Azərbaycanda aqroiqlim rayonlaşdırma: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 2:
[[Şəkil:Azerbaycanin-bitki-ortuyu-xeritesi.jpg|thumbnail]]
[[Şəkil:Azerbaycanin-kend-teserrufati-xeritesi.jpg|thumbnail]]
== '''Aqroiqlim rayonlaşdırma''' ==
MDB dövlətlərində müxtəlif kənd təsərrüfatı bitkilərinin iqlimə olan tələbatına görə düzgün yerləşdirilməsində F.F.Davitayanın, P.İ.Koloskovun, Q.T.Seliyaninovun, S.Z.Sapojnikovanın, D.Şaşkonun və s. müəlliflərin bu sahədə tədqiqatlarını xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Azərbaycanın istər bütövlükdə və istərsə də onun ayrı-ayrı hissələrinin aqroiqlim xüsusiyyəti Ə.C.Əyyubov, P.S.Mirzəyev, Q.A.Hacıyev, M.P.Nağıyev və s. tərəfindən öyrənilmişdir. Respublikamızın aqroiqlim xüsusiyyətinə aid olan ümumi məlumatlara “Azərbaycanın qısa aqroiqlim məlumatı” kitabında respublikanın aqroiqlim rayonlaşdırılması aparılmışdır. Bu kitabın müsbət cəhəti ilə yanaşı, bəzi tələbatı ödəyə bilməmişdir. “Azərbaycanın qısa aqroiqlim məlumatı” kitabında verilmiş rayonlaşma dənli və digər bitkilərin şaxtaya davamlılığını müəyyən edən əsas göstərici nəzərdən qaçmış, iqlimin suvarma norması hesablanmamış və tərtib edilən hidrotermik vahid isə nəmlik dərəcəsini hərtərəfli əks etdirildiyinə görə ayrılmış aqroiqlim rayon və yarım rayonlar müəyyən qədər sxematik xarakter daşıyır. Ə.M.Şıxlinski 1964-cü ildə ilk dəfə olaraq Azərbaycanın aqroiqlim xəritəsini tərtib edir. Müəllif bu xəritənin fəal temperaturun cəmi, nisbi nəmlik və orta mütləq minimum kimi əsas aqroiqlim göstəricilərinin əsasında tərtib etmişdir. Respublikamızın ərazisində müxtəlif kənd təsərrüfatı bitkilərinin düzgün yerləşdirilməsində bu zəritənin böyük əhəmiyyəti vardır. Məlumdur ki, bitkilərin vegetasiya dövründə normal inkişaf edib, yüksək məhsul verməsi üçün tələb olunan iqlim göstərici istilik və rütubətdir. Ona görə istədiyimiz rayon tamamilə süni suvarılarsa, o zaman rütubət göstərici daha böyük əhəmiyyət kəsb edir. Respublikamızın rayonlaşdırılması üsulunda aşağıdakı iqlim göstəriciləri əsas götürülmüşdür.
|