|
[[Şəkil:Small_Island_in_Lower_Saranac_Lake.jpg|thumb|right|200px]]
'''Ada''' — hər tərəfdən su ilə əhatə olunmuş, materikə nisbətən kiçik, suyun qabarması zamanı belə su səthindən yüksəkdə olan, təbii yolla yaranan quru torpaq sahəsi. Okeanlarda, dənizlərdə, çaylarda, göllərdə qrup halında (arxipelaq) və ya tək-tək olur.
Mənşəyinə görə ikiadalar üç qrupa bölünür: müstəqil1.Materik mənşəli adalar-tektonik proseslər nəticəsində Yer qabığının çökməsi və materikya adalarıparçalanması nəticəsində materikdən ayrılan hissələrdir. VulkanMəsələn; Qrenlandiya,Saxalin, Kalimantan,(məs.[[Böyük Britaniya adaları]], [[HavayYapon adaları]]), [[Madaqaskar]],Şri-Lanka və mərcans. (məs2.Vulkanik mənşəli adalar-püskürmələr nəticəsində əmələ gəlir; Məsələn; Azov, İslandiya, Kanar və s. adalar litosfer tavalarının kənarlaşması, Kuril, Aleut,Marian,[[MarşallHavay adaları]]) adaları,və həmçinins. yuyulmaadalar nəticəsindəzənciri yarananisə adalarmaterik mustəqilvə sayılırokean tipli litosfer tavalarının toqquşması nəticəsində əmələ gəlmişdir. Materik3.Mərcan adaları-mərcan Yerpoliplərinin qabığınınsədəflərinin çökməsiqalıqlarından, vəorta yaillik parçalanmasıtemperaturu nəticəsində20 materikdəndərəcə ayrılanC-dən hissələrdiryuxarı ([[Böyükolan Britaniyatropik adaları]]sularda yaranır: Məsələn; Kuk, Fici, Karolina [[YaponMarşall adaları]],) [[Madaqaskar]]adaları və s.)Ən iri mərcan adası Avstraliyanın şərqində yerləşən Böyük Sədd rifidir. Qurunun 9,9 mln km²-i adalardır. Sahəsinə görə ən böyük adalar [[Qrenlandiya]] (2 176 km²), [[Yeni Qvineya]] (829 min km²), [[Kalimantan]] (734 min km²), Madaqaskar (590 min km²), [[Baffin torpağı]] (478 min km²) adalarıdır. Ən böyük ada olan [[Qrenlandiya]] ərazicə ən kiçik qitə olan [[Avstraliya]]dan cəmi üç dəfə kiçikdir.
== Həmçinin bax ==
|
