Con Neş: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
{{Alim
[[Şəkil:John Forbes Nash, Jr. by Peter Badge.jpg|thumbnail]]▼
|Adı = Con Neş
|Orijinal adı = {{lang-en|John Forbes Nash}}
|şəkil məlumat =
|Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1928|6|13}}
|Doğum yeri = Blufayld, [[Qərbi Virciniya]] {{USA}}
|Vəfatı =
|Vəfat yeri =
|Milliyəti = {{USA}}
|Elm sahəsi = [[riyaziyyat]], [[iqtisadiyyat]]
|İş yeri = [[Massaçusets Texnologiya İnstitutu]], [[Prinston Universiteti]]
|Elmi dərəcəsi =
|Elmi adı =
|Elmi rəhbəri = Albert Taker
|Tanınmış yetirmələri =
|Tanınır = [[Oyunlar nəzəriyyəsi]]
|Mükafatları = {{Nobel medalı}} [[1994]] [[İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı]]
|İmzası =
|İmzanın eni =
|Sayt =
}}
'''Con Neş''' ({{lang-en|John Forbes Nash}}) (d. [[13 iyun]] [[1928]]) — amerikalı [[riyaziyyatçı]] və iqtisadçı.
'''John Forbes Nash, Jr.''' (13 iyun, 1928) — Amerikan riyaziyyatçısıdır.
==Həyatı==
Con Neş bakalavr və magistr təhsilini Karnegi Texnologiya İnstitutunda (indiki Karnegi Mellon Universiteti) tamamladıqdan sonra doktorluq dərəcəsinə yüksəlmək üçün [[Prinston Universiteti]]nə getdi. 21 yaşında hazırladığı doktorluq dissertasiyası olan [[Oyunlar nəzəriyyəsi]] uzun illər sonra, [[1994]]-cü ildə ona [[İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı]]nı qazandırmışdı. Con Neş [[Con fon Neyman]]ın kəşfi olan [[Oyunlar nəzəriyyəsi]]ndəki problemləri həll edib, onu istifadəyə yararlı hala gətirdi. Con Neş 30 yaşına qədər parlaq düşüncələri və gözə gəlimli şəxsiyyətinə görə sürətlə yüksələrək [[riyaziyyat]] toplumunun qabaqcıl şəxslərindən biri oldu. [[Massaçusets Texnologiya İnstitutu]]nda professor olaraq işləməyə başlayarkən Alisa Lerdi ilə tanış oldu. Lerdi həmin vaxt hələ [[fizika]] tələbəsi idi. Con Neşin [[şizofreniya]] problemləri başlamazdan əvvəl cütlüyün bir oğlu oldu. Con Neş həmçinin [[Soyuq müharibə]] dövründə [[ABŞ]] ordusunda gizli şifrələrin açılmasında iştirak etmişdi.
Xəstəliyinin ilk göstəriciləri [[1958]]-ci ildə özünü büruzə verməyə başladı. Otaq yoldaşı olmamasına baxmayaraq ətrafındakılara otaq yoldaşı haqqında danışaraq onları qorxutmuş və otaq yoldaşı ilə xəyali söhbətləri onun [[şizofreniya]]dan əziyyət çəkdiyini ortaya çıxartmışdı. Daha sonra səy göstərərək bu xəstəliyin öhdəsindən gəlmişdi.
Alisa Lerdi və Con Neş cütlüyü [[1963]]-cü ildə boşandı və [[1970]]-ci ildə yenidən barışdılar. Tez-tez araları dəyib yenidən barışan cütlük özləri haqqında "bir dam altındakı iki yad" bənzətməsini etmişdi. Con Neş [[1994]]-cü ildə [[İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı]]na layiq görüldükdən cütlük yenidən barışdı və [[1 iyun]] [[2001]]-ci ildə yenidən evləndilər.
Con Neş [[1945]]-[[1996]]-ci illərdə 23 elmi tədqiqat nəşr etdirdi, həmçinin "Oyunlar haqqında esselər" ([[1996]]) və "Con Neşin əsas özəlliyi" adlı kitablar yazdı. Bundan əlavə "Hex" və "So Long Sucker" adlı iki məşhur oyunun müəlliflərindən biridir. Con Neş Prinstonda [[riyaziyyat]]la bağlı tədqiqatlar aparırdı.
Onun həyatı haqqında "[[Ağıl oyunları (film, 2001)|Ağıl oyunları]]" ({{lang-en|A Beautiful Mind}}) filmi çəkilmişdir.
Con Neşin 23 rəqəmi ilə bağlı inancı vardı. Belə ki, o, cəmi 23 məqalə nəşr etdirmişdi.
Con Neş [[21 avqust]] [[2009]]-cu ildə ürək tutması keçirdi. Dörd gün xəstəxanada yatdıqdan sonra özünə gəldi və evinə qayıtdı.
== Fəaliyyəti ==
Sətir 8 ⟶ 46:
2001-ci ildə [[Hollywood]]da çəkilmiş "[[A Beautiful Mind]]" başlıqlı film John Nashdən bəhs edir.
== Həmçinin bax ==
* [[İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı]]
* [[İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı]]
== Xarici keçidlər ==
* [http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economic-sciences/laureates/1994/nash-bio.html Con Neş haqqında Nobel mükafatı e-muzeyində məlumat]
* [http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economic-sciences/laureates/1994/nash-facts.html Con Neş haqqında faktlar]
* [http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economic-sciences/laureates/1994/nash-lecture.html Con Neşin İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatının təqdim olunma mərasimindəki çıxışı]
* [http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economic-sciences/laureates/1994/nash-interview.html Con Neşin müsahibəsi]
* [http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economic-sciences/laureates/1994/nash-photo.html Con Neşin şəkilləri]
{{iqtisadçı-qaralama}}
{{İSNML}}
[[Kateqoriya:İqtisadçılar]]
[[Kateqoriya:İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatları]]
| |||