Yanus: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
[[Şəkil:Janus-Vatican.JPG|thumb|300px|right|Vatikan muzeyindəki Yanus heykəli]]
'''Yanus''' [[Roma mifologiyası]]nda zamanın, başlanğıcların və sonların, seçimlərin, açarların və qapıların tanrısıdır (yunanca : Ιανός (Ianós kimi tələffüz edilir - qapı sözündəndir). Roman iyerarxiyasında (diuum deus) ən yüksək rütbəli Allah hesab edilən Yanus digər
Etimologiya və epitetlər (adlar)
Janusun etimologiyası abstrakt mənada « keçmək» anlayışına müvafiq gələn, özü də hind-avropa mənşəli *ei- (« getmək ») felindən formalaşmış *iā sözünə əsaslanır. Bu etimologiya qədim insanların ona verdiyi mənadan irəli gəlir. Janus daha çox « keçid » anlayışına uyğundur və ümumiyyətlə o ötürücü tanrı kimi dəyərləndirilir. Ona verilən hər iki ad Tanrı *Patuleius (açan) və Tanrı *Clusius (bağlayan) romalıların ona « qapı açan » və « qapı bağlayan » kimi
inanmalarından irəli gəlmişdir. Pater (ata) və hətta Januspater onun daha çox istifadə edilən ləqəbi olduğu güman edilir. Bu dini ləqəb istifadə edildikdə bir çox Allahlar nəzərdə tutulmasına baxmayaraq romalıların bu adı çəkərkən məhz Janusu nəzərdə tutduqları hesab edilir. Əgər onlar bütün Allahlara birlikdə ibadət edirdilərsə, sadəcə Pater deyə müraciət edirdilər. Janus üçün bu ləqəb təkcə hörmət əlaməti hesab edilmir, həmçinin onun rolunu xüsusi qiymətləndirilirdi. O Allahların birincisi və hətta bəzi mənbələrdə yaradıcı hesab edilirdi.
|