Məhəmməd Rza Pəhləvi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 12:
| baş nazir = [[Məhəmməd Musaddıq]]</br>[[Əli Əmini]]</br>[[Əmir-Abbas Hoveyda]]</br>[[Şapur Bəhtiyar]]
 
| doğum tarixi = {{Doğum_tarixidoğum tarixi|1919|10|26}}
| doğum yeri = [[Şəkil:Flag_of_Persia_(1910).svg|25px]] [[Tehran]], [[İran]],
| ölüm tarixi = {{Vəfat_tarixi_və_yaşıvəfat tarixi və yaşı|1980|7|27|1919|10|26}}
| ölüm yeri = [[Şəkil:Flag of Egypt.svg|25px]] [[Qahirə]], [[Misir]]
| dəfn yeri = [[Əl-Rifahi məsçidi]]
Sətir 27:
 
== Həyatı ==
 
Məhəmməd Rza Pəhləvi [[1919]]-cü il oktyabrın 26-da İranın paytaxtı [[Tehran]] şəhərində, görkəmli sərkərdə və [[Pəhləvilər]] sülaləsinin banisi, Rza xanın ailəsində anadan olmuşdur. [[1925]]-ci ildə Rza xan özünü İranın şahı və Məhəmməd Rzanı şahzadə elan edir. [[1935]]-ci ildə İsveçrədəki Institut Le Rosey (kollec) bitirdikdən sonra İrana qayıdır və burada, [[Tehran]] hərbi məktəbində, hərbi təhsil alır.
 
[[İkinci Dünyadünya müharibəsi]] zamanı İran öz "neytrallığını" elan etsə də, ölkədə çox güclü faşist kəşfiyyatı vardı. Bunu bilən Sovet höküməti və [[İngiltərə]] öz qoşunlarını İranın ərazisinə yeritdilər. SSRİ qoşunları [[Güney Azərbaycan]]a girdi. SSRİ İranın ərazisinə girməsini 1922-ci ildə İran və SSRİ-arasında olan müqavilə ilə izah etdi (həmin müqaviləyə görə əgər bir dövlətin təhlükəsizliyinə qarşı şərait yaranarsa digəri onun ərazisinə qoşun yeridə bilər). Ölkədə yaranmış olan vəziyyət [[Rza şah Pəhləvi|Rza şah]] öz oğlu Məhəmməd Rza Pəhləvinin xeyrinə taxtdan əl çəkdirir və [[Cənubi Afrika]]ya sürgün olunur.
 
=== Mussadıq islahatı və birinci sürgün ===
 
=== [[Ağ inqilab]] ===
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
[[1963]]-cü ilin əvvəlində Məhəmməd Rza Pəhləvinin höküməti ümummilli islahatlar kursunu – Ağ İnqlab (انقلاب سفید Enghelāb-e Sefid) – elan edir. İslahatlar nəticəsində torpaq sahələri kasıb və kənd camaatına paylanılır. Meşələr milliləşdirilir. Hökümətin mülkiyyətində olan şirkətlər özəlləşdirilir. Qiymətlər tənzimlənilir. Ümummilli miqyasında yenidənqurma, abadlaşdırma və tikinti işlər aparılır. Həmçinin təhsil və mədəniyyət sahəsində də mühüm islahatlar başlanmışdı. İranlı tələbələr minlərlə Avropada və Amerikada təhsil almağa göndərilir. Qadınların hüquqlarına da böyük diqqət yetirilir. İslahatların aparılmasında [[Əmir-Abbas Hoveyda]] ([[1965]] – [[1977]]-ci illərdə İranın baş naziri) böyük rol oynayırdı.
 
TORPAQ İSLAHATI
 
"Ağ inqilabın" əsasını torpaq islahatı təşkil edirdi.
1962-ci ilin yayında A.Əmini istefaya gedəndən sonra A.Aləm hökuməti şahın sərəncamı ilə 6 qanun lahiyəsi hazırlayır.
1) Bütün#bütün ölkədə torpaq islahatının keçirilməsi.
 
2)#meşələrin milliləşdirilməsi.
1) Bütün ölkədə torpaq islahatının keçirilməsi.
3)#torpaq islahatını maliyələşdirmək üçün dövlət zavodlarının və fabriklərinin satılması.
 
4)#məclisə seçkilərin keçirilməsi qaydasının dəyişdirilməsi.
2)meşələrin milliləşdirilməsi.
5)#işçilərin müəssisələrin gəlirlərində iştirakı
 
6) Kənd#kənd yerlərində savadsızlıqla mübarizə üçün "Maarif korpusunun" yaradılması.
3)torpaq islahatını maliyələşdirmək üçün dövlət zavodlarının və fabriklərinin satılması.
 
4)məclisə seçkilərin keçirilməsi qaydasının dəyişdirilməsi.
 
5)işçilərin müəssisələrin gəlirlərində iştirakı
 
6) Kənd yerlərində savadsızlıqla mübarizə üçün "Maarif korpusunun" yaradılması.
Torpaq qanununa görə iri mülkədarlar ancaq, kənd təsərüfatı maşınlarının və muzdlu əməyin istifadəsi şərti ilə 500 hektara qədər torpaq öz mülkiyətində saxlaya bilərdi. Qalan torpaqlar torpaq fonduna daxil olurdu. Həmin bu fondlardan kəndlilərə torpaq payları verilirdi. Keçmiş mülkədarala isə dövlətin zəmanəti ilə həmin torpaq müqabilində, bankdan onun dəyəri ödənilirdi.
500 hektardan az torpağı olan mülkədarlara:
1) #torpaqlarını köhnə qaydada 30 illik kəndlilərə icarəyə vermək, bununla belə icarə şərtləri 5 ildən bir yenidən baxılmalı idi.
 
2)#ümumi razılığa görə torpağı kəndlilərə satmaq, həm də kəndli torpağın dəyərini 10 il ərzində eyni paylarla ödəməli idi.
1) torpaqlarını köhnə qaydada 30 illik kəndlilərə icarəyə vermək, bununla belə icarə şərtləri 5 ildən bir yenidən baxılmalı idi.
3)#məhsulun bölüşdürülməsi zamanı, torpağı mülkədar və kəndli paylarına görə proporsional olaraq bölüşdürmək.
 
2)ümumi razılığa görə torpağı kəndlilərə satmaq, həm də kəndli torpağın dəyərini 10 il ərzində eyni paylarla ödəməli idi.
 
3)məhsulun bölüşdürülməsi zamanı, torpağı mülkədar və kəndli paylarına görə proporsional olaraq bölüşdürmək.
 
Torpağın bölüşdürülməsi Marağa rayonundan və Azərbaycan ostanlarının başqa rayonlarından başladı.
Sətir 80 ⟶ 67:
 
== Foto şəkilləri ==
 
<gallery>
Şəkil:Reza_Shah_Pahlavi.jpg|Rza şah Pəhləvi
Şəkil:Ashraf_et_shah.jpg|Məhəmməd Rza və bacısı Əşrəf
Şəkil:Shahstalinmolotov.JPG|Məhəmməd Rza Pəhləvi, İosif Stalin və Vyaçeslav Molotov
 
Şəkil:Soraya.jpg|Sürəyya İsfəndiyari – Məhəmməd Rza Pəhləvinin ikinci həyat yoldaşı
Şəkil:Hoveyda.jpg|Əmir-Abbas Hoveyda, baş nazir
Sətir 93 ⟶ 78:
Şəkil:Şahənşah Ariyamehrin Əri.jpg
Şəkil:Mohamad Reza Pahlavi & Queen Fuzeye.15.jpg| Mohammad Reza Pahlavi və Fawzia
 
</gallery>
 
== İstinadlar ==
<references/>
 
== Xarici keçidlər ==
Sətir 100 ⟶ 87:
* [http://www.farahpahlavi.org Fərəh Pəhləvinin rəsmi internet səhifəsi]
 
== İstinadlarHəmçinin bax ==
<references/>
 
{{şəxs-qaralama}}
 
Sətir 108 ⟶ 93:
[[Kateqoriya:Qahirədə vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Poçt markalarında şəxslər]]
[[Kateqoriya:Ayrımlar]]
[[Kateqoriya:Mazandaranlılar]]
 
[[Kateqoriya:Əkizlər]]