Akkad: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
+ {{Link FA|fr}} |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
m-
== Suenin d[[Şəkil:Stele Naram Sim Louvre Sb4.jpg|thumb|Akad padşahı Nara-Sin]]
'''Aqade''' — Cənubi [[Mesopotamiya]]nın şimalında Sippar(indiki Abu Habba) yaxınlığında qədim şəhər.Akkad şəhəri İkiçayarasının zəngin şəhərlərindən, Akkad dövləti isə regionun qüdrətli dövlətlərindən idi.[[Babilistan]]ın sami əhalisinin yaşadığı şəhərlərdən biri. Akkad dövlətinin yeri hələlik dəqiq məlum deyil. E.ə 2300 ildə [[Sarqon]]un(Qədim) yaratdığı böyük Akkad padşahlığının paytaxtı olmuşdur. O, hakimiyyətə gəldikdən sonra Akkad şəhərini saldırmış və onu paytaxt etmişdir. Akkad dövlətinin adı bu şəhərin adından götürülmüşdür. [[Sarqon]]un apardığı müharibələr nəticəsində Akkadın ərazisi xeyli genişlənmişdi. Onun dövründə Akkad nəinki [[Mesopotamiya|İkiçayarası]]nın, eləcə də [[Ön Asiya]]nın yeganə qüdrətli dövlətinə çevrilmişdi. Sarqonun nəvəsi [[Naram-Suen]]in (e.ə. 2236-2200) dövründə Akkadın nüfuzu daha da artmışdı. Naram-Suen ilk hökmdar idi ki, "Akkadın [[Allah]]ı" şərəfinə nail olmuşdu. Lakin qonşu dövlətlərlə müharibələr və daxili iğtişaşlar nəticəsində Akkad dövləti tədricən zəiflədi və tənəzzülə uğradı.E.ə təqribən 2200 ildə Akkadı yarımköçəri [[Kuti]](Quti) tayfaları dağıtmış,o vaxtdan [[Babil]] şəhəri Cənubi Mesopotamiyanın əsas mərkəzinə çevrilmişdi. Nəticədə Babil şəhərinin yüksəlişi [[Şumer]] və Akkad erasına son qoydu.<ref>Ana Britannica</ref>
Sətir 31 ⟶ 32:
İkiçayarasınnın şimal-şərqində (ind. Şimali İraq və Cənubi Azərbaycan) yaşayan lullubi və kuti (quti) tayfalarının siyasi fəallığı Naram-Suenin dövründə daha da artdı. Lullubi hökmdarı Satuni Naram-Suenə qarşı ittifaq təşkil etdi. Naram-Suen “Qələbə sütunu” adlanan abidəsində bu birləşməni məğlubiyyətə uğratması barədə məlumat vermişdir. E. ə. XII əsrdə Elam hökmdarı Şutruk-Nahhunti bu abidəni qənimət kimi Suz şəhərinə aparmışdı: abidə qazıntılar zamanı oradan tapılmışdı. Abidə üzərində Naram-Suen və onun ordusunun dağlara qalxması, müttəfiq hökm¬darlardan birinin yaralanması, o birisinin isə aman diləməsi təsvir olunmuşdur. Bu daş abidə incəsənət əsəri hesab olunur.
Hakimiyyətinin son illərində Naram-Suen uğursuz müharibələr aprmalı olmuş¬dur. Epik əsərlərin birində Naram-Suenin Şumer dini mərkəzi Nippur şəhərinə qarşı yürüşü şərh edilmişdir. Yürüşün səbəbi aydın deyildir. Ola bilsin ki, Nippur din kahinləri Naram-Suenin şəxsiyyətinin ilahiləşdirilməsini rədd edirdilər. Naram-Suenin Nippura hücumu uğurla nəticələnmədi. Kutilər şəhər sakinlərinin köməyinə gəlmişdilər. Kuti hökmdarı Enridavazir, ola bilsin ki, Kuti dəstələrinin başında dururdu. Onun yazılı abidəsi Nippurda aşkar edilmişdir. Naram-Suenin hakimiyyəti illərində kutilər Akkad dövlətini tez-tez narahat edirdilər. Kutilərlə mübarizədə olan Elam hökmdarı Kutik-İnşuşinak (e. ə. 2240-2220-ci illər) yardım göstərirdi. Elam bu dövrdə Akkadla müqavilə ilə bağlı idi. Elam ilə Akkad arasında beynəlxalq müqavilədə Elam hökmdarı adından qeyd edimişdi: “Naram-Suenin düşməni mənim düşmənimdir,
== İstinadlar ==
<references/>
==<big><big>Böyük mətn</big>
#İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Səhifə adını əlavə et]]
</big>
== Mənbə ==
*Anabritannika Ensiklopediası {{tr}}
| |||