Venesiya: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 37:
 
== Tarixi ==
Venesiya kisilöt ərazisində Adriatik dənizinin şimal sahillərindəki laquna adalarında e.ə. 5 əsrdən ilk yaşayış məskənləri olmuşdur. 7 əsrin sonunda və ya 8 əsrin əvvəlində adalarda başda doj olmaqla respublika yarandı. Venesiya şəhəri 9 əsrin əvvəlində Rialto adalarında salınmışdır. 9-10 əsrlərdə Qərbi Avropa ilə Şərq arasındakı ticarətdə ən böyük vasitəci mərkəzə çevrildi. Venesiyada metal, ağac, xəz-dəri emalı, parça, şüşə istehsalı meydana gəldi, gəmiqayırma inkişaf etdi. 10 əsrin sonlarında yaxın Venesiya artıq müstəqil dövlət idi. Bu dövrdən başlayaraq Venesiya respublikası [[İstriya|İstriyanın]] bir sıra şəhərlərini özünə birləşdirdi. Azərbaycanla Venesiyanın ticarət əlaqələri 11-12 əsrlərdən başlanır. Göndərdiyi səfirlərdən bəzisi (Alessandri, Zeno, Barbaro, Kontarini və b.) Azərbaycanda olmuşdur. 11-12 əsrlərdə Venesiya güclü donanması sayəsində Adriatik dənizində hegemonluğu ələ aldı. [[Səlib yürüşləri]] zamanı səlibçilərə kömək edən Venesiya [[Aralıq dənizi]] rayonunda imperiyaya çevrilərək [[Konstantinopol]]un bir hissəsini, [[Mərmərə dənizi|Mərmərə dənizində]] və boğazlardakı bir sıra limanları, Evbeya, Krit adalarını və s. ələ keçirdi. 14-15 əsrlər Venesiyanın çiçəklənmə dövrüdür. 1380 ildə Venesiya [[Genuya]] donanmasını darmadağın edərək əsas rəqibini Aralıq dənizinin şimal hissəsindən sıxışdırıb çıxardı və Qərbi Avropanın Şərqlə ticarətinin xeyli hissəsini öz əlinə aldı. 14-16 əsrlərin əvvəllərində Venesiyanın ərazisi daha da genişləndi. Lakin türklərin Konstantinopolu tutması və coğrafi kəşflərlə əlaqədar ticarət yollarının Aralıq dənizindən Atlantik okeanına keçməsi Venesiya respublikasının qüdrətinə ağır zərbə vurdu. Venesiya-Türkiyə müharibələri (17-18 əsrlər) nəticəsində Venesiya Balkan yarımadasındakı və Aralıq dənizinin şimal rayonunda bütün ərazilərindən məhrum oldu. Venesiya mühüm ticarət dövləti kimi əhəmiyyətini itirdi, 17-18 əsrlərdə isə tamamilə tənəzzül etdi. 1797 il Kampoformio sülhünə görə Venesiya respublikasının bütün ərazisi Avstriyaya verildi. Sonradan 1805 il Presburq sülhünə əsasən İtaliya krallığına birləşdirildi. Vyana konqresi yenidən Venesiyanı Avstriyanın hökmranlığına verdi. 1848 ildə Venesiya yenidən respublika elan olundu, lakin 1849 ilin avqustunda Avstriya ordusunun zərbələri altında respublika süqut etdi. 1866 il Vyana sülhünə görə Venesiya İtaliya krallığının tərkibinə daxil edildi. Alman işğalı dövründə (1943-45) Venesiya Müqavimət hərəkatının mühüm mərkəzlərindən idi. 1945 il aprelin 28-də azad edilmişdir.
 
== Karnavallar ==