Karfagen: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Bot: no:Karthago yaxşı məqalədir; kosmetik dəyişmələr |
|||
Sətir 17:
== Karfagen e.ə V-IV əsrlərdə ==
Maqonun və onun oğullarının və nəvələrinin(e.ə VI əsrdən e.ə V əsrin ortalarına qədər) hakimiyətdə olması ölkə üçün vacib dəyişikliklər zamanı oldu. Onlardan muzdlu qoşunun yaradılmasını qeyd etmək lazımdır. Bu qoşun sayca və peşəkarlıqda vətəndaş qoşunundan xeyli üstün idi. Bu islahatın nəticəsində Karfagen cəmiyətinin demokratik çevrələrin nüfuzu kəskin zəiflədi. Maqon və Maqonilər rejimi muzdlu orduya arxalanırdı. Çox guman ki, Maqonun hakimiyətə gəlməsindən sonra İtaliyanın etrusk şəhərləri ilə müttəfiqlik əlaqələri yaradılmışdır. Bu ittifaq ümumi düşmənə -fokeyalılara və onların müttəfiqləri tartessalılara qarşı yönəlmişdi. Etrusklarla ittifaq o qədər möhkəm, müxtəlif Karfagen-Etrusk əlaqələri isə o qədər dərin idi ki, sonralar qarşılıqlı ticarət təfərrüatlarla tənzimlənmişdi və qarşılıqlı zəmanətlər təstiq edilmişdir. Etrusk şəhəri Pirqda finikiyalı məhsuldarlıq və eşq ilahəsi [[İştar|
Karfagen-Etrusk ittifaqı Qərbi Aralıq dənizi hövzəsində siyasi vəziyyəti əhəmiyətli dərəcədə dəyişdi. [[Alaliya döyüşü]]ndən ([[Korsika]] sahillərində) sonra, Aralıq dənizi yollarında yunanların(fokeyalıların) ağalığı sarsıldı. Bundan sonra Karfagen Sardiniyaya bir neçə yürüş təşkil etdi. Sardiniyanın sahillərində bir neçə koloniya, içərilərində isə xırda punik yaşayış məskənləri salındı.
Alaliya yaxınlığındakı qələbə Tartessi siyasi və hərbi mənada təcrid etdi, və e.ə VI-ci əsrin 30-cu illərinin əvvəli - 20-ci illərin sonunda karfagenli işğalçılar Tartessi hərfi mənada yerlə-yeksan etdilər, hətta Tartessin qalıqlarını axtaran arxeoloqların bütün səyləri heç bir nəticə vermədi. E.ə 509-cu ildə Karfagen etrusk şəhərləri, eləcə də Roma ilə bir sıra sazişlər bağladı. Bu anlaşmalara görə karfagenlilər müəyyən məntəqədən şimalda (yəqin ki söhbət İspaniyadan gedir),etrusklar və romalılar isə - cənubda, görsənməyəcəklərinə boyun oldular. Bu müqavilələrlə Qərbi Aralıq dənizi hövzəsinin müttəfiqlər - karfagenlilər və etrusklar - arasında bölüşdürülməsi başa çatdı və karfagenlilərin Aralıq dənizinin qərb hissəsinə olan iddiaları qanuniləşdirildi. Karfagenlilərin yunanlar(məsələn indiki Marsel yaxınlığındakı Massaliya sakinləri) ilə toqquşmaları gah bir, gah da o biri tərəfin qələbəsi ilə keçirdi və tutarlı dərəcədə qüvvələrin nisbətinə təsir etmirdilər.
Sətir 39:
== Mənbə ==
* Военная энциклопедия в восьми томах. 3 "Д"- Квартирьер.Москва Военное издательство 1995 səhş 504
* История Древнего Мира. Расцвет Древних Обществ. Главная редакция восточной литературы Москва 1989 səh. 399
* Африка взаимодействие культур.Москва "Наука" Главная редакция восточной литературы. 1989 səh. 11
[[Kateqoriya:Tarix]]
Sətir 47:
[[Kateqoriya:Qədim dünya]]
[[Kateqoriya:Tarixi dövlətlər]]
{{Link GA|no}}
| |||