Biruni: Redaktələr arasındakı fərq

 

Əl-Biruni "Nihâyâtü'l-Emâkin" adlı əsərində yerin günəş ətrafında hərəkətini və dünyanın hərəkətsiz deyil, dönen bir kütle olduğunu söyləmişdir. Bunu Kopernikdən 500 il əvvəl söyləmişdir. Koperniklə başlayan müasir astranomiya və fizikanın təməllərini atmışdır. Dünyanın bir çox ölkələri, şəhərləri, o cümlədən Azərbaycanın o zaman məlum olan böyük şəhərlərinin enlik və uzunluq dairələrini göstərmişdir. Ömrünün sonuna yaxın yazdığı "''Kitâbü’l-Camahir fi Marifeti'l-Cevahir''" kitabında müxtəlif mineralların və qiymətli daşların mənşəyi, xarakteri və mədənləri haqqında geniş məlumat vermişdir.

Əl-Biruni, cisimlərin sıxlığını təyin edən cihaz düzəldir və "''Xüsusi çəki''" kitabında onu təsvir edir. Bu xüsusi qab olub, içərisinə salınan cismin həcminə uyğun çıxarılan suyun həcmini dəqiq ölçmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. O, cihazın dəqiq hazırlanmasına səy göstərmişdir.

Əl-Biruni mayelərdə xüsusi çəkini ölçmək üçün düzəltdiyi başqa bir cihazın köməyi ilə suyun soyuq və isti hallarda, şirin və duzlu suların xüsusi cəkilərini təyin edərək göstərmişdir ki, suyun sıxlığı ilə onun xüsusi çəkisi arasında bir asılılıq mövcuddur.