Ziyankar proqram: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Bot: Migrating 53 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q14001 (translate me) |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
'''Ziyankar proqram''' ([[ingilis dili|ing.]] ''malware'') -
== Növləri ==
Təsir mexanizmindən asılı olaraq ziyankar proqramlarin novleri:
* məntiqi bombalar -
* [[
* soxulcanlar - müstəqil, yəni başqa proqramlara yeridilmədən öz surətlərini
* [[troya atları]] - funksional cəhətdən faydalı proqram kimi görünən ziyankar proqramlardır. İşə düşdükdə troya atları elan edilmiş faydalı funksiyalarla yanaşı elan olunmamış funksiyaları da yerinə yetirirlər.
Nə vaxtsa bütün ziyankar proqramları təsvir etmək üçün "virus" və "troya atı" anlayışları kifayət edirdi. Lakin həmin vaxtlardan
== Zərərli fəaliyyətləri ==
* "yolüstü yoluxmalar" (yəni yoluxmuş saytları açarkən avtomatik yüklənən ziyankar proqramlar);
* başqa istifadəçilərə
* arzuolunmaz reklam, o cümlədən İnternetdən yüklənən pulsuz proqram təminatı ilə
== Ziyankar proqram təminatının yeni növləri ==
Son vaxtlar ziyankar proqram təminatının yeni növləri meydana çıxmışdır:
* [[Adware]] - istifadəçinin
* [[Spyware]] - [[casus-proqram]]lar.
* [[Rutkit]] (rootkit) – ziyankar proqramların sistemdə fəaliyyətini maskalamaq üçün istifadə edilən proqram və ya proqramlar toplusudur. Rootkit termini tarixən Unix-sistemlərdən gəlmişdir və bu termin altında [[haker]]in sındırılmış sistemdə superistifadəçi hüququnu ələ keçirəndən sonra sistemdə quraşdırdığı utilitlər toplusu və ya nüvənin xüsusi modulu başa düşülür. Sistemdə quraşdırılan rutkitləri nəinki istifadəçilər görmürlər, onları çox vaxt heç antivirus proqram təminatı da aşkarlaya bilmir. İstifadəçilər çoxu sistemdə gündəlik iş üçün məhdud hüquqlu ayrıca uçot yazısı yaratmırlar və sistemə administrator kimi daxil olurlar, bunun nəticəsində bədniyyətlinin rutkitləri sistemdə quraşdırması olduqca asanlaşır.
* [[Proksi proqram]]lar - [[fayl]]ların və ya poçt məlumatlarının ([[spam]]ın) qəbulu və/və ya ötürülməsi üçün hədəf
* [[Porno-dialer]] - [[Dial-Up]] birləşmədən istifadə etməklə pullu [[pornoqrafik]] resurslara giriş verən proqramlar, bu zaman birləşmənin qiyməti çox yüksək olur;
Sətir 35:
{{reflist|2}}
[[Kateqoriya:
[[Kateqoriya:Texnologiya]]
[[Kateqoriya:İnternet]]
[[Kateqoriya:İnternet terminologiyası]]
[[Kateqoriya:
[[Kateqoriya:İnformatika]]
[[Kateqoriya:İnformasiya təhlükəsizliyi]]
|