Kosmologiya: Redaktələr arasındakı fərq

[[Şəkil:CMB anizotropisinin WMAP xəritəsi|1198x1274px|framed|right|[https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a5/WMAP.jpg]]

 

Yaxın zamanda fiziki kosmologiya olaraq adlandırılan və Evrənin elmi müşahidə və təcrübə yolu ilə başa düşülməsini mövzu edən fizika və astrofizika elmləri mərkəzi bir mövqedədirlər. Fiziki kosmologiya, Kainatın Böyük Partlama (Big Bang) sonrası təxminən olaraq 13,7 ± 0,2 milyard ( 109 ) il əvvəl ortaya çıxdığını və Kainatın tarixinin başlanğıcından sonuna qədər tamamilə nizamlı idarə edilən bir müddət olduğunu ortaya qoyar .

[[Şəkil:Anonim Flammarion gravürünün əllə boyanmış bir versiyası. (1888)|framed|right|https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Universum.jpg]]

Dini kosmologiya isə fiziki kosmologiyadan çox metafiziksel kosmologiyaya yaxın olan və Evrənin tarixi və təbiətinin müəyyən bir dini məzmunda araşdırılmasından ibarətdir. Fərqli dinlərin inanc strukturları olduqca fərqli olduğu kimi Kainatın dünyagörüşləri də olduqca fərqlidir. Bu səbəblə hər dinin bir və ya daha çox fərqli dini kosmoloji fikirləri var. Ayrıca kosmologiya , sıxlıqla dinlərin və mifoloji var oluş və gerçəyin təbiətinə dair fikirlərində də əhəmiyyətli bir rol oynayır. Bəzi hallarda Evrənin yaradılışı ( kozmogoni ) və yox edilişi , son kəşfi ( eskatoloji ) , dini məzmunda insanın Kainatdakı mövqeyi və şəxsiyyəti baxımından əhəmiyyətli bir yer işğal etməkdədir.

Daha çox müasir bir ayrışık intizam də ezoterik kosmoloji ki bu , dini və fəlsəfi məzmundakı kosmologiya anlayışlarına yaxın olsa da ənənələrdən daha diskret və müəyyən bir doqmatik etiqadda müstəqil , sıxlıqla inancdan çox xüsusilə müasir intellektual anlayışa söykənən və ruhâniliği yalnız formativ bir anlayış olaraq görən bir kosmologiya anlayışı təyin etməkdədir.

== Tarix boyunca fərqli kosmoloji fikirlər ==

--[[İstifadəçi:DMansory|DMansory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:DMansory|talk]]) 12:34, 25 yanvar 2014 (UTC)