Paleolit: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
[[Şəkil:Terra-Amata-Hut.gif|right|thumb|200px|[[Fransa]]nın [[Nitsa]] şəhəri yaxınlığında e.ə. 400000-ci ilə aid qədim yaşayış məskəni]]
 
'''[[Paleolit]] dövrü''' (yun.παλαιός paleo - qədim və λίθος litos — daş) — ən qədim [[daş dövrü]]. Bu termini İngilis bioloqu və arxeoloqu [[John Lubbock]] ([[1834]]-[[1913]]) özünün [[1865]]-ci ildə işıq üzü görmüş "[[Pre-historic Times]]" ("[[Tarixöncəsi zamanlar]]") adlı kitabında daxil (kəşf) edib.
 
Bəşər tarixi işlətdikləri əsas alətlərə görə üç dövrə ayrılır: [[Daş dövrü]], [[Tunc dövrü]][[Dəmir dövrü]]. [[Daş dövr]] özü də qədim, orta və yaxın [[daş dövrlərdəndövr]]lərdən ibarətdir; bunlar yunancadan götürülmüş terminlərlə uyğun olaraq [[paleolit]], [[mezolit]] və [[neolit]] dövrləri adını almışlar.
 
[[Paleolit]] dövrü daş alətlərin hominidlər tərəfindən işlənməsindən (təqribən 2,6-2,5 milyon il əvvəl) əkinçiliyin başlamasına qədər (təqribən 12-10 min il əvvəl) olan dövrü əhatə edir. Bu, bəşəriyyətin mövcud olduğu zamanın 99%-i deməkdir.
 
[[Paleolit]] dövründə insanlar daş alət düzəldir, lakin onu cilalamağı bilmirdilər. İlk primitiv əmək alətləri məhz [[Paleolit]] dövründə yaradılıb. Bu dövrdə insanlar bütün alətlərini daşdan, ağacdan və sümükdən hazırlamışlar.
 
Bu dövrdə insanın əsas məşğuliyyəti ovçuluq və yığıcılıq olmuşdur. Odun kəşf edilməsi çiy yeyilə bilməyən qidaları bişirməyə, qızınmağa, yırtıcı heyvanlardan qorunmağa imkan vermişdir.
 
[[Paleolit]] dövründə insanlar gil qablar (keramika) ilə tanış deyildilər. Bu dövrdə əkinçilik və heyvandarlıq yoxdu. [[Paleolit]] dövründə həyatın sosial təşkili haqqında elmin əldə etdiyi nəticələr azdır və aydın deyil.
 
Mağara və qaya sığınacaqlarının divarlarına çəkilən şəkillər bu dövrün nəzərə çarpan xüsusiyyətlərindəndir.
 
[[Paleolit]] dövrü '''[[alt paleolit]]''' (təqribən 300 min il bundan əvvəl və daha qədim zaman), '''[[orta paleolit]]''' (təqribən 300 min il əvvəl ilə 30 min il əvvəlin arası) və '''[[üst paleolit]]''' (təqribən 40 min il əvvəl ilə 10-12 min il əvvəlin arası) olaraq üç hissəyə ayrılır.
 
1.Alt paleolit ilk insan tipinin yaranmasından 100 min il bundan əvvələ qədər davam etmişdir. Ən qədim insan aşağıdaki əlamətlərə görə insanabənzər meymundan fərqlənirdi: sadə işlər görə, əmək alətləri hazırlaya bilirdi. Odur ki onu "bacarıqlı insan" adlandırırdılar. İlk əmək alətləri dəyənək, sivri daş, itiuclu ağaç idi. "Bacarıqlı insan" iki ayaq üzərində hərəkət edə bilirdi; beyinləri nisbətən inkişaf etmişdi.