Satanizm: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
[[Şəkil:Pentagram4.svg|thumb|right|Satanizmin əsas simvolu sayılan pentaqramma]]
 
'''Satanizm''' — Şeytanışeytanı və ya şeytan simvolunu ucaldan və bəzi məzhəblərində şeytana inanmağı əmr edən dini-fəlsəfi cərəyan.
 
Satanizm özü-özlüyündə bir neçə məzhəbə bölünməkdədir. Hər bir məzhəbin fəlsəfəsi də digər məzhəblərə nəzərən fərqlidir.
 
[[Anton Szandor LaVey|LaVeyan satanizmi]] [[Allah|Allahın]]ın, ya da [[Şeytan|şeytanınşeytan]]ın varlığına inanmayan, lakin şeytani dəyərlərə üstünlük verən cərəyandır. Əsasən [[Xristianlıq|Xristianlığaxristianlığa]], ümumiyyətlə isə bütün dinlərə qarşı dini-fəlsəfi cərəyan olaraq ortaya çıxan, keçmişi olduqca qədim tarixə söykənməsinə baxmayaraq yaxın zamandan etibarən yeni bir din mahiyyətinə bürünən əhəmiyyətli bir inancdır.
 
Satanizm ifadəsi hərfi mənada "şeytana inanan", "şeytanı rəhbər tutan" mənalarına sahibdir. Bu cərəyanın yaranma səbəbi [[İudaizmiudaizm]] və [[Xristianlıq|xristianlığa]] qarşı mübarizə aparmaq olmuşdur. Buna "Müasir Etiraz Hərəkatı" demək də mümkündür. Bu hərəkat, başda [[Xristianlıq]]xristianlıq olmaqla, bütün dinlərə və dinlərin yaratdığı müqəddəs dəyərlərə əksdir. Bu səbəbdən, başda [[İngiltərə]], [[Fransa]], və [[Almaniya]] olmaq üzrə bəzi [[Avropa]] ölkələrində, xüsusilə də [[Amerika Birləşmiş Ştatları|AmerikadaABŞ-da]] ortaya çıxan, oradan digər ölkələrə yayılan Satanizmsatanizm; [[Şeytanşeytan]]ın ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti olan müxalifət və oyanışı əsas alaraq, dinin və dini olan hər şeyin qarşısında, lakin şeytanın və onun təmsil etdiyi düşüncənin yanında iştirak edir.
 
Müasir Satanizmsatanizm, amerikalı macar əsilli [[Anton Szandor Lavey]] tərəfindən qurulan [[Şeytanın Kilsəsi]] ilə ortaya çıxıb şəkillənmişdir.
 
== Teistik satanizm ==
Bilinən ən radikal satanizm növüdür. Radikal satanizm olaraq da adlandırılar. Bu dini mənimsəyən və simpatiya duyan şəxslər, canlı və cansız aləmdə yeganə gücün Şeytanın olduğuna inanarlar. [[Teist|Teistik]] satanistlər, bir adamın nə qədər çox pislik etsə, şeytana o qədər yaxın olacağına və dərəcəsinin də o sahədə böyük olacağına istiqamətli ümumi bir qavramdır. Şeytana yaxın olanın isə cəhənnəmdə çox cəza çəkməyəcəyini və şeytanın xidmətində zəbanilik edəcəyini nəzərdə tutur. Bununla yanaşı, teistik satanizmdə, kökü olduqca keçmişə uzanan bir qurban və quru cadu ənənəsinə də rast gəlinir.
Teistik satanizm, tarixdə quru cadugərlik və cadugərliklə eyni şey hesab edilmişdir. Xüsusilə orta əsrlər xristian dünyasında, cadugərlər bir şeytani varlıq olaraq qəbul edilməsi nəticəsində, ədəbiyyata "cadugər ovu" olaraq keçmişdir. Teistik Satanizmin indiki vaxtda [[Lusiferizm]] kimi məşhur növləri mövcuddur.
 
=== Lusiferizm ===
Özlərini, Şeytanın ən seçmə birliyi olaraq görən və gizliliyə əhəmiyyət vermələri səbəbiylə indiki vaxtda da nə cür mərasimlər və tədbirlər etdiklərinə dair çox çox məlumat olmayan bir teistik satanizm məzhəbi ... Bir sıra simvollara şeytani vəsflər və məna vermək,simvolluğa əhəmiyyət verdiklərini göstərir. [[Qədim Misir]], [[Qədim Roma]] və [[Qədim Yunanıstan|Qədim Yunan]] sivilizasiyalarında izlərinə rast gəlinməkdədir.
== Ateizmin və Deizmin Satanizmə Baxışı ==
 
== Ateizmin və Deizmindeizmin Satanizməsatanizmə Baxışıbaxışı ==
[[Ateizm]] bir din deyil. Elmi olmayan heç bir təbiət üstü gücə inanmamaqdır. Bu məzmunda satanizmə də, digər dinlərlə eyni gözlə baxar. Satanizmdə isbat edilməmiş iddiaları rədd etmək üçün dəlil lazım deyil. Ateizm isbat edilməmiş iddiaları rədd edər. Ateizmin adının nə satanizmlə, nə də bir başqa dinle birlikdə xatırlanması böyük bir səhvdir.
 
=== LaVeyan Satanizmsatanizm ===
"[[Müasir Satanizm]]" deyə də adlandırılan [[LaVeyan Satanizm]], Anton Szandor LaVey tərəfindən qurulan və mütəşəkkil bir təşkilat halına gətirilən Satanist qrupun adıdır.
LaVey, 1966-cı ildə San-Fransiskoda [[Şeytan Kilsəsi|Şeytan Kilsəsini]] (The Church of Satan) qurmuş və onun baş rahibi olmuşdur. LaVey, mütəşəkkil fəaliyyətlərinin çoxunu kilsə mənsubları xaricində çevirmiş və kitablar yazmağa başlamışdır. Bu cür fəaliyyətlərinin bir nəticəsi olaraq [[Şeytan İncili]] (The Satanic Bible) 1969-cu ildə nəşr olunmuş, 1972-ci ildə Satanist Mərasimlər (The Satanic Rituals) tərtib etmişdir. Üçüncü kitabı [[The compleat Witch]] isə Avropada dərc edilmişdir.
Sətir 28 ⟶ 29:
Məzar daşının üzərindəki vəsiyyəti: "Həyatdakı tək peşmanlığım; yersiz yerə yaxşı olduğum anlardır." yazmaqdadır.
 
=== Simvolik Satanizmsatanizm ===
Özündə materialist bir yanaşma tərzidir. Şeytana yalnız simvolik olaraq inanılar. Bu axının nümayəndələri, suveren əxlaq sistemindən müstəqil olmaq üçün şeytani simvollar istifadə edərlər. Nümayəndələri üçün şeytan simvolu, insanlığın qurtuluşu və güclənməsi yolundakı ən ilham verici nümunələrdən biri olaraq qəbul edilir.
 
==== Doqquz Mələklər Təriqətitəriqəti ====
Daha çox kiçik qruplar halında Avropada görünərlər və bəziləri Satanist olaraq təyin olunar. İçindəki iki ana qrup diqqət çəkər. Bu qruplar mühafizəkarlar və antik qaynaqlara hörmət göstərir, daha iti və qatı yanaşmaları vardır.
 
==== Set Məbədi ====
1975-ci ildə Amerikada, köhnə bir rahib olan [[Michael Aquino]] tərəfindən qurulan satanist təriqət ... Şeytanın fərdi həqiqətliyinə inanırlar. Avropada az da olsa tərəfdarı var.
 
Təşkilata adını verən Set, Qədim Misir inanclarında iştirak edən qaranlıq tanrısıdır. Eyni söz ibrani dilində isə "şeytan" mənasını verməkdədir. [[Set Məbədi]] ilə Şeytan Kilsəsi arasındakıən əsas fikir ayrılığı məbəd üzvlərinin şeytanı yalnız simvolik bir anlayış olaraq görməmələridi. Məbədə üzv olanlar Set'i simvolik bir fiqur olaraq görmədikləri kimi məbədi də yalnız dini dəyərlərə qarşı çıxış olaraq dəyərləndirməzlər. Məbəd üzvləri,satanizmi belə təsvir edirlər:
"Şeytanın varlığına, kainatı var edən ruhi güc olaraq inanmaq; şeytana inanmaq və onun təyin etdiyi qaydalara və standartlara görə yaşayaraq şeytana itaət etmək."
Set Məbədində 'quru cadu' çox əhəmiyyətli bir yer tutar. İnsanın özünü cadu ilə inkişaf etdirəcəklərinə inanırlar. Belə ki, məbədə yeni üzv olanlara ilk olaraq quru caduya, böyüklük fəlsəfəsini, edilməsi lazım olan xüsusi əməliyyatları izah edən xüsusi təqdimat broşuralar verilir.
 
Set Məbədində '"quru cadu'" çox əhəmiyyətli bir yer tutar. İnsanın özünü cadu ilə inkişaf etdirəcəklərinə inanırlar. Belə ki, məbədə yeni üzv olanlara ilk olaraq quru caduya, böyüklük fəlsəfəsini, edilməsi lazım olan xüsusi əməliyyatları izah edən xüsusi təqdimat broşuralar verilir.
== 1960-cı İllərdə Satanizm ==
 
== 1960-cı İllərdəillərdə Satanizmsatanizm ==
Anton LaVey, 1960-cı illərin axırlarında Xristianlığın monoton əxlaqi dəyərlərindən möhkəmlən fərdlər üçün, sosial Darvinizm ideologiyasını və müsbət düşüncəni, aydın ola bilər bir formaya salaraq yeni bir yol meydana gətirməyi hədəfləyərək, 1966-cı ildə Kaliforniya'da, 'Church of Satan' (Şeytan Kilsəsi) 'ni qurduğunu açıqladı.
 
Xristianlığa qarşı çıxan və əvvəl [[Magic Circle]] (Cadulu Xalqa) deyə bir qrup meydana gətirən LaVey, içində doqquz Şeytanı qanunun iştirak etdiyi Şeytanı İncili yazdı. Ona görə Satanizm'də ki təməl xüsusiyyətlər, müəyyən bir dinə və dini məktəbə aid olmayan və insanın fiziki və ya zehini quruluşundan zövq almağı. Şeytan, insanın bir növ heyvan olduğu düşüncəsini və dinlərin günah dediyi şeyi təmsil edər. Bu səbəbdən Laveyan Satanizm, dini və əxlaqi hər şeyə qarşı çıxma və bunların tərsini etmə əsasına söykənər.
Satanizmin təşkilati mənada varlığını ən zirvə nöqtəsinə çatdırdığı dövr 1960'yı illər olaraq qeydə keçmişdir. Xüsusilə bu təlimin, kino, musiqi və media tərəfindən müxtəlif şəkillərdə işlənmiş olması da o illərdə Satanizmə ən məşhur çağını yaşatmışdır. Məsələn; Anton Szandor LaVeyin ssenari məsləhətçiliyini etdiyi və ilk ciddi Satanizm məzmunlu kino filmi olan "[[Rosemaryın Körpəsi]]", 1968-ci ildə çəkilmişdir.
 
 
[[Kateqoriya:Satanizm| ]]