Əbdülqadir İnan: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Enver62 (müzakirə | töhfələr)
kRedaktənin izahı yoxdur
Enver62 (müzakirə | töhfələr)
kRedaktənin izahı yoxdur
Sətir 5:
Fəthilkadir Mostafa oğlu Söləymanov [[1889]]-cu il [[29 oktyabr|noyabrın 29]]-da [[Başqırdıstan]]ın Şığay-Harı Külmək kəndinndə (indiki [[Çelyabinsk vilayəti]]nin Kunaşak rayonu Şikayevo kəndi) doğulmuşdu. Başkurt-Tatar xalqının oğlu kimi dünyaya gələn, görkəmli filoloq, etnoqraf, publisisti, içtimai-siyasi xadim və elm adamı kimi tanınan şəxs kitablarda, ensiklopediyalarda Əbdülqadir İnan kimi qaldı. O bu adı [[Türkiyə]]də qəbul etdi.
Kəndindəki üsul-u cəditcədid (yeni usulüsul) məktəbində yazıb-oxumağı, Rus dillini, Troitskdə «Rəsuliyyə» mədrəsəsində oxuyarkən ərəb, fars, türk dillərini mükəmməl öyrənmişdir. [[1914]]-cü ildə Ali Müəllim Məktəbini bitirmiş və [[1915]]-ci ildə də «Bütün Rusiya Müsəlmanlarının Məhkəmə-i Şəriyəsi» huzurunda imtihan vərərək müdərris(müəllim, din alimi, professor) ünvan və diplom almışdır. (Yeni Türk Ansiklopedisi,1985:1438).
 
Böyük Başkurt maarifçisi Əbdürrəhman Rəsuli şagirdi, gənc Fəthilkadiri [[1910]]-cu ildən [[Rusiya]]daki Türk xalqlarının dastanlarını, [[etnoqrafya]]sını, adət və dinlərini incələməyə görəvləndirir. Başkurtların ən aktual probleminə həsr etdiyi ilk elmi-publisistik məqaləsini də [[1908]]-ci ildə [[Orenburq]]da çıxan «Vakıt» qəzetində yayınladır.(İstoriya i Kulıtura Başkortostana,1997:358)
Sətir 11:
[[1918]]-ci il milli oyanışın təsiriylə yaranan «Başkurt» qəzətində yazar olaraq çalışan Fəthilkadir Söləymanov 1919-cu ildə Başkurt Təhsil nazirliyi elmi kurulunda vəzifə almışdır. 1919-1920-ci illərdə Leninqrada getməli, kitabxanalarında çalışaraq Türklüyü ilgiləndirən əsərləri vətənə gətirməli olur.
Milli məsələdə Bolşeviklərlə bölüşəmədiklərinə görə 1914-cü ildən tanıdığı və dostluq etdiyi Əbdülzəki Validi([[Əhməd Zəki ValidiVəlidi Toğan]]) ilə birlikdə [[1923]]-cü ildə vətəni tərk edərək Asiya Türklərinin yaşadığı çeşidli bölgələri, İranı[[İran]]ı, Əfqanıstanı[[Əfqanıstan]]ı, Hindistanı[[Hindistan]]ı dolaşdıqdan sonra 1924-cü ildə Avropaya keçərlər.(Yeni Türk Ansiklopedisi,1985:1438). [[Paris]]Berlində[[Berlin]]də elmi çalışmalar apardıqdan sonra 1925-ci ilin iyulunda İstanbula gəlir.(Türkiyə Dışındaki Türk Ədəbiyatları Antolojisi,2004:418).
Həmin il vətəni tərk etməli olan ziyalılar yalnız Əbdülzəki Validi və Əbdülqadir İnan olmamışdır. Onlarla siyasi xadim, hərbçi, aydın də təqiblərdən yaxa qurtarmaq üçün vətəndən getməli olmuşdur. Onların bir qismi də Azərbaycana sığınmışdır. Buna misal [[Azərbaycan]]da yaşadığı [[1923]]-[[1937]]-ci illərdə üslubiyyata aid 14 monoqrafiya və dərslik yazmış [[Abdulla Şərifov]]u, [[Əziz Qubaydullin]]i və b. göstərmək olar.(Ural-Altay: bıyattar aşa kiləçəkkə,2005:460).
 
Sətir 59 ⟶ 60:
 
[[Kateqoriya:Şərqşünaslar]]
[[Kateqoriya:Türkiyə şərqşünasları]]
[[Kateqoriya:Türkoloqlar]]
[[Kateqoriya:Dilçilər]]