Ptolemey: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 3:
|Şəkil məlumat = Ptolemeyin sonradan yaradılmış portreri
|Şəkil miqyası = 200
|Adı =
|Tam adı =
|Digər adları =
|Doğum tarixi = {{doğum tarixi|90||}}
|Doğum yeri = [[Misir]]
|Vəfatı = [[175]] və ya {{vəfat tarixi|160||}}
|Vəfat yeri = [[İsgəndəriyyə]]
|Vəfat səbəbi =
Sətir 15:
}}
'''
▲'''Klavdiy Ptolemey''' - ([[yunanca]] Κλαύδιος Πτολεμαῖος, Klaúdios Ptolemaíos, [[latınca]] Claudius Ptolomaeus) antik yunan riyaziyyatçısı, coğrafiyaçısı, astronomu, astroloqu və filosofu.
== Həyatı ==
Ptolemey təxminən 90-100-cü
▲Ptolemey təxminən 100-cü ildə [[Misir]]in Ptolemey Hermi şəhərində anadan olmuş, 175-ci ildə [[İsgəndəriyyə]]də vəfat etmişdir. Ptolemey ellinizm dövrünün ən görkəmli şəxslərindən olmuşdur. [[Astronomiya]]nın tarixində uzun illər Hipparxdan Biruniyə qədər olan bir dövrdə onun tayı-bərabəri olmamışdır. O fərziyyələrə görə 127-151-ci illər arasında İsgəndəriyyədə çalışmış, orada astronomik müşahidələr aparmışdır.
Kladius Ptolemeyin adı öz dövründə yaşamış tarixçilərin əsərlərində çəkilmir. Onu çox vaxt Ptolemey şahlarının sülaləsinə aid edirlər. Bu isə müasir tarixçilər tərəfindən səhv hesab edilir.
Ptolemey dünyanın modelini yaratmağa cəhd etmişdir. Onun təsəvvürünə əsasən [[yer kürəsi]] dünyanın mərkəzində durur və bütün başqa göy cisimləri ([[ay]], [[ulduzlar]], [[planetlər]]) onun ətrafında fırlanırlar. Bunu astronomik cəhətdən təsdiq etmək üçün o bir çox göy cisminin trayektoriyasını hesablayaraq onları çevrə şəklində yerin ətrafında təsvir etmişdir. Ptolemeyin dünya modeli öz dəqiqliyinə görə [[Nikolay Kopernik|Kopernikinkindən]] üstün idi. Kopernik də yer və göy cisimlərinin çevrə üzrə hərəkət etməsini qəbul edirdi. Yalnız [[Kepler]]in yerin [[ellips]] üzrə hərkət etməsini sübut edəndən sonra dünya haqqında düzgün təsəvvür yaranmağa başlamışdır.
[[Şəkil:Cellarius_ptolemaic_system.jpg|thumb|left|Ptolemeyin dünya təsvirinə aid rəsm, 1661]]
[[Riyaziyyat]]da Ptolemey elə də məşhur olmayan "Ptolemey teoremi" ilə tanınır. Onun bu teoreminə əsasən təpə [[nöqtə]]ləri [[çevrə]] üzərində yerləşən [[dördbucaqlı]]nın qarşı tərəflərinin cəmi onun [[diaqonal]]larının cəminə bərabərdir. Bu həm də tərsinə düzgündür.
Sətir 33:
== Mənbə ==
# Wilfried Haag: Wege zu geometrischen Sätzen. Ernst Klett Verlag, Stuttgart 2003, ISBN 3-12-720120-6.
# Alfred Stückelberger, Gerd Graßhoff (Hrsg.): Klaudius Ptolemaios. Handbuch der Geographie. Schwabe Basel, Basel 2006, ISBN 3-7965-2148-7 (Griechisch-Deutsch).
# Wilfried Neumaier: Was ist ein Tonsystem? Eine historisch-systematische Theorie der abendländischen Tonsysteme, gegründet auf die antiken Theoretiker, Aristoxenos, Eukleides und Ptolemaios, dargestellt mit Mitteln der modernen Algebra. Lang, Frankfurt am Main/Bern/New York 1986, ISBN 3-8204-9492-8.
# Claudius Ptolemäus: Tetrabiblos - nach der von Melanchthon besorgten seltenen Ausgabe aus dem Jahre 1553. Chiron, Tübingen 2000, ISBN 978-3-925100-17-8.
# "Uşaqlar üçün ensiklopediya. Riyaziyyat.", [[Bakı]], [[Şərq-Qərb nəşriyyatı|"Şərq-Qərb"]], 2008. səh.610
== İstinadlar ==
<references/>
[[Kateqoriya:Yunanıstan riyaziyyatçıları]]
[[Kateqoriya:Yunan riyaziyyatçılar]]
[[Kateqoriya:Yunanıstan filosofları]]
[[Kateqoriya:Yunan filosoflar]]
[[Kateqoriya:Yunanıstan astronomları]]
[[Kateqoriya:Yunan astronomlar]]
[[Kateqoriya:Yunanıstan astroloqları]]
[[Kateqoriya:Yunan astroloqlar]]
[[Kateqoriya:Yunanıstan coğrafiyaçıları]]
[[Kateqoriya:Yunan coğrafiyaçılar]]
[[Kateqoriya:Misirdə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Misirdə vəfat edənlər]]
{{Link FM|sl}}
| |||