Hidrogen: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 24:
| qaynama temperaturu f = −423.17
}}
'''Hidrogen''' ('''H''') – ([[Yunanca]]: ὑδρογόνο ( İdrogono = su hazirlayan, su edən ); D.İ. Mendeleyevin [[Kimyəvi elementlərin dövri cədvəli|dövri cədvəl sistemində]] 1-ci elementdir. Nisbi şəraitdə rəngsiz, qoxusuz, qeyri-metal, dadsız, asan yanan, havadan 14.5 dəfə yüngül, suda pis həll olan və H<sub>2</sub> molekullarından ibarət qazdır. 1.00794 q/mol-a bərabər olan atom kütləsi ilə bütün elementlər arasında ən yüngül elementdir.<br />
<br />
==İzotopları==
Hidrogen elementinin üç izotopu var: '''<sup>1</sup>H''','''<sup>2</sup>H''' və '''<sup>3</sup>H'''. Bunlardan əlavə yüksək qeyri-sabit nüvəli izotoplar ('''<sup>4</sup>H''' və '''<sup>7</sup>H''') da vardır. Amma onlar Təbiətdə mövcut olmayıb, yalnız labaratoriyalarda alınmışdır.
'''<sup>1</sup>H''' - (Protium), ən geniş yayilan hidrogen izotopudur (~99.98%). Nüvəsində 1 proton var. Neytronu yoxdur.<br />
'''<sup>2</sup><sub>1</sub>H''' (və ya '''<sup>2</sup><sub>1</sub>D''') - (Deyterium). Nüvəsindəsində 1 proton və 1 neytron var. İndi olan deyteriumun hamısı əsasən "[[Böyük Partlayış]]"-dan sonra yarandığı ehtiva olunur. Deuterium radioaktiv deyil, özündə ciddi bir toksikliyə malik təhlükəni əks etdirmir. Təbiətdə cüzi miqdarda "ağır su" vardır. "Ağır su" suyun tərkibindəki protiumun deyteriumla əvəz olunmasından alinir. Deyterium və onun birləşmələrindən kimyəvi reaksiyalarda radioaktiv olmayan etiketlərdə və <sup>1</sup>H-[[NMR spektroskopiyası|NMR spektroskopiyası]]nda həlledici olaraq istifadə olunur.<br />
'''<sup>3</sup><sub>1</sub>H''' (və ya '''<sup>3</sup><sub>1</sub>T''') - (Tritium) Nüvəsində 1 proton və 2 neytron var. <br />
{{commons|Hydrogen}}
Sətir 32 ⟶ 46:
[[Kateqoriya:Kimyəvi elementlər]]
| |||