Buran (kosmik gəmi): Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 6:
Buran hərbi sistem kimi planlaşdırılmışdı<ref>[http://www.newscientist.com/article/dn20664-cosmonaut-soviet-space-shuttle-was-safer-than-nasas.html Cosmonaut: Soviet space shuttle was safer than NASA's]</ref>,həmçinin sovetlərə gorə amerikalıların şatlları hərbi məqsədlər üçün istifadə olunurdu<ref>[http://ria.ru/analytics/20131115/977036405.html Четверть века без "Бурана"]</ref>.</br> Proqramın özünün başlanma tarixi var<ref>[http://www.buran.ru/htm/history.htm Краткая история создания многоразового орбитального корабля "Буран" (изделия 11Ф35)]</ref>: </br>
{{sitatın əvvəli}}[[1970]]-ci ildə Nikson dedi ki, [[Amerika Birləşmiş Ştatları]] [[Speys Şattl]] proqramına başlayır. Bu milli proqram kimi təqdim edilmişdi, ildə 60 insanı göndərməyi hesablamışdılar, 4 belə gəmi duzəltmək nəzərdə tutulurdu; proqrama 5 milyard 150 milyon dollar pul xərcləməyi planlaşdırırdılar([[1971]]-ci ildə).</br> Shuttle yer orbitinə 29,5 ton yük apara bilirdi və 14,5 ton yükü orbitdən gətirə bilirdi. Bu ciddi məsələ idi və biz bunu araşdırmağa başladıq, nə məqsədlər üçün yaradılır. Bunlar hamısı qeyri-adi idi: birdəfəlik Amerika daşıyıcıları ilə orbitə qaldırılacaq yük 150 ton/il çatmırdı, amma bu proqramda 12 dəfə çox nəzərdə tutulurdu; orbitdən heç nə endirilmirdi amma burda 820 ton/il nəzərdə tutulurdu. Bu proqramın şüarı nəqliyyat xərcləri azaltmaq idi amma əsas hərbi məqsədlər üçün istifadə olunacaqdı. {{sitatın sonu|mənbə= Mərkəzi Maşınqayırma Elmi tədqiqat İnstitutunun direktoru '''Yuri Mazjorin'''}}
[[1975]]-ci ildə [[SSRİ]]yə [[Speys Şattl]]ın çertyoj və şəkilləri gəldi. Mstislav Keldışın başçılığı ilə dərhal hərbi komponentlərə 2 eksperiment keçirildi. Nəticələr: gələcək çoxistifadəli gəmi nüvə silahını daşıya bilər və kosmik fəzanın istənilən nöqtəsindən [[SSRİ]]i ərazisinə hücum edə bilər.Və Amerikan şattlı 30 ton yük götürmə ilə nüvə başlıqlarıynan yüklənsə, elə yüksəklikdən uça bilər ki, raket hücumu haqqında xəbərdarlıq sistemi onu görə bilməyəcək.<ref>[http://www.kommersant.ru/doc/208758 Многоразовый "Буран" одноразового использования]</ref>
{{sitatın əvvəli}}Bilirsiz, onlar deyirlər ki, biz həftədə bir dəfə ora gedəcəyik, məqsədləri və yükləri isə yoxdur, dərhal narahatlıq doğurur. Onlar bilmədiyimiz məqsədlər üçün kosmik gəmilər düzəldir. Hərbi məqsədlər üçün istifadə oluna bilərmi? Əlbəttə.{{sitatın sonu|mənbə='''Vadim Lukaşeviç'''(kosmonavtika tarixçisi, texniki elmlər namizədi)}}
| |||