Vikipediya

C-130 İran təyyarəsinin vurulması (1994): Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Absmj (müzakirə | töhfələr)
349 redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 3:
|Qəza şəkili =
|Image caption =
|Tarix = [[17 mart]] [[1994]]
|Qəza növü = partladılılma
|Bölgə = [[Ballıca]], [[Xankəndi]] yaxınlığı
|Koordinatlar =
|Uçuş = [[Moskva]]
|Eniş = [[Tehran]]
|Sonuncu yolda dayanma =
|İstiqamət =
Sətir 15:
|Yaralılar =
|Ölənlərin sayı = 32
|Salamat qalanlar = <nowiki>0</nowiki>
|Təyyarə modeli = C-130 Hercules
|Havayolu firması =0
|Uçuş nömrəsi = 0
|Quyruq nömrəsi = 0
}}
'''C130 İran təyyarəsinin vurulması''' — [[17 mart]] [[1994-cü ildəil]]də İran HHQ-sinə məxsus içərisində İran diplomatları və onların ailə üzvləri olan C-130 hərbi-nəqliyyat təyyarəsinin erməni ordusu tərəfindən<ref name="hwr">Human Rights Watch/Helsinki, Christopher Panico, Jemera Rone. Azerbaijan: Seven years of conflict in Nagorno-Karabakh. Human Rights Watch, 1994. ISBN 1564321428, 9781564321428, [http://books.google.com/books?id=4ipKwifQaNIC&lpg=PA78&dq=isbn%3A1564321428&hl=ru&pg=PA108 p. 108]</ref> [[Dağlıq Qarabağ]] üzərində, [[Xankəndi şəhərininşəhəri]]nin yaxınlığında vurulması.
 
== Qəza ==
İçərisində İranın[[İran]]ın Moskvadakı[[Moskva]]dakı səfirliyinin əməkdaşları və onların ailə üzvləri olan təyyarə [[Novruz bayramı]] münasibətilə Tehrana[[Tehran]]a tərəf yönəlmişdi<ref name="hwr"/><ref>''The Independent'', 19 March 1994. [http://www.independent.co.uk/news/world/sad-new-year-1430070.html Sad new year.]</ref><ref>''The Independent'', 29 March 1994. [http://www.independent.co.uk/news/world/armenians-shot-down-plane-1432323.html Armenians 'shot down' plane.]</ref><ref>''Коммерсантъ'', № 58 (526)(01.04.1994) [http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=74988 Сизифов труд в горах Кавказа — на сей раз коллективный]</ref>.
Ermənistanın Xarici İşlər nazirinin birinci müavini Jirayr Libaridyan mətbuat konfransında bildirdi ki, təyyarə [[Rusiya]], [[Gürcüstan]] və [[Ermənistan]] vasitəsilə İrana[[İran]]a getməli idi. Ancaq o təxminən 100 km şərqə yönələrək, Gürcüstanın[[Gürcüstan]]ın hava sərhədini tərk edib, Azərbaycanın[[Azərbaycan]]ın hava sərhədinə aid olan [[Dağlıq QarabağaQarabağ]]a daxil olmuşdur<ref name="pqasb.pqarchiver.com" /> və burada da Ermənistan ordusu tərəfindən məhv edilmişdir<ref name="pqasb.pqarchiver.com" />.
 
Moskvadakı İran səfirliyindən bildirildi ki, aviaqəza nəticəsində təyyarədə olan bütün şəxslər - daha dəqiq 9-u uşaq daxil olmaqla 19 sərnişin və 13 ekipaj üzvü həlak olmuşdur<ref name="pqasb.pqarchiver.com">''Los Angeles Times'', March 19, 1994. [http://pqasb.pqarchiver.com/latimes/access/59336037.html?dids=59336037:59336037&FMT=ABS&FMTS=ABS:FT&type=current&date=Mar+19%2C+1994&author=&pub=Los+Angeles+Times+(pre-1997+Fulltext)&edition=&startpage=14&desc=32+Die+as+Iranian+Plane+Strays%2C+Crashes+in+Karabakh+War+Zone 32 Die as Iranian Plane Strays, Crashes in Karabakh War Zone]</ref>. Qəza zamanı həlak olmuş iran vətəndaşlarının qalıqlarları Ermənistana gətirilmiş və Yerevanın Zvartnos Beynəlxalq aeroportundan Tehrana[[Tehran]]a göndərilmişdir. Mərasimdə Ermənistanın vitse-prezidenti Qaqik Artünyan və Ermənistanın baş nazirin müavini Viqen Çiteçyan iştirak etmişdir.
Faciə şəraitinin müəyyənləşdirilməsi üçün İran HHQ-si xüsusi komissiyasını yaratmışdır. Komissiyasının rəhbəri Abdat Aminian faciə ilə bağlı Ermənistanın vitse-prezidenti Qaqik Artünyanın irəli sürdüyü "təyyarə havada idarəetmənı itirərək yerə çırpılıb" versiyasını rədd etmişdir. İranın Xarici İşlər Nazirliyinin nümayəndəsi bildirdi ki, "təyyarə naməlum səbəblərdən istiqamətini dəyişdikdən sonra havada partladılmışdır"<ref>ИТАР ТАСС, March 22, 1994. Remains of Iranians killed in Thursday crash sent to Iran.</ref>.
Aminian bildirdi ki, təyyarə erməni silahlı qruplaşmaları tərəfindən buraxılmış iki raketlə məhv edilmişdir və onu da qeyd etdi ki, erməni tərəfi hadisə ilə bağlı məsuliyyəti öz üzərinə götürməmişdir. O, bildirdi ki, onun qoşunları təyyarəni Azərbaycan üçün qəbul etmişdir və hətta onun nasaz ləvazimatının müəyyənləşdirilməsi üçün ekipajla əlaqə qurmağa çalışmırdı. <ref>ИТАР ТАСС, March 31, 1994. Iranian C-130 plane was downed by two missiles</ref>.
 
İran Xarici İşlər Nazirliyinin hadisə ilə bağlı HHQ-nın xüsusi komissiyasının işinin nəticələri haqqında rəsmi bəyanatında bildirilir ki, təyyarənin vurulmasında erməni məsuliyyət daşıyır. Bəyanatda qeyd edilirdi ki, "İranın qəza qurbanları üçün kompensasiya almaq hüququ var və erməni rəhbərliyini təyyarənin məhv edilməsi ilə bağlı günahkarların tapılması və cəzalandırmasına çağırır<ref> [[Associated Press]], March 28, 1994. Iran Says Armenian Forces Downed Airplane Killing 32.</ref>".
== İstinadlar ==
 
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/C-130_İran_təyyarəsinin_vurulması_(1994)"