Malta cəngavərləri: Redaktələr arasındakı fərq

|dağılma tarixi = [[17991798]]

HospitalQospital Cəngavərləri vəya St. Jean Cəngavərləri təriqəti (Latınca: Cavalieri Ospitalieri / Xəstəxana Cəngavərləri) 1070 ci illərdə qurulan bir cəngavər təriqətidir. Sonralar Rodos Cəngavərləri, daha sonra Malta Cəngavərləri kimi tanınmışdır. İlk başçısı təxminən 1100-ci illərdə seçilmiş olan Peter Gerard idi. Qüds Krallığı qurulduqdan sonra Godfroi de Bouillon təriqətə torpaq bağışlayır. 1113-cü ildə Papa II. Paschal onları təriqət kimi tanıyır. 1120-ci illərdə silahlanmağa başlayan təriqətin ilk hərbi fəaliyyətləri 1136-ci ildə həyata keçirilmişdir. Katolik kömək dərnəyi kimi bu günə qədər gəlib çıxan bu təriqət tarixdə bəzi dönəmlərdə müstəqil dövlət kimi güclü bir donanmaya sahib olmuş, Avropa, İslam ve Osmanlı tarixində böyük izlər qoymuşdur. Mərkəzi İtalya - Romada yerləşən təriqətin bugünkü rəsmi adı İtalyan dilində Sovrano Militare Ordine Ospedaliero di San Giovanni di Gerusalemme di Rodi e di Malta yəni Qüds, Rodos ve Maltalı St. Jean Suvere Hərbi Qonaqpərvər Təriqəti vəya qısaca Malta təriqətidir.

Qüds - St. Jean (Əziz Yuhanna) Kilsesi yaxınlığında dini dəstək məqsədli xəstə hacıların müalicəsi üçün yaranan xəstəxananın təkmilləşməsi yaranmışdır. 1099-cu ildə Səlib yürüşü nəticəsində Qüdsün fəth olunmasından sonra xəstəxana baş rahibi Gerard Qüdsdəki işlərinifəaliyyətlərini daha da artırdıgenişləndirdi. Provence'larla İtalyanların Fələstin yolu üstündəki şəhərlərində məntəqələr qurdurdu. Xəstəxanada müalicə alanolan bəzi cəngavərlər öz mallarının bir hissəsini bura hədiyyə etdi. Bəziləri isə Qüdsdə qalaraq xəstəxanada xidmət etməyə başladı. Beləliklə zənginləşən xəstəxana xəstə və yoxsullara xidmət göstərdiyi kimi də, Müsəlmanlara qarşı müharibədə güclü bir qurum halını aldı. 1291-ci ildə Akka'nın yıxılması və Səlib krallıqlarının ortadan qalmasından sonra, məzhəb üzvləri bir gün yenə fəth etmək ümidi ilə Fələstinə yaxın ola bilmək üçün Kipr`ə yerləşib səlib döyüşçülərinə və xəstələrə burada köməklik göstərməyə qərar verdilər.

'''Rodos ve Maltaya çıxmalarıgəlmələri'''

1309'da Rodos'u ələ keçirən təriqət burada bir xəstəxana yaradaraq adanı müstəqil dövlət kimi idarə etməyə başladı. Şərqi Aralıq dənizində güclü bir donanmaya sahib oldular. 1522-ci ildə Osmanlılar Rodosu fəth etdilər ancaq 1530 cu ildə Müqəddəs Roma Germen İmparatoru V. Karl, Malta adasını təriqətə bağışladı. Cəngavərlər Osmanlı hücumlarına qarşı çıxdıqca donanmalarını daha da gücləndirdilər və inkişaf etmiş bir xəstəxana qurdular. Təriqətin ən parlaq dönəmi də bu illər sayılır. Osmanlı təhdidinin azaldığı 17*-18 ci əsrlərdə təriqət yavaş yavaş zəifləməyə başladı. 1798-ci ildə Malta adası Napolyon Bonapart'ın əlinə keçti və təriqətin mərkəzi 1834-cü ildə Roma'ya köçürüldü.