Esse: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
esse |
esse |
||
Sətir 35:
Buna görə də həyatımızın bütün hadisələri son məhək daşına vurulmalıdır. Əsl gün o gündür, bütün başqa günləri mühakimə edən gün odur. “Bütün illərin hesabı o gün verilməlidir”,- deyir qədim bir müdrik. Mən də yazdığım əsəri sınamağı ölümə tapşırıram. O zaman görəcəksiniz düşüncələrimin ağzımdan, yoxsa ürəyimdən çıxdığını…
{{ədəbiyyat-qaralama}} Son dövrdə essenin məzmunu, forması ilə bağlı bir sıra mübahisələrin şahidi oluram.Buna görə də, esse haqqında bildiklərimi oxucularla paylaşmaq qərarına gəldim.Həmçinin kurikulum dərsliyi ilə gələn Azərbaycan dili dərsliklərində esse barədə məlumat verilir.Həmçinin şagirdlərdən esse yazmaq tələb olunur.Təbii ki, bu məqamda şagirdlərin köməyinə onların müəllimləri gəlməlidir.Müəllimlərsə,əksər hallarda esseni sadəcə olaraq bir inşa başa düşürlər.Misal üçün şagirdlərə “Dövlət bayrağı” haqqında esse yazmaq tapşırılırsa, bu mövzuda inşa yox, məhz esse yazılmalıdır.Bu zaman esseni təşkil edən müəllim özünə sual verməlidir, şagirdlər üçün bayraq haqda hansı məlumatlar esse ola bilər?Misal üçün, Dövlət Bayrağı haqqında hissi, psixoloji, ideoloji fikirlər toplusu şagird üçün esse sayıla bilməz.Hər şeydən əvvəl esse tədqiqat xarakterli olmalıdır.Belə olan halda beşinci sinif şagirdi üçün Bayrağımızın rəngi haqqında məlumatlar onların araşdırması və yaşları ilə müqayisədə yazdıqları ilk esse sayıla bilər.Əllbəttə, beşinci sinif şagirdi esseni daha da, zənginləşdirmək üçün bayrağımızda olan rənglərin xalqımızın tarixində rolu və həmin rənglərin ifadə etdiyi məzmunun tarixi barədə məlumat toplaması esse anlamına gəlir. Sonda esse haqqında fikirlərimi elmi və yığcam halda paylaşıram: “Esse – kiçik və ya orta həcmdə olan, bir çox elmi sahədə müraciət olunan nəsr janrıdır. Tənqid və ədəbiyyatşünaslığın müəyyən bir problemi sərbəst surətdə izah etməsi ilə fərqlənən janrı.
Daha çox ədəbiyyatda istifadə olunan. Essedə, məqsəddəki fikri bildirmək üçün fəlsəfi ifadə, yanaşma, təhlildən istifədə edilir.
Demək mümkündür ki, ədəbiyyatşünaslıq, avtobioqrafik, biografik məqalələr, psixoloji, tarixi, politoloji, siyasi və b. təhlillər əsasən esse janrının üzərində qurulmuşdur.
Esse problemin sərbəst şəkildə qoyuluşudur. Essenin müəllifi seçdiyi problemi (ədəbi, etik, fəl- səfi və s.) təhlil və izah edərkən ifadə tərzinin sistemli, ardıcıl, gəldiyi nəticələrin əsası, hamı üçün eyni dərəcədə məqbul olması qayğısına qalmır.
Essenin əsasını fransız yazıçısı və humanist filosofu M. Monten qoymuşdur.”
{{Ədəbiyyat janrları}}
*[[Kateqoriya:Ədəbiyyat nəzəriyyəsi]]
| |||