Həşəratlar: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur
kRedaktənin izahı yoxdur
Sətir 34:
'''Cücülər''' və ya '''həşəratlar''' ({{lang-la|Insecta}}) — onurğasız [[buğumayaqlılar|buğumayaqlı]] ([[Arthropoda]]) heyvanlar tipinə aid olan sinif. Cücülərin 1 milyona yaxın [[növ]]u məlumdur. Yer kürəsinin demək olar ki, hər bir [[ekosistem]]ində mövcuddur. [[Heyvanlar aləmi]]nin təqribən 80%-ni təşkil edən cücülər 30-a qədər [[dəstə]]ni əhatə edir.
 
Bədənləri 3 hissədən ibarətdir: baş ([[caput]]), [[döş]] ([[thorax]]) və qarın ([[abdomen]]). Bəzi qruplarda bu bədən hissələrində qaynaşmalar görülə bilər. Baş bölgəsində bir cüt antena və bir cüt mürəkkəb göz tapılar. Sinif xüsusiyyəti olaraq sinələri 3 seqmentlidir və hər seqmentdən bir cüt qıç çıxar. Çoxunda 2. və 3. sinə seqmentlərindən bir cüt qanad çıxar. Heyvanlar aləmində "uçma" ilk dəfə bu qrupda ortaya çıxmışdır, ancaq Cücülərin qanadları, quşların qanadlarından fərqli quruluşdadır. Sinə(abdomen ) 11 seqmentlidir və heç bir seqmentdə üzv tapılmaz. Son seqmentlərdə strukturca dəyişikliklər nəticəsi meydana gəlmiş qovuşma orqanı, [[cercus]] uzadılmaları və ya yumurta yerləşdirmə borusu kimi strukturlar görülə bilər.
 
Xarici sümük tapılar. Böyümə əsnasında xarici sümükin səbəb olduğu məhdudlaşdırma, dəri dəyişməsi ilə kompensasiya edilər. Bədənlərində yalnız xəttli əzələ tapılar. Buna görə də çox sürətli hərəkət edərlər. Tənəffüs [[trake]] sistemiylədir. Açıq dövran sistemi görülər. Bədəndə gəzən tənəffüs mayesi "hemolenf" adını alar və əksəriyyətlə rəngsiz, bəzən də nəfəs yaşıl-sarı rəngdədir. Bədənləri bez baxımından zəngindir. Cazibədar və ya itələyici qoxu, şam, zəhər, ipək, yağ, tüpürcək, [[antikoagülan]] maddə kimi bir çox maddəni ifraz etmək üzrə xüsusiləşmiş çox sayda bez daşıyarlar. Duyğu orqanları və sinir sistemləri yaxşı inkişaf etmişdir. Bir çox qrupda, xüsusi vəzifələri olan duyğu orqanlarına rast gəlinər . Ovlanmaq və ya ovçularından qorunmaq üçün son dərəcə müvəffəqiyyətli uyğunlaşmalar qazanmışlar. Rənglənmələri böyük müxtəliflik göstərər. Bəzilərində işıq çıxarma xüsusiyyəti görülər.