Düzəlişin təsviri yoxdur.
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 25:
'''Tomas Hobbs''' ([[1588]]-[[1679]]) — məşhur ingilis filosofu və siyasi mütəfəkkürü.
O, dövlət və siyasi hikimiyyəti problemlərini «Leviafan, və ya Materiya, kilsə və vətəndaş dövlətinin forma və hakimiyyəti» adlı əsərində araşdırmışdır. Hobbs dövləti "süni cisim" ilahi varlıq olaraq deyil, insan fəaliyyətinin məhsulu kimi dəyərləndirirdi. Hobbsa görə dövlət «təbii vəziyyət»dən yaranan «ictimai müqavilə» əsasında meydana gəlmişdir. Bu zaman hər tərəfə dağılmış insanlar «hamının hər kəsə qarşı müharibəsi» vəziyyətində idilər.
İctimai müqavilə əsasında azadlıqlarını könüllü şəkildə məhdudlaşdıraraq müəyyən vətəndaşlar sülhü qorumaq, rifaha nail olmaq kimi hüquqlarını hökmdarların (və ya dövlət orqanlarının) ixtiyarına buraxırlar. Filosofun fikrincə, icitimai müqavilə cəmiyyətin və dövlətin eyni vaxtda yaranmasına səbəb olmuşdur. Bunun vasitəsilə də kütlə mütəşəkkil cəmiyyətə çevrilir və tək sima – dövləti yaradır. Hobbs dövlət təşkilatını canlı orqanizmin quruluşuna bənzədirdi: suverenlik - dövlətin qəlbi, gizli aqentlər - dövlətin gözləri və s. Vətəndaş sülhü onun tərəfindən dövlətin sağlamlığı, üsyanlar və vətəndaş müharibələri isə sonradan dövlətin dağılmasına və məhvinə səbəb olan xəstəliklərlə eyniləşdirilirdi. Hobbsun siyasi idealı dövlətdə suverenliyi və daxili iradə birliyini təmin edən monarxiyadır. Dövlət hakimiyyəti vahiddir və heç nə ilə məhdudlaşmır. Vətəndaş qanunları üzərində dayanır. Bu qanunlar yalnız ondan öz güclərini ala bilərlər.
| |||