Vikipediya

Turşu: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
'''Turşular''' - Metal atomu ilə əvəz oluna bilən Hidrogen atomlarından və turşu qalığından ibarət olan mürəkkəb maddələrə turşular deyilir. ''Elektrolitik dissosiasiya nəzəriyyəsinə əsasən dissosiasiya zamanı kation kimi yalnız hidrogen ionu əmələ gətirən elektrolitlərə turşu deyilir''. Turşular tərkibinə, əsaslığına və qüvvətliliyinə görə təsnif edilir. Tərkibinə görə turşular iki qrupa bölünür: oksigensiz və oksigenli. Oksigensiz turşular: HF, HCl, HBr, H2S, HCN və s. Dövri sistemin VI və VII qrup qeyri-metallarının hidrogenli birləşmələrinin suda məhlulları oksigensiz turşuların nümayəndələridir. Oksigenli turşular: HNO3, H2SO4, H3PO4 və s. Turşuların tərkibindəki metalla əvəz oluna bilən hidrogen atomlarının sayı turşuların əsaslığını və turşu qalığının valentliyini göstərir. Əsaslığına görə turşular birəsaslı (HF, HCl, HNO3, HCOOH və s.), ikiəsaslı (H2SO4, H2S, H2C2O4 və s.), üçəsaslı (H3BO2, H3PO4 və s.) və dördəsaslı (H4P2O4 və s.) olur. Turşuların qüvvətliliyi onların su məhlullarında əmələ gələn hidrogen ionlarının qatılığı, yəni dissosiasiya dərəcəsi ilə müəyyən edilir. Qüvvətliliyinə görə turşular qüvvətli, orta qüvvətli və zəif turşulara bölünür.
'''Turşular''' - Metal atomu ilə əvəz oluna bilən Hidrogen atomlarından və turşu qalığından ibarət olan mürəkkəb maddələrə turşular deyilir.
 
Elektrolitik dissosiasiya nəzəriyyəsinə əsasən dissosiasiya zamanı kation kimi yalnız hidrogen ionu əmələ gətirən elektrolitlərə turşu deyilir.
 
Turşular tərkibinə, əsaslığına və qüvvətliliyinə görə təsnif edilir.
Tərkibinə görə turşular iki qrupa bölünür: oksigensiz və oksigenli.
 
Oksigensiz turşular: HF, HCl, HBr, H2S, HCN və s.
 
Dövri sistemin VI və VII qrup qeyri-metallarının hidrogenli birləşmələrinin suda məhlulları oksigensiz turşuların nümayəndələridir.
 
Oksigenli turşular: HNO3, H2SO4, H3PO4 və s.
 
Turşuların tərkibindəki metalla əvəz oluna bilən hidrogen atomlarının sayı turşuların əsaslığını və turşu qalığının valentliyini göstərir.
 
Əsaslığına görə turşular birəsaslı (HF, HCl, HNO3, HCOOH və s.), ikiəsaslı (H2SO4, H2S, H2C2O4 və s.), üçəsaslı (H3BO2, H3PO4 və s.) və dördəsaslı (H4P2O4 və s.) olur.
 
Turşuların qüvvətliliyi onların su məhlullarında əmələ gələn hidrogen ionlarının qatılığı, yəni dissosiasiya dərəcəsi ilə müəyyən edilir.
 
Qüvvətliliyinə görə turşular qüvvətli, orta qüvvətli və zəif turşulara bölünür.
HClO4, H2SO4, HJ, HBr, HCl, HNO3 - qüvvətli
HPO3, H3PO4, H2SO3, HF - orta qüvvətli
H2CO3, HClO, H2S, H2SiO3 - zəif
 
== Turşuların alınması ==▼
 
Turşular aşağıdakı kimi alınır:▼
 
▲Turşuların alınması
 
▲ Turşular aşağıdakı kimi alınır:
 
1. Oksigensiz turşular qeyri-metalların bilavasitə hidrogenlə birləşməsi və əmələ gələn qazların suda həll edilməsi yolu ilə alınır.
H2 + Br2 → 2HBr; H2 + S → H2S
 
2. Oksigenli turşular turşu oksidlərinin (SiO2 istisnadır) su ilə qarşılıqlı təsirindən alınır.
 
3. Duzların turşularla qarşılıqlı təsirindən də turşu alınır. Turşuların duzlarla reaksiyaya daxil olmasını turşuların bir-birini duzlardan çıxışdırıb çıxarması sırası ilə müəyyənləşdirmək olar. Bu sırada turşular onların qüvvətliliyi, uçuculuğu və həll olması nəzərə alınmaqla ardıcıl yerləşdirilib və şərti olaraq turşuların fəallıq sırası adlandırılır.
HCl
Sətir 51 ⟶ 29:
2CuSO4 + 2H2O → 2Cu + 2H2SO4 + O2
 
== Turşuların xassələri ==▼
 
▲Turşuların xassələri
 
Turşuların bir qismi suda yaxşı həll olan rəngsiz mayelərdir. Məsələn, H2SO4, HNO3 və s.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Turşu"