyti [[İmam Əli\|Əli]], [[Həzrəti Fatimə\|Fatimə]], [[İmam Həsən\|Həsən]] və [[İmam Hüseyn\|Hüseyndir]]. {{Sitatın sonu}} Əhli-sünnənin digər rəvayətlərində Əhli beyt anlayışı Məhəmməd peyğəmbərin (s) zövcələri anlamında başa düşülür. Belə ki, Məhəmməd peyğəmbər (s) kimlərin onun Əhli-beytindən olduğunu öz hədislərində bildirib. Buxari Ənəs bin Malikə istinadən peyğəmbərin (s) Zeynəb bint Cəhş ilə evlənməsi hadisəsini rəvayət edib. Həmin hədisdə peyğəmbərin (s) Aişənin otağına gəlib: {{Sitatın əvvəli}} "Ey Əhli-beyt! Allahın rəhməti və salamı sizə olsun!" – dediyi və Aişənin ona: "Sənə də Allahın rəhməti və salamı olsun! Əhlin necədir? Allah mübarək etsin!" – deyə cavab verdiyi, sonra [[Məhəmməd peyğəmbər\|peyğəmbərin (s)]] bütün zövcələrinin otaqlarını gəzərək onlara eyni sözlərlə müracəit etdiyi və Aişənin verdiyi cavabı təkrar etmələri qeyd olunur.<ref>"[[Səhihi Buxari]]", cild-3, səhifə.177.</ref> {{Sitatın sonu}} Bir başqa hədisdə [[Məhəmməd peyğəmbər\|Peyğəmbərimiz (s)]] belə buyurur : {{Sitatın əvvəli}} "Mən sizin aranızda iki ağır, dəyərli əmanət qoyub gedirəm. Biri Allahın kitabı [[Quran]], digəri isə Əhli-beytimdir.<ref>"[[Sünəni Tirmizi]]”, kitabul-mənaqib, mənaqibu Əhli-beytin-Nəbi babı, 5-ci cild, Beyrut çapı, səh.662, 3786-cı hədis</ref><ref>Əhməd ibn Hənbəl. "Müsnəd”, 5-ci cüz, səh. 182 və 189</ref><ref>"Kənzul-ummal”, 1-ci cüz, "əl-etisamu bil-kitabi vəs-sünnə” babı, səh.44</ref><ref>"Sünəni Tirmizi”, kitabul-mənaqib, mənaqibu Əhli-beytin-Nəbi babı, 5-ci cild, Beyrut çapı, səh.663, hədis:3788</ref><ref>"[[Səhihi Müslim]]”, 7-ci cild, (Misir çapı) səh.122, 123</ref> Bunlar "Kövsər” hovzunda mənim yanıma gəlib çatana qədər heç vaxt biri-birindən ayrılmayacaqlar.” (<ref>Hakim. "Müstədrək”, 3-cü cüz, səh. 148</ref><ref>"Əs-səvariqul-mühriqə”, 11-ci bab, 1-ci fəsil, səh.149</ref> {{Sitatın sonu}} İsa ibni Əbdüllah ibni Malik ikinci xəlifə Ömər ibn Xəttabdan belə nəql edir: {{Sitatın əvvəli}} "Peyğəmbərin belə buyurduğunu eşitdim... Ey camaat, mən yaxın zamanlarda sizin aranızdan gedəcəyəm. Qiyamətdə siz də gəlib mənə qovuşacaqsınız. (Burada Peyğəmbər onlara Quran və Əhli-beytin hüquqlarına riayət etmək barədə çoxlu tövsiyələr etdi). Ömər deyir... Mən - ey Allahın Rəsulu, sənin Əhli-beytin kimlərdir? - deyə soruşdum. Həzrət buyurdu... "Mənim Əhli-beytim Əli, Fatimə, onun iki övladı (Həsən və Hüseyn) və Hüseynin nəslindən olan doqquz nəfər əməlisaleh imamlardır. Onlar mənim itrətim, ətim və qanımdır."<ref>"Kifayətül Əsər", s. 91</ref><ref>"Təfsiri-burhan", c. 1, s. 9</ref> {{Sitatın sonu}} == Əhli-Beyt şiə nəzərində == Əhli-beyt istilahi mənada İslam Peyğəmbərinin ailəsi, övladları məfhumunu daşıyır və yalnız xüsusi şəxslərə aid edilir. Bu şəxslərin kim olması Peyğəmbərin özündən nəql olunan onlarca rəvayətdə açıq-aşkar bəyan edilmişdir. Bu rəvayətlərdə yalnız Əli, Fatimə, Həsən, Hüseyn və Hüseynin nəslindən olan və Peyğəmbərin vəfatından sonra dünyaya gələn doqquz nəfər o [[Məhəmməd peyğəmbər\|Həzrətin]] [[Əhli-Beyt\|Əhli-beyti]] kimi təqdim edilmişdir. O rəvayətlərdən bir neçəsini bunlardır: * 1.Şeybənin qızı Səfiyyə Ayişədən nəql edir ki, {{Sitatın əvvəli}} bir gün [[Məhəmməd peyğəmbər\|Peyğəmbər]] əbasını çiyninə salıb evdən çıxdı. Bu zaman [[İmam Həsən\|Həsən]] o [[Məhəmməd peyğəmbər\|həzrətin]] yanına gəldi. [[Məhəmməd peyğəmbər\|Peyğəmbər]] onu əbasının altına çəkdi. Sonra [[İmam Hüseyn\|Hüseyn]], daha sonra [[Həzrəti Fatimə\|Fatimə]], ondan sonra da [[İmam Əli\|Əli]] gəldi. [[Məhəmməd peyğəmbər\|Peyğəmbər]] hamısını əbasının altına toplayıb bu ayəni tilavət etdi... "Ey əhli-beyt! [[Allah]] sizdən çirkinliyi (günahı) yox etmək və sizi tərtəmiz (pak) etmək istər!." <ref>"[[Səhihi Müslim]]", 4-cü cild, səh.1885, 2424-cü hədis</ref><ref>"Təfsiri-Təbəri", 12-ci cild, səh.6, 22-ci hissə.</ref><ref>"Əl-Müstədrəku ələs-səhiheyn", 3-cü cild, səh.159, 4707-ci hədis</ref><ref>"Əs-sünənul-kubra", 2-ci cild, səh.212, 2858-ci hədis.</ref> {{Sitatın sonu}} * 2. Amir ibni Səd ibni Əbi Vəqqas öz atasından nəql edir ki, {{Sitatın əvvəli}} Vəhy nazil olan zaman Peyğəmbər Əli, Fatimə və onun iki oğlunu Həsən və Hüseyni əbasının altına çəkib dedi... "Pərvərdigara, bunlar mənim Əhli-beytimdir."<ref>"[[Səhihi Müslim]]", 4-cü cild, səh.1871, 32-ci hədis</ref><ref>Əhməd ibn Hənbəl."Müsnəd", 1-ci cild, səh.391, 1608-ci hədis</ref><ref>"Əs-sünənül-kubra", 7-ci cild, səh.101, 13392-ci hədis</ref><ref>"[[Sünəni Tirmizi]]", 5-ci cild, səh.225, 2999-cu hədis</ref><ref>Hakim. "Əl-Müstədrəku ələs-səhiheyn", 3-cü cild, səh.163, 4719-cu hədis.</ref> {{Sitatın sonu}} * 3. İsa ibni Əbdüllah ibni Malik ikinci xəlifə [[Ömər ibn Xəttab]]dan belə nəql edir... {{Sitatın əvvəli}} "[[Məhəmməd peyğəmbər\|Peyğəmbərin]] belə buyurduğunu eşitdim... Ey camaat, mən yaxın zamanlarda sizin aranızdan gedəcəyəm. Qiyamətdə siz də gəlib mənə qovuşacaqsınız. (Burada [[Məhəmməd peyğəmbər\|Peyğəmbər]] onlara [[Quran]] və Əhli-beytin hüquqlarına riayət etmək barədə çoxlu tövsiyələr etdi). [[Ömər]] deyir... Mən - ey [[Məhəmməd peyğəmbər\|Allahın Rəsulu]], sənin Əhli-beytin kimlərdir? - deyə soruşdum. [[Məhəmməd peyğəmbər\|Həzrət]] buyurdu... "Mənim Əhli-beytim [[İmam Əli\|Əli]], [[Həzrəti Fatimə\|Fatimə]], onun iki övladı ([[İmam Həsən\|Həsən]] və [[İmam Hüseyn\|Hüseyn]]) və [[İmam Hüseyn\|Hüseynin]] nəslindən olan doqquz nəfər əməlisaleh imamlardır. Onlar mənim itrətim, ətim və qanımdır."<ref>"Kifayətül-əsər", səh.91</ref><ref>"Təfsiri-burhan", 1-ci cild, səh.9</ref> {{Sitatın sonu}} * 4.İbni Abbas [[Buruc surəsi]]nin birinci ayəsi barəsində deyir... {{Sitatın əvvəli}} "[[Məhəmməd peyğəmbər\|Peyğəmbər (s)]] buyurdu... "Mən asimanam, Əhli-beytimdən olan [[12 imam\|imamlar]] isə onun bürcləridir. Onlar on iki nəfərdir.""<ref>"Yənabiul-məvəddət", 3-cü cild, səh.253, 59-cu hədis.</ref> {{Sitatın sonu}} Bəziləri Quranın Azərbaycan dilində tərcüməsini oxuyub iddia edirlər ki, [[Əhzab surəsi]]nin 33-cü ayəsinin Əhli-beyt barəsində olan hissəsində əvvəl və sonra [[Məhəmməd peyğəmbər\|Peyğəmbərin (s)]] zövcələrindən söhbət gedir, deməli, Əhli-beyt Peyğəmbərin zövcələridir. Lakin ayəyə ərəb dilində ("İnnəma yuridullahi li yuzhibə ənkum-ur-ricsə əhləl-beyti və yutahhirakum təthira") diqqət yetirdikdə görərik ki, əgər Əhli-beyt Peyğəmbərin zövcələri olsa idi onda ərəb dilinin qrammatikasına görə, ayədə "ənkum" (kişi cinsi) deyil, "ənkunnə" (qadın cinsi) olmalı idi. Deməli, həmin iddianın heç bir əsası yoxdur. == [[Məhəmməd peyğəmbər\|Peyğəmbərin (s)]] Əhli-Beyti == [[Məhəmməd peyğəmbər\|Həzrət Peyğəmbərin (s)]] pak Əhli-beytini ilahi rəhbərlik üçün qəbul edənlər [[şiə]] adlanırlar. Onlar [[Məhəmməd peyğəmbər\|peyğəmbərin (s)]] vəfatından sonra başqa şəxslərin deyil, yalnız Əhli-beytin rəhbər olmasının tərəfdarıdırlar. Əhli-beyt əleyhimus-salam Allahın seçilmiş bəndələri olub, hər növ günah və çirkinlikdən pak olmuş dahi şəxslərdir. Necə ki, [[Quran\|Qur'ani-Kərimin]] [[Əhzab surəsi\|Əhzab surəsində]] oxuyuruq: {{Sitatın əvvəli}} "Şübhəsiz Allah istəyir ki, Hər cür çirkinliyi siz Əhli-beytdən kənar etsin və sizi Hər bir eybdən pak və uzaq qərar versin." {{Sitatın sonu}} Nəql olunmuş mö'təbər hədislərə əsasən, bu ayə Həzrət Peyğəmbərin (s) həyat yoldaşları deyil, yalnız Əhli-beyti barədə nazil olmuşdur. Belə hədisləri aşağıda adları sadalanan [[sünni]] və [[şiə]] hədis kitablarında mülahizə etmək olar: 1-"Musnədi İbni Əhməd", 1/708 və s.. 2-"Xəsaisul-İmam Əmirul-mö'minin", 23/70 3-"Tarixu Dəməşq", 1/184, 249 4-"Şəvahidut-tənzil", 2/50, 670 5-"Təfsirut-Təbəri", 12/7 6-"Əd-Durrul-mənsur", 6/403 7-"Kənzul-ummal", 13/645 8-"Yənabiul-məvəddət" 1/329 9-"Əl-mənaqib, Xarəzmi", səh-60 10-"Kəşful-ğummə", 1/40 11-"Ehqaqul-həqq", 2-501/562 12-"Əmali" (Səduq), səh-124 13-"Əmali" (Tusi), səh-352,727 14-"Biharul-ənvar" (Məclisi), 35\260 və s... [[Quran\|Qurani Kərimdə]] buyurulur: {{Sitatın əvvəli}} "Bu Quran çox böyük və uca kitabdır (ki) pak əllər [və pak düşüncələrdən] savayı heç bir kəs ona əl vurmaz (və dərk edə bilməz)." <ref>Vaqiə surəsi, 77-79: (Sizə oxunan) bu (kəlam) çox qiymətli Qurandır. (O, Allah dərgahında) qorunub saxlanılan bir Kitabdadır (lövhi-məhfuzdadır, yaxud lülələnib bükülmüş kağızlardadır). Ona yalnız pak olanlar toxuna bilər!</ref> {{Sitatın sonu}} İbni Abbasın (r.ə) Həzrət Peyğəmbərdən (s) nəql etdiyi hədisə əsasən, ayədə buyurulmuş "paklar"-dan məqsəd, Allahın müqərrəb və yaxın bəndələridir. Elə buna görə də, Qurani-kərim və digər dini maarifin izahını öz şəxsi düşüncəmiz, başqa və kənar şəxslərdən deyil, yalnız Allahın bütün çirkinliklərdən pak etdiyi müqərrəb bəndələri olan Əhli-beyt əleyhimus-salamdan almalı və dinləməliyik. == İstinadlar == {{İstinadlar\|2}} == Ədəbiyyat == * [http://www.haqqyolu.org/kitabxana/read.php?id=20090319102240 Qurani Kərim] * "[[Səhihi Buxari\|Səhih əl-Buxari]]" (müxtəsər), tərc.: Ə.Musayev, [[Bakı]], "Şərq-Qərb", [[2009]], 973 səh. * [http://darulkitap.com/oku/hadis/hadis-kitaplari/buhari/ Muhammed bin İsmail el Buhari, "Sahih-i Buhari" ve Tercemesi, çeviren : Mehmed Sofuoğlu, "Ötüken" Neşriyatı, 16 cilt] * [http://www.darulkitap.com/oku/hadis/hadis-kitaplari/muslim/muhtelif/indexana.htm Müslim bin Heccac, "Sahih-i Müslim" Tercüme ve Şerhi, çeviren : Ahmed Davudoğlu, "Sönmez Neşriyatı"] * [http://www.darulkitap.com/oku/hadis/hadis-kitaplari/tirmizi/indexana.htm Muhammed bin İsa et Tirmizi, "Süneni Tirmizi" Tercüme ve Şerhi, çeviren : Abdullah Parlıyan, "Konya Kitapçılık"] * Əhməd ibn Hənbəl. "Əl Müsnəd” * Mövla Əli Möttəki Hindi. "Kənzul Ummal” * Məhəmməd ibn Abdullah əl Hakim Nişapuri. "əl Müstədrəku Ələs Səhiheyn" * Əhməd ibn Hacər Hətəmi. "Əs Səvariqul Mühriqə” * Məhəmməd ibn Cərir ət Təbəri. "Təfsiri Təbəri" * "Əs-sünənul-kubra" * "Kifayətül-əsər" * "Təfsiri-burhan" * Süleyman Bəlxi əl Hənəfi. "Yənabiul Məvəddə" == Həmçinin bax == * [[İslam]] * [[On iki imam]] * [[Şiəlik]] * [[Cəfərilik]] * [[Mübahilə ayəsi]] == Xarici kecidlər == * [http://www.islamevi.az/modules/news/article.php?storyid=2029 Sünni nəzərində Əhli-beyt kimlərdir?] * [http://saqaleyn.wordpress.com/2013/04/27/ibni-covzi-aise-ummu-seleme-ve-enes-tethir-ayesinin-eli-fatime-hesen-ve-huseyn-haqqinda-nazil-oldugunu-deyibler/ İbni Cövzi: “Aişə, Ümmü Sələmə və Ənəs Təthir ayəsinin Əli, Fatimə, Həsən və Hüseyn haqqında nazil olduğunu deyiblər.”] * [http://saqaleyn.wordpress.com/2012/09/09/ibni-hecer-esqelani-tethir-ayesi-fatime-eli-hesen-ve-huseyn-haqqinda-nazil-olmusdur/ İbni Həcər Əsqəlani: “Təthir ayəsi Fatimə, Əli, Həsən və Hüseyn haqqında nazil olmuşdur.”] [[Kateqoriya:İslam]] [[Kateqoriya:Əhli Beyt]]

Əhli-Beyt: Redaktələr arasındakı fərq