Paleocoğrafiya: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
{{vikiləşdirmək}}
▲ Coğrafiya elmi ən qədim elmlərdən biridir."Coğrafiya"termininin yunancada tərcüməsi "Yeri təsvir edirəm"deməkdir(geo-yer,qrafo-çəkmək,təsvir etmək)Hazırda bu elm iki əsas hissədən ibarətdir:fiziki coğrafiya,iqdisadi və sosial coğrafiya.
Bir elm kimi fiziki coğrafiya Yer səthinin təbiətini və orada baş verən hadisələri öyrənir.Fiziki coğrafiya geomorfologiya,iqlimşünaslıq,hidrologiya,torpaq coğrafiyası,biocoğrafiya,landşaftşünaslıq,geoekologiya və s.sahələri özündə birləşdirir.
Coğrafiya elminin yaranması və inkişafı uzun sürən tarixi prosesdir.Qədim dövrdə coğrafiya təsviri xarakter daşımışdır.Səyyahları,dənizçiləri,tacirləri ilk coğrafiyaşünaslar saymaq olar.Bu elm quldarlıq dövründə Şərqə yaransada Şərqin tənəzzülündən sonra mərkəzi Yunanıstan və Misirə keçmişdir.Qədim dövrün coğrafiyası haqqında məlumatlar Herodot,Aristotel,Erotosfen,Strabon,Ptolomey və başqalarının əsərlərində
Coğrafiya terminini ilk dəfə işlədən Eotosfen,həm də yer kurəsinin bizə məlum olan ilk xəritəsinin,ilk coğrafiya kitabının müəllifi olub.
VEGENER nəzəriyyəsinə görə ilk yaranan materik-PANGEYA və ilk okean -PANTALAS olmuşdur.Litosferdəki tektonik hərəkətlər nəticəsində Pangeya parçalanaraq HONDVANA və LAVRASİYANI yaratmışdır.Onların arasında yaranan və Mezozoy erasında tədricən qapanan TETİS okeanı yerləşirdi.Geoloji inkişafın sonrakı mərhələsində Hondvananın parçalanmasından cənu materikləri-Afrika,Cənubi Amerika,Avstralya,Antarktida;Lavrasiyanın parçalanmasından isə şimal materikləri-Avrasiya,Şimali Amerika yaranmışdır. Hondvanadan ayrılan Hindistan və Ərəbistan tavaları isə şimala doğru hərəkət edərək Avrasiyaya bitişmişdir.Pantalasın yerində Sakit okean və Simal buzlu okean yaranmışdır. Bu okeanlar daha qədim okeanlar sayılır.Hazırda litosfer tavalarının hərəkəti Sakit və Simal Buzlu okeanlarının və Aralıq dənizinin sahəsinin kiçilməsinə səbəb olur.Hondvana və Lavrasiyanın parçalanması nəticəsində yaranan yeni quru sahələrin arasında formalaşan okeanlar -ATLANTİK, və HİND-cavan okeanlar sayılır və hazırda onların sahəsi genişlənir.
== İstinadlar ==
<references/>
[[Kateqoriya:Coğrafiya]]
| |||