Xizək: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Səhifənin məzmunu '...' yazısı ilə dəyişdirildi |
k 207.164.143.162 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Legobot tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. |
||
Sətir 1:
[[şəkil:Skis by Ivan Isaev from Russian Ski Magazine.jpg|thumb|right|220px|Qaçış xizəkləri]]
'''Xizək''' — [[insan]]ın [[qar]] üstündə [[hərəkət]] etməsi üçün [[təkər]]siz [[nəqliyyat vasitəsi]].
(150—220 santimetr) uzunluğunda, pəncə hissəi iti və yuxarı əyilimiş iki taxta və ya plastik materialdan düzəldilir. Xizəklər üzərində xüsusi bərkidilmiş çəkmələrlə ayağa geyindirilir. Xizəklərdə qar üzərində sürüşmə vasitəsi ilə hərəkət etmək olar.
== Tarixi ==
[[Şəkil:Ullr.jpg|thumb|left|[[İsveç]]də qədim qaya üstü xizəkçi təsviri, təqribən e.ə. 1050 il əvvəl ([[:w:en:Böksta Runestone|Böksta Runestone]])]]
[[Şəkil:Pokhodmoskovityan.jpg|thumb|left|XVI əsr.Moskvalıların xizəklə səfəri [[S.V.İvanov]]un rəsmi. [[1903]].]]
[[Şəkil:Base del Cerro Catedral en Bariloche. (Patagonia Argentina) 01.JPG|thumb|left|Xizəkin Bariloche ([[Argentina]])]]
Mezolit dövründən istifadə olunan xizək Azərbaycanın ayrı-ayrı zonalarında müxtəlif adlarla (kəriskə, kirşə, havza, çəpə və s.) məlumdur. Başqa ölkələrdən fərqli olaraq Azərbaycanda xizəyə öküz və kəl də qoşulmuşdur.
[[Rusiya]] və [[Skandinaviya]]dakı qaya üstü təsvirlər göstərir ki, eramızdan hələ min illər əvvəlllər insanlar xizəklərdən istifadə edirlərmiş.Xizəklər [[şimal]] [[xalq]]ları tərifndən onların soyuq [[təbiət]]ə və uzun [[qış]]a uyğunlaşması prosesində ixtira edilibdir. Sərt təbiətdə yaşayan insanların davam gətirməsi üçün dərinliyi böyük olan qar örtüyü üzərində hərəkət etməsi lazım idi. Əvvəlcə qar üstündə yerimək üçün xüsusi konstruksiya icad edilir. Bu konstruksiyalar qar səthi üzərində sahəni artırır və hərəkəti asanlaşdırır. Sonrakı mərhələdə xizəklər meydana gəlir. Şimalda ancaq qar üstündə yerimək üçün konstruksiyaya malik olan , ancaq xizək barədə təsəvvürü olmayan azsaylı xalqlar da tapılırdı.
Xizəklərin meydana gəlməsinin ikinci variantı onların sadələşdirilmiş heyvansız xizək olmasıdır.
[[Kateqoriya:Nəqliyyat vasitələri]]
| |||