Atakama: Redaktələr arasındakı fərq
Yeni səhifə: {{Səhra |Adı = <!--*icbari göstərici-->Atakama |Yerli adı =es/Desierto de Atacama |Təsvir = Atacama.png |Təsvirin i... |
(Fərq yoxdur)
|
11:07, 20 yanvar 2014 versiyası
Atakama səhrası (isp. Desierto de Atacama) — Cənubi Amerikanın qərb sahilində, Çilinin ərazisində yerləşən (22° və 27° c.e. arasında) səhra. İkinci Sakit okean müharibəsinə (1879 — 1883) qədər Boliviyaya aid idi.
Atakama | |
---|---|
es/Desierto de Atacama | |
Ümumi məlumatlar | |
Mütləq hündürlüyü | 2.657 m |
Sahəsi | 105000 km² |
Temperatur | |
• Yanvarda orta | 19-14 °C |
• İyulda orta | 19-20 °C |
• İllik yağıntı | təxminən 50 mm |
Yerləşməsi | |
24°30′ c. e. 69°15′ q. u. | |
Yerləşdiyi yer | Cənubi Amerika |
Ölkə | Çili |
|
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Peru cərəyanı, atmosferin aşağı qatlarını soyudur və atmosfer çöküntülərinin düşməsinə (ildə 50 mm-dən də az) mane olan temperatur inversiyasını yaradır. Elə buna görə də, bu səhra Yer kürəsinin ən quraq yeri hesab olunur.
Sahilində yanvar ayının orta temperaturu — 19 - 20 °C, iyul ayında isə 13 - 14 °C təşkil edir. Səhranın bəzi regionlarında qış aylarında sıx dumanlar; yüksək rütubət. Barxanlar, qumlu və daş səhraları. Nadir bitkisi yoxdur: əsas bitkiləri kaktuslar (məsələn, Rod Kopyapoa) və kollar təşkil edir. Fauna aləmi xeyli azdır. Sahilboyu qayalarda balıq ilə qidalanan quşlar yaşayır.
Sakit okeanın sahilində, səhra ilə sərhədində Çilinin böyük portları olan Arik və İkike portları yerləşir.
Ən quru səhra
Atakama səhrası Yer kürəsinin ən quru səhrası hesab edilir. Atakama Çilinin şimalında, Cənubi Amerika materikində yerləşir. Qərbdə Sakit okean, şimalda Peru və şərqdə Boliviya və Argentina ilə həmsərhəddir.
Səhranın bəzi yerlərində yağıntı on ildə bir dəfə düşür. Çilinin Antofaqastai regionunda orta yağıntı miqdarı ildə 1 mm təşkil edir. Hətta tarixboyu bəzi dövrlərdə Atakamada bəzi meteostansiyalar yağış qeydə almayıb. Məsələn, 1570-ci ildən 1971-ci ilə qədər Atakamada əhəmiyyətli qeydə alınmayıb[1]. Bu səhrada ən aşağı hava rütubətliliyi 0 % təşkil etmişdir[2].
Buradakı dağların (6 885 m-ə qədər hündürlüyə malik) cənub hissəsi (25°-27° c.e) tamamilə buzlaqlarla örtülü deyil. Bütün buzlaqlar dördüncü dövr buzlaqlarından təşkil olunub.
Mənbə
- ↑ Wright, John W. (ed.). The New York Times Almanac (2007). New York, New York: Penguin Books. 2006. 456. ISBN 0-14-303820-6. ([[:Category:|link]])[[Category:]]
- ↑ Boehm, Richard G. The World and Its People (2005). Columbus, Ohio: Glencoe. 2006. 276. ISBN 0-07-860977-1.