Ağdaş: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Aydinsalis (müzakirə | töhfələr)
kRedaktənin izahı yoxdur
Aydinsalis (müzakirə | töhfələr)
kRedaktənin izahı yoxdur
Sətir 46:
 
== Tarixi ==
19-cu əsrin əvvəllərində [[Şəki xanlığı]]nın Ağdaş mahalında kiçik bir kənd olan Üçqovaq, daha sonra "Ağdaş" adlanır. [[Cənubi Qafqaz]]ın [[Rusiya İmperiyası]]nın işğalı altında olduğu dövrdə - 1819-cu ildə, Şəki xanlığının yerində Şəki əyaləti yaradıldı. Daha sonra, 22 (10) aprel 1840 il tarixli "Zaqafqaziyada inzibati islahat qanunu"na əsasən, Şəki əyaləti yeni yaradılmış Kaspi vilayətinin tərkibinə daxil edildi və bundan sonra "Şəki qəzası" adlandı. Kaspi vilayətinin 1846-cı ildə ləğv olunmasından sonra, Şəki qəzası əvvəl Kaspi vilayətinin yerində yaradılmış Şamaxı quberniyasının (1859-cu ildən Bakı quberniyası) tərkibində saxlanılsa da, 1867-ci ilin sonunda Bakı quberniyasının tərkibindən çıxarılaraq, yeni yaradılmış Yelizavetpol quberniyasının tərkibinə daxil edildi. Bu dövrlərdə Şəki qəzası inzibati mərkəzinin adına uyğun rəsmən "Nuxa qəzası" adlanırdı. 1873 ildə isə Nuxa qəzası ərazisinin bir hissəsində ayrıca bir qəza - [[Ərəş qəzası]] təşkil edildi və Ərəş qazasının inzivati mərkəzi isə Ağdaş kəndi oldu.
 
1887-ci ildə Poznan şirkətinin Lodz kontorunun müdiri Ramendik Ağdaşa gələrək burada pambıq alıcı məntəqələri açmış, pambığın ilkin emalı və qablaşdırılması üçün 4 ədəd kotton-çin dəzgahı və bir press qurmuşdu. Artıq 1897-ci ildə Ağdaşda kotton-çin maşınlarından ibarət 7 zavod fəaliyyət göstərirdi. 1888-ci ildə Ağdaş bazarında 3100 pud pambıq satılmışdırsa, 1892-ci ildə bu rəqəm 28000 puda çatmışdı. XIX əsrin 70-ci illərində fəaliyyət göstərən Ağdaş bazarında pambıqdan başqa digər ənənəvi məhsullar da satılırdı. XX əsrin əvvəllərində «"Qafqaz»" qəzeti yazırdı ki, «"Ağdaş xaricə, Marsel və İtaliyaya göndərilən həm bütün xam ipəyi, həm də baramanı özündə cəmləşdirən mərkəzdir»".
 
XIX əsrin sonunda Ağdaş bütün Qafqazda pambıq istehsalı, emalı və satışının mərkəzinə çevrilmişdi. Bu səbəbdən də 1904-cü ildə Qafqaz pambıqçılarının I Qurultayı Ağdaşda keçirilmişdir.