Rus-yapon müharibəsi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Bot: Migrating 52 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q159950 (translate me) |
kRedaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
{{vikiləşdirmək}}
[[Şəkil:RUSSOJAPANESEWARIMAGE.jpg|thumb|[[Rusiya|Rus]] – [[Yaponiya|Yapon]] müharibəsi]]
'''Rus-Yapon müharibəsi''' – ([[Yaponca]]: 日露戦争; Romaji: Nichi-Ro Sensō; [[Rusca]]: Русско-японская война Russko-Yaponskaya Voyna; Sadələnmiş çincə: 日俄战争; Əski çincə: 日俄戰爭; [[pinyin]]: Rìézhànzhēng, [[10 fevral]] 1904 – [[5 sentyabr]] [[1905]])ya [[Mancuriya|Mənçuri]] mübarizəsi Rus və Yapon qüvvələrinin arasında [[Cənubi Koreya|Koreya]] və [[Mancuriya|Mənçuri]] ərazisinin malikiyyəti üstündə üz vermişdir. XX əsrin ilk əvvəllərində Uzaq Şərqdə beynəlxalq vəziyyət dünyada baş verən proseslər üçün bütövlükdə xarakterik olan tendensiyalar konteksində inkişaf edirdi. Artıq bölünmüş dünyanın yenidən bölünməsi uğrunda mübarizə gedir, bloklar yaradılır, sürətlə silahlanma aparılırdı. Nəticədə ölkələr arasında rəqabət kəskin artdı. Dünya siyasətinin ön sahəsinə ABŞ, Almaniya, Yaponiya, Çin çıxdılar, Afrika ölkələri onların güclü siyasi və iqtisadi asılılığı altına düşdü. Koreya və [[Mancuriya]] üzərində nüfuz uğrunda mübarizədən irəli gələn Rus-Yapon savaşı Uzaq Şərq siyasəti baxımından, şübhəsiz, Rusiya qarşısında qəti olaraq əldə etdiyi zəfər və müvəffəqiyyət ilə Yaponiyanın dövlətlərarası siyasətdə öz yerini tutmasına səbəb oldu. Rus-Yapon savaşının nəticələrindən biri də bir Asiya dövlətinin muasir dövrdə ilk dəfə olaraq Avropa dövlətini məğlubiyyətə uğratması idi. Bu müharibə uzaqmənzilli artileriya, zirehli gəmi (uzaqvuran toplarla təchiz olunmuş hərb gəmisi), minagəmisi (rusca-minonosets) kimi yeni silahların ilk dəfə işlədilməsi ilə də tarixə düşmüşdür.
İmperator II Nikolayın hakimiyyətinin ilk yarısında onun bütün Rusiya siyasətində əsas yerlərdən birini "Böyük Asiya proqramı" –na əsasən Uzaq Şərq məsələsi tuturdu.Hələ Reveldə imperator II Vilhelmlə görüşü zamanı Rusiya imperatoru birbaşa,açıqca bildirmişdi ki,O Rusiyanın Şərqi Asiyada qüvvətlənməsi və təsir gücünün artmasına öz hakimiyyətinin "Əsas vəzifəsi" kimi baxır.Rusiyanın Uzaq Şərqdə üstünlüyünə ən böyük hədə Yaponiya idi[ ].Qarşıdurmanın qaçılmaz olduğunu öncədən görən II Nikolay nəinki diplomatik yollarla,həmçinin,hərbi yollarla da müxtəlif tədbirlər görürdü.Belə ki,Avstriya ilə anlaşmanın əldə olunması və Almaniya ilə münasibətlərin yaxşılaşdırılması Rusiyanın mövqelərini möhkəmlədir və həmçinin,Sibir yollarının inşası,donanmanın gücləndirilməsi müharibə ehtimalına qarşı tədbirlərin təmin olunmasına xidmət edirdi.Məlum olduğu kimi,Rusiya və Yaponiya arasında diplomatik münasibətlər hələ 1855-ci ildə pozulmuşdu.Rusiyanın xarici işlər naziri Qorçakov Rusiyanın Yaponiya və Çinlə yaxınlaşmasında maraqlı şəxslərdən biri idi.Qorçakov bu 2 dövlətin dünya siyasətinə gələcək təsirini hiss edirdi və Rusiyanı bu dövlətlə rəqabətdən yayındırmağa çalışırdı.Ancaq Rusiyanın dövlət maraqları onun Uzaq Şərqdə möhkəmlənməsini tələb edirdi.
| |||